Με την ψήφιση της τροπολογίας, η ΕΔΕΕ και ο Πρόεδρός της, Μανόλης Παπαπολύζος μίλησαν με σκληρά λόγια για τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει, ενώ και ο ΣΔΕ εξέφρασε τις επιφυλάξεις του. Ουσιαστικά, με τις αλλαγές που έγιναν στον νόμο 2328/95, η διαφημιστική αγορά αποκλείσθηκε εξ’ ολοκλήρου και για πρώτη φορά από την τιμολόγηση διαφημίσεων. Με τον τρόπο αυτό, καταργούνται επί της ουσίας οι επιβραβεύσεις, δημιουργώντας μια εντελώς νέα πραγματικότητα για το σύνολο του κλάδου, που για πολλούς μοιάζει με ναρκοπέδιο. Και μπορεί η ΕΔΕΕ να κατάφερε στο παρά 5’ να συμπεριληφθεί στην τροπολογία προσθήκη η οποία δίνει τη δυνατότητα στις διαφημιστικές εταιρείες να προσφέρουν υπηρεσίες προς τα ΜΜΕ αξίας έως 4% – αλλά και να δοθεί παράταση στην εφαρμογή της μέχρι την 1η Ιουλίου 2015 -, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει σοβαρό. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι θεσμικοί φορείς βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή μεταξύ τους, αναζητώντας κοινό πεδίο δράσης ώστε η τροπολογία να διαφοροποιηθεί σε ένα βαθμό και να γίνει λιγότερο δυσμενής για τον κλάδο.

Μιλώντας στο Marketing Week κορυφαίος θεσμικός παράγοντας της διαφημιστικής αγοράς, με χρόνια προϋπηρεσία σε σημαντικές θέσεις της, εκτίμησε ότι αλλαγές θα επέλθουν μέχρι τον ερχόμενο Ιούλιο, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το βάθος τους. «Βρισκόμαστε σε επαφή με την κυβέρνηση και άλλους πολιτειακούς φορείς και επιδιώκουμε με αξιόπιστα στοιχεία να δείξουμε σε αυτούς τις τραγικές συνέπειες εφαρμογής της τροπολογίας αυτής» ανέφερε χαρακτηριστικά. Το Marketing Week αναμένοντας τις θεσμικές πρωτοβουλίες, ζήτησε την άποψη σημαντικών εκπροσώπων της αγοράς της διαφήμισης και των MME για τη νέα κατάσταση που δημιουργείται. Οι τελευταίοι ανέδειξαν το πρόβλημα με ιδιαίτερη ένταση. Θα πρέπει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ωστόσο, ότι ζητήθηκε και η άποψη εκπροσώπων μεγάλων εκδοτικών συγκροτημάτων, αλλά δεν στάθηκε δυνατό να έχουμε και τις δικές τους απόψεις σε αυτό το ρεπορτάζ.

Τα σχόλιά τους για τις επιπτώσεις της τροπολογίας καταθέτουν παρακάτω οι Paul Elliott, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της One3Six, Θεόφιλος Κωτσίδης, Managing Partner της Tempo OMD Hellas, Γιώργος Μαρμαροκόπος, Marketing & Communication Consultant, Κωστής Μπισκίνης, Client Service Director της Communication Factory, Στέφανος Ξενάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Ίνκαμ και Έλσα Σοϊμοίρη, Managing Director της Else Agency.

