Γιάννης Φρέρης, Υπεύθυνος Εταιρικής Επικοινωνίας & Αειφόρου Ανάπτυξης Γέφυρα ΑΕ

Αρμόδιος να μιλήσει για μία επικοινωνιακή χρονιά που ξεχώρισε, είναι ο Υπεύθυνος Εταιρικής Επικοινωνίας και Αειφόρου Ανάπτυξης της εταιρείας, Γιάννης Φρέρης, που καταγράφει μία ιδιαίτερη προσέγγιση για την εταιρική επικοινωνία και τη σχέση της με την κοινωνία.

Marketing Week: Κύριε Φρέρη, μετά τη φαντασμαγορία των εγκαινίων που θυμόμαστε όλοι, η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου εμφανιζόταν στα media της Αθήνας ως ένα εντυπωσιακό τοπόσημο που φάνταζε ως εξαιρετικό background σε εκπομπές, σίριαλ, ντοκιμαντέρ και κάποια δημοσιεύματα τεχνικού ή ταξιδιωτικού ύφους. Με άλλα λόγια έβγαινε στο πλάνο όμορφη μα σιωπηλή. Τον τελευταίο καιρό βγαίνει μπροστά όχι μόνο ως όμορφη, αλλά και με άποψη. Τι έχει συμβεί μεταξύ των δύο περιόδων στην επικοινωνία της;

Γιάννης Φρέρης: Μας πήρε ένα σημαντικό διάστημα για να γεμίσουμε ως Έλληνες τις δεξαμενές μας από υπερηφάνεια και να χωνέψουμε το ότι μετά από αιώνες εθνικών πόθων και οραματισμών εντάχθηκε στο ελληνικό τοπίο το πιο σπουδαίο μνημείο της σύγχρονης ιστορίας μας, γι’ αυτό θέλαμε να το απολαμβάνουμε ως εικόνα ξανά και ξανά. Αυτό το κλίμα έχει μεν κοπάσει, αλλά δεν έχει εξαλειφθεί, εάν π.χ. λάβουμε υπ’ όψη μας με πόση επιτυχία παίζεται και ξαναπαίζεται από ελληνικό κανάλι το περίφημο ντοκιμαντέρ του National Geographic για την κατασκευή της γέφυρας και πόσοι άνθρωποι το παρακολουθούν κάθε φορά που προβάλλεται σε εθνικό ή δορυφορικό δίκτυο, σαν να επρόκειτο για παλιά ελληνική ταινία που δεν χορταίνεις να τη βλέπεις. Αυτή όμως ήταν η γέφυρα ως…γέφυρα. Από τις 12 Αυγούστου 2004 που λειτούργησε, το διεθνές τεχνικό επίτευγμα, παραχώρησε την πρωταγωνιστική θέση σε μία εταιρεία με το όνομα Γέφυρα που είχε πλέον ως ρόλο τη λειτουργία της γέφυρας «Χαρίλαος Τρικούπης».

Σηκωμένα μανίκια: «Ζούμε διεθνώς μία περίοδο αλλαγής, κατά την οποία αυτό που πρέπει πρωτίστως να επικοινωνηθεί είναι τα σηκωμένα μανίκια και όχι οι γραβάτες των ομιλούντων περί εταιρικής ευθύνης»

Η εταιρεία Γέφυρα -αντίθετα με το μνημείο- είχε κάθε λόγο να κάνει την άποψή της να ακουστεί, αφού το ίδιο το οικοδόμημά της την καλεί να κρατηθεί στο ύψος των προσδοκιών που δημιούργησε στην ελληνική κοινωνία. Είναι αυτή που δικαιούται να διαπιστώνει την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του έργου, την αναπτυξιακή του διάσταση και τη στάση κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης της εταιρείας που το διαχειρίζεται.