Paul Elliott, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, One3Six
«Η τροπολογία έχει τη μόνη δυνατότητα-στόχο να αλλάξει δυναμικές, δεν οδηγεί στην ανάκαμψη»
«Μία καλοκαιρινή τροπολογία, η οποία έπιασε όλους «σχεδόν» τους εμπλεκόμενους ανυποψίαστους μέσα στον Αύγουστο, καθίσταται από μόνη της ανοικτή για κριτική, η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με το περιεχόμενο της τροπολογίας, αλλά και με τους λόγους οι οποίοι συνέτρεξαν ώστε να μην μπει σε διαβούλευση εξαρχής. Είναι γεγονός ότι ο κλάδος της διαφήμισης έχει υποστεί μεγάλες απώλειες λόγω της κρίσης. Το ίδιο έχει συμβεί και στα έσοδα από τη διαφήμιση, σε όλα τα μέσα. Φυσικό επακόλουθο μειωμένης κατανάλωσης αγαθών, ασταθούς φορολογικής πολιτικής και αβεβαιότητας, έχει ως αποτέλεσμα να έχουν πληγεί και οι κερδοφορίες των διαφημιζόμενων πελατών. Είναι λοιπόν απορίας άξιον ότι σε ένα τρίγωνο συνεργασίας διαφημιζόμενων-διαφημιστικών εταιρειών και εταιρειών προγραμματισμού και αγοράς χρόνου-μέσων, ο πρωταρχικός άξονας και η αφετηρία ύπαρξης των υπολοίπων δεν ήταν μέρος των διαβουλεύσεων αυτών, με αποτέλεσμα ακόμα και μέχρι σήμερα να μην έχει εκφραστεί η κοινή άποψη του συνδέσμου των διαφημιζόμενων στο περιεχόμενο της τροπολογίας.

Επί της ουσίας των αριθμών τώρα: Η διαφημιστική επένδυση δεν αλλάζει και δεν μεγαλώνει εάν δεν υπάρξει ανάκαμψη της αγοράς. Συνεπώς, η όποια τροπολογία έχει τη μόνη δυνατότητα-στόχο να αλλάξει δυναμικές. Δηλαδή να αποκεντρώσει τη συσσώρευση των τζίρων από τα media shops και να αποδυναμώσει την διαπραγματευτική τους ικανότητα, προς όφελος των πελατών τους και των ιδίων. Αν αυτό κάνει καλό στην αγορά, να το επικροτήσουμε. Ταπεινή μου άποψη είναι πως την κάνει λιγότερο ανταγωνιστική και λιγότερο διάφανη. Είναι προφανές πως αν οι διαφημιζόμενοι πελάτες πίστευαν ότι θα κέρδιζαν μέσα από μια τέτοια διαδικασία, θα ήταν πρωτεργάτες στην θέσπισή της και δεν θα χρειαζόταν καμία τροπολογία και νομοθέτημα. Δικά τους τα χρήματα, δική τους και η απόφαση προάσπισης των συμφερόντων τους. Η τροπολογία αυτή, ταυτόχρονα, όπως το αντιλαμβάνομαι, καθιστά τα μέσα αντί για τις διαφημιστικές εταιρείες και τα media shops, υπεύθυνα στην καταβολή των όποιων σοβαρών φόρων συγκεντρώνονται μέσω της διαφήμισης προς το ελληνικό δημόσιο. Εδώ ας πρυτανεύσει ο κοινός νους περί μελλοντικής εισπραξιμότητας.

Η τροπολογία αυτή θα μειώσει σημαντικά τις θέσεις εργασίας και στις διαφημιστικές εταιρείες και στα media shops. Οι θέσεις αυτές σήμερα εξυπηρετούν τις πελατιακές ανάγκες για σωστή αξιολόγηση των μέσων και για οικονομικότερη αγορά και καλύτερη επένδυση των χρημάτων των διαφημιζόμενων. Παράλληλα, θα επηρεαστούν κονδύλια ερευνών και εργαλεία μέτρησης, μιας και δεν θα επαρκούν οι αμοιβές και για μισθούς και για υγιή κερδοφορία των εταιρειών προγραμματισμού και αγοράς χρόνου και χώρου. Δηλαδή, δεν θα υπάρχει στο βαθμό που υπάρχει σήμερα η δυνατότητα αξιολόγησης της δυναμικής των μέσων και ο καθορισμός του σωστού equilibrium τιμής vs αποτελεσματικότητας μέσου, εκτός και αν αυτό το επιβαρυνθούν οι διαφημιζόμενοι πλέον, σαν συμπληρωματικό κόστος. Για τους παραπάνω, αλλά και πολλούς άλλους λόγους, δεν έχω πεισθεί πως αυτή η τροπολογία έχει να προσφέρει κάτι επιπλέον στους διαφημιζόμενους πελάτες ή στο ίδιο το δημόσιο. Άποψή μου είναι πως τέτοιου είδους πρακτικές μας πάνε πίσω σε σχέση με το ευρωπαϊκό μοντέλο, όπου η αγορά αυτορυθμίζεται καλύτερα, νομοτελειακά».