Marketing Week: Ένα Τμήμα Επικοινωνίας φέρνει στην εταιρεία τρία βραβεία εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ένα European Excellence Award πολυπολιτισμικής επικοινωνίας και άλλες τόσες διακρίσεις σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο στον ίδιο τομέα. Έχουμε να κάνουμε με μία επιβεβαίωση της αρχής ότι το καλύτερο reputation building είναι η ΕΚΕ;

Γιάννης Φρέρης: Αν θέσεις ως προτεραιότητα το reputation building τότε δεν κάνεις ΕΚΕ, κάνεις επικοινωνία. Εάν όμως κάνεις πραγματική ΕΚΕ, μέσα από το χειροπιαστό έργο εταιρικών εκπροσώπων που δρουν όχι (μόνο) στο γραφείο τους, αλλά κυρίως μέσα στην κοινωνία, σκόπιμο είναι οι άνθρωποι αυτοί να είναι στελέχη επι-κοινωνίας, ώστε να μπορούν «λόγω τε και έργω» να πρεσβεύσουν το εταιρικό μήνυμα. Ζούμε διεθνώς μία περίοδο αλλαγής, κατά την οποία αυτό που πρέπει πρωτίστως να επικοινωνηθεί είναι τα σηκωμένα μανίκια και όχι οι γραβάτες των ομιλούντων περί εταιρικής ευθύνης.

Marketing Week: Μιλάτε για ακτιβισμό επικοινωνιολόγων;

Γιάννης Φρέρης: Μιλάω για τον ενεργό συμμέτοχο πολίτη που βρίσκεται μέσα στον καθένα από εμάς και για το «δημιουργό ελπίδας» που πρέπει να βρίσκεται μέσα σε κάθε στέλεχος επικοινωνίας. Το αξίωμα «A communicator is a hope creator» (σ.σ: Ο επικοινωνητής είναι ελπιδοποιός) είναι η βάση της ανάλυσής μου, αλλά και το αντικείμενο που πραγματεύομαι σε αρκετά διεθνή συνέδρια τον τελευταίο καιρό. Αν τα λόγια είναι γέφυρες, τότε οι πράξεις είναι οι πυλώνες τους. Σε δουλειές σαν τη δική μου, τα λόγια δεν στέκονται χωρίς πράξεις, οι οποίες γίνονται «μέσα στην κοινωνία, από την κοινωνία, για την κοινωνία».

Marketing Week: Διαβάζοντας κανείς συνεντεύξεις και άρθρα σας ή παρακολουθώντας ομιλίες σας, παρατηρεί τόνους και χρωματισμούς που ταιριάζουν σε ενεργό πολίτη εν δράσει, ενώ αφίστανται των στερεοτύπων της εταιρικής επικοινωνίας. Πρόκειται για υπερβάλλοντα εταιρικό ζήλο ή για νέα σχολή εταιρικού λόγου;

Γιάννης Φρέρης: Μία ζωή είναι ένα όνομα και μία διαδρομή. Καθένας από εμάς, εκτός από την επαγγελματική του ιδιότητα, κουβαλάει και τον εαυτό του. Είναι ένας άνθρωπος που άρχισε να προσχωρεί σε αξίες πριν κατασταλάξει επαγγελματικά και που ενδεχομένως είχε υπάρξει -ή υπάρχει ακόμη- ως ενεργός πολίτης εξωεπαγγελματικά. Στην εποχή του διαδικτύου είναι εύκολο να ανακαλύψεις τα μονοπάτια που περπάτησε ο καθένας. Κάποιος, κάποτε μου είπε «I googled you».

Προτεραιότητά μας μπορεί να είναι η οικονομική υγεία του έργου της ζεύξης που αναλάβαμε, αλλά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η γέφυρα δεν χτίστηκε κυρίως για να είναι ένα «μαγαζί», αλλά ένας μοχλός ανάπτυξης που θα εξασφαλίζει μεν την ευημερία των αριθμών, αλλά υπάρχει για την ευημερία των ανθρώπων

Το ευτύχημα στη δική μου περίπτωση είναι ότι εργάζομαι σε μία εταιρεία με κοινωνική φιλοσοφία που συμμερίζομαι. Έτσι ο εαυτός που επενδύω στις εταιρικές επιδιώξεις είναι ο αληθινός μου εαυτός και η εκφορά εταιρικού λόγου γίνεται έκφραση προσωπικής πεποίθησης. Τέλος, άποψή μου είναι ότι εμείς οι άνθρωποι της επικοινωνίας, πρέπει να αναμετριόμαστε συνεχώς με το λόγο μας. Να δεσμευόμαστε λεκτικά και ως εκπρόσωποι και ως άνθρωποι και να τολμάμε να δημοσιοποιούμε τον απολογισμό των έργων μας, για να φαίνεται ότι όσα λέμε, τα κάνουμε. Η επικοινωνία θέλει ντομπροσύνη. Θέλει και σεβασμό στο ότι είναι λέξη σύνθετη και περιλαμβάνει τη λέξη «κοινωνία».

Marketing Week: Τον τελευταίο καιρό έχετε δραστηριοποιηθεί στο πλαίσιο της European Association of Communication Directors (EACD). Τι προσδοκά από τους έλληνες επαγγελματίες του χώρου η οργάνωση και ποιος ο δικός σας ρόλος;

Γιάννης Φρέρης: Είμαι ένας από τους περιφερειακούς συντονιστές της EACD και μπορώ να σας βεβαιώσω πως εκείνο που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να πεισθούν οι έλληνες συνάδελφοι για το τι θα έπρεπε εκείνοι να προσδοκούν από την EACD. Η πρώτη σημαντική συνεισφορά της οργάνωσης είναι η αναβάθμιση του επιπέδου μας ως επαγγελματιών, μέσα από τη συμμετοχή σε εκδηλώσεις που συγκεντρώνουν τους καλύτερους του κλάδου μας, από όλη την Ευρώπη για ένα απλόχερο «πάρε-δώσε» γνώσεων και εμπειριών. Η δεύτερη είναι προσωπική δικτύωση με συναδέλφους, πρόθυμους ανά πάσα στιγμή να προσφέρουν ή και να ζητήσουν συμβουλή και συμπαράσταση για ζητήματα που εγείρει η επαγγελματική μας καθημερινότητα. Η πλέον πρόσφατη εκδήλωσή μας στην Ελλάδα έγινε στις 21 Μαΐου και εστίασε στην ψηφιακή επικοινωνία και τα social media, με παρουσιάσεις από δύο εξέχοντες ειδικούς, το Stephen Davies και το Νίκο Δρανδάκη.

Marketing Week: Συμπληρώσατε δέκα χρόνια πλήρους απασχόλησης στη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου. Ποιος ο απολογισμός σας; Τι αποκομίζετε;

Γιάννης Φρέρης: Θέλω να πιστεύω ότι είναι ακόμη μακριά η ώρα του απολογισμού, γιατί η ομάδα επικοινωνίας της Γέφυρας έχει ακόμη να κάνει πάρα πολλά μέχρι να δικαιώσει κοινωνικά το μεγαλύτερο ελληνικό τεχνικό έργο όλων των εποχών. Στόχος είναι να γίνει πασιφανές το αυτονόητο, ότι δηλαδή η γέφυρα ενώνει τους ανθρώπους και αλλάζει τη ζωή τους προς το καλύτερο. Η εν γένει εταιρική υπευθυνότητα είναι το όχημα που καλείται να μας οδηγήσει σε αυτόν τον προορισμό. Αυτό που αποκομίζω και το θεωρώ εύσημο, είναι η εμπιστοσύνη του top management της εταιρείας, δηλαδή του Παναγιώτη Παπανικόλα, Αντιπροέδρου Δ.Σ. και Διευθύνοντος Συμβούλου και του Σταύρου Σταυρή, Διοικητικού και Οικονομικού Διευθυντή, που έχουν επιλέξει να έχουμε τη στρατηγική που έχουμε.

Marketing Week: Η αλήθεια είναι ότι προκαλούν εντύπωση δηλώσεις όπως αυτή του κ. Παπανικόλα κατά την πρόσφατη δράση σας στο πλαίσιο της «Ώρας της Γης», μόλις είχε δώσει από τον ασύρματο την εντολή για συσκότιση της γέφυρας. Φράσεις όπως: «Σβήνουμε το φως διαδηλώνοντας με πολίτες από όλο τον κόσμο για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, έχοντας το μυαλό μας σε εκείνους τους κατοίκους του πλανήτη που θα ήθελαν να διαδηλώσουν μαζί μας αλλά δεν μπορούν γιατί δεν έχουν ρεύμα», είναι φράσεις που δεν έχουμε συνηθίσει να ακούμε από τα χείλη CEOs.

Γιάννης Φρέρης: Αν ηχούν εντυπωσιακά εν έτει 2009 οι φράσεις CEOs του 21ου αιώνα, αυτό σημαίνει ή ότι ο 21ος αιώνας έχει αργήσει να μπει, ή ότι άνθρωποι που διαπνέονται από τις αρχές της εποχής μας έχουν αργήσει να έλθουν στα ανώτατα εταιρικά αξιώματα. Αυτό ευτυχώς δεν συμβαίνει στη Γέφυρα, που διοικείται από ανθρώπους που συμβαδίζουν και πνευματικά και ηλικιακά με την εποχή τους. Για του λόγου το αληθές μπορώ να παραθέσω και μία φράση του κ. Σταυρή, που είναι ενδεικτική της εταιρικής μας φιλοσοφίας: «Προτεραιότητά μας και συμβατική μας υποχρέωση μπορεί να είναι η οικονομική υγεία του έργου της ζεύξης που αναλάβαμε, αλλά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η γέφυρα δεν χτίστηκε κυρίως για να είναι ένα «μαγαζί», αλλά ένας μοχλός ανάπτυξης που θα εξασφαλίζει μεν την ευημερία των αριθμών, αλλά υπάρχει για την ευημερία των ανθρώπων».

Marketing Week: Tο πρώτο πράγμα που συνειδητοποιεί κανείς μελετώντας τη δράση της εταιρείας σας, είναι η απόλυτη προσήλωσή της σε ζητήματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Υποθέτω ότι η στρατηγική αυτή αποτελεί βασικό concept λειτουργίας της. Πώς προέκυψε;

Γιάννης Φρέρης: Είναι συνειδητή επιλογή μας να συνυφαίνεται η εταιρική κοινωνική ευθύνη με τη λειτουργία της γέφυρας. Η εποχή της κατασκευής με τις διεθνείς διακρίσεις εκ μέρους του τεχνικού κόσμου μας εμπνέει, αλλά είναι πίσω μας. Στην εποχή που διανύουμε, που είναι αυτή της λειτουργίας του έργου -και μάλιστα εν μέσω κρίσης- επιδίωξή μας είναι οι διακρίσεις που ξέρει να απονέμει ο ίδιος ο κόσμος, όταν διαπιστώνει ότι ειλικρινά ζεις και εργάζεσαι «μέσα στην κοινωνία, από την κοινωνία, για την κοινωνία». Όταν λειτουργείς στην ελληνική περιφέρεια, εκεί δηλαδή όπου δεν απαντάται η κοινωνική απεραντοσύνη της Αθήνας και το εξ αυτής εκπορευόμενο ελαφρυντικό της ανωνυμίας των εκπροσώπων εταιρειών, έρχεσαι αντιμέτωπος με τον πολίτη που σε σταματάει στο δρόμο για να σου ζητήσει κοινωνικό απολογισμό. Τότε πρέπει να «βγαίνεις μπροστά», να κάνεις εξαντλητικό διάλογο και να συνδέεις την ατομική σου «μπέσα» με αυτήν της εταιρείας σου.

Γέφυρες που ενώνουν: «Μία κοινωνία είναι τόσο υγιής, όσο περισσότερες είναι οι γέφυρες που ενώνουν τα μέλη της. Εμείς αυτή τη δουλειά ξέρουμε, να χτίζουμε γέφυρες»

Υπάρχει ένας μόνο δρόμος επιτυχίας σε αυτή την κατεύθυνση: Η φυσική παρουσία και η κοινωνική αυτεπένδυση πλάι-πλάι με τους πολίτες εκείνους που πάνε την κοινωνία ένα βήμα μπροστά από το υστέρημα της τσέπης τους και το πλεόνασμα της ψυχής τους. Το ζητούμενο δεν είναι τόσο η κοινωνική ευθύνη των εταιρειών, όσο η κοινωνική ευθύνη της ίδιας της κοινωνίας, προκειμένου να έχει στη συνέχεια το ηθικό ανάστημα να έρθει να σε ελέγξει. Μία κοινωνία είναι τόσο υγιής, όσο περισσότερες είναι οι γέφυρες που ενώνουν τα μέλη της. Εμείς αυτή τη δουλειά ξέρουμε, να χτίζουμε γέφυρες.

Marketing Week: Ποιος ο χαρακτήρας των πλέον πρόσφατων πρωτοβουλιών σας σε ζητήματα κοινωνίας και περιβάλλοντος;

Γιάννης Φρέρης: Η πιο πρόσφατη πρωτοβουλία μας σε θέματα κοινωνίας είναι η προσπάθεια εγκαθίδρυσης «γεφυρών» μεταξύ των κινήσεων πολιτών που παράγουν χωριστά μεν, εξαιρετικό δε κοινωνικό έργο. Δεδομένης της κρίσης, επιχειρούμε να «πριμοδοτήσουμε» τις κοινές προσπάθειες και να αναδείξουμε την επαναστατική δύναμη της συνέργειας που πολλαπλασιάζει τη δυναμικότητα των όποιων πρωτοβουλιών. Τα δε περιβαλλοντικά θέματα είναι πρωτίστως κοινωνικά στοιχήματα. Έχουν να κάνουν με την αγωγή του πολίτη και με τη συνειδητοποίηση του μεγέθους της μεγαλύτερης κρίσης που διανύουμε, η οποία απειλεί το ίδιο και αυτούς που πλήττονται ριζικά από την οικονομική κρίση και αυτούς που δεν πλήττονται και τόσο.

Η δική μας προσέγγιση είναι «πολιτοκεντρική». Ακόμη και η «Ώρα της Γης» αποκτά για μας νόημα επειδή η αντιστάθμιση ρύπων CO2 που κάνουμε στη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, μετατρέπεται σε επένδυση σε μία ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγική μονάδα στην Ινδία που παράγει ρεύμα γι’ αυτούς που το στερούνται. Με αφετηρία ένα περιβαλλοντικό ζήτημα καταλήγουμε στη διεθνή κοινωνική αλληλεγγύη.

Το μήνυμα είναι ότι μία εταιρεία μπορεί να σκέπτεται και να δρα σαν ένας υπεύθυνος και ενεργός πολίτης σε ένα κόσμο που βιώνει μία ιστορική περίοδο γενικευμένης αλλαγής, μέσα από τη στενωπό μίας παγκόσμιας κρίσης η οποία είναι ταυτόχρονα και οικονομική και κοινωνική και περιβαλλοντική. Για να κερδίσουμε το στοίχημα της εποχής μας πρέπει να συμφιλιωθούμε με την αλλαγή και ιδίως με μία επιμέρους αλλά θεμελιώδη πτυχή της: την αλλαγή συμπεριφοράς.

Marketing Week: Σας είχαμε συνηθίσει ως Υπεύθυνο Εταιρικής Επικοινωνίας. Τελευταία προστέθηκε στις αρμοδιότητές σας και η Αειφόρος Ανάπτυξη. Τι σηματοδοτεί για την εταιρεία και την πολιτική της αυτό;

Γιάννης Φρέρης: Σηματοδοτεί το γεγονός πως η εταιρεία αντιλήφθηκε το νόημα των προκλήσεων της εποχής μας και αυτό είναι κάτι το οποίο θέλει να επικοινωνήσει.