Κωστής Μπισκίνης, Client Service Director, Communication Factory
«Η πολυγνωμία του κλάδου δεν ευνοεί κοινές και ουσιαστικές δράσεις»
«Αν ο κλάδος δεν απαντήσει δυναμικά στην κρατική αμετροέπεια, θα είναι άξιος της μοίρας του. Στην πραγματικότητα κανείς δεν περιμένει κάτι δραστικό από την ΕΔΕΕ, αλλά όπως λένε, «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία». Τι θα συνιστούσε δραστική αντίδραση; Η άμεση αναστολή παροχής οποιασδήποτε υπηρεσίας επ’ αόριστον και μέχρι της άρσης των ρυθμίσεων στα προ της τροπολογίας. Και πάντως θα πρέπει να συμφωνηθεί ότι -αφού είμαστε για τα πανηγύρια –όπως μας είπε ο Δ. Σταμάτης- και αφού απειλούμε τη δημοκρατία όπως μας είπε η Σ. Βούλτεψη- θα πρέπει να απαγορευθεί σε μέλη της ΕΔΕΕ να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς του δημοσίου, επί ποινή διαγραφής. Αλλά αυτά είναι «πράγματα που δε γίνονται». Έτσι δεν είναι; Θέλετε να σας πω κάποια απ’ αυτά που θα γίνουν, ενόσω, τα παραπάνω δε γίνονται; Θα απολυθεί η «τιμολόγηση» από τα λογιστήριά μας. Αλλού δύο, αλλού 5 άτομα.

Την ίδια στιγμή, θα απολυθεί η πλειοψηφία του «buying» από τα media units. Αλλού 10 αλλού 30 άτομα. Παράλληλα, θα «σκοτωθούμε» με τους πελάτες μας για το ύψος της αμοιβής μας. Θα βγουν τα «διαζύγια» στο δρόμο. Εδώ είστε κι εδώ είμαι. Ή τουλάχιστον, έτσι ελπίζω. Και οι επιπτώσεις δεν σταματούν εδώ: Θα τιμολογήσουμε, αλλά δε θα εισπράξουμε ποτέ αυτό το –μαγικό- 4% που μας κάνανε τη χάρη να νομοθετήσουν. Από ποιον θα το πάρουμε; Σε ποιον να βασιστούμε και με ποιον να συναλλαχθούμε; Στο κανάλι του σκιώδους πρωθυπουργού που ο δανεισμός του είναι 1,5 φορά ο τζίρος του, ή στον εθνικό κατασκευαστή που το αντίστοιχο του ratio είναι 2; Τι πρόβλεψη θα κάνουμε για τα ταμειακά μας διαθέσιμα; Και όλα αυτά, γιατί ο κλάδος –με τον επίσημο φορέα του- έχει πολυφωνία, διαφορετικές αφετηρίες και ως εκ τούτου διαφορετικές αναγνώσεις, που δεν του επιτρέπει  να αντιδράσει ακαριαία και αποτελεσματικά».

Γιώργος Μαρμαροκόπος, Marketing & Communication Consultant
«Τη “νύφη” θα την πληρώσουν πάλι οι διαφημιζόμενοι»
«Πολλά καλά θα μπορούσαν να προκύψουν στην αγορά μας με την εφαρμογή της τελευταίας τροπολογίας, έτσι όπως έχει κυρωθεί. Όπως π.χ. οι διαφημιστικές εταιρείες και τα media agencies να επικεντρωθούν στο να προσφέρουν πραγματικά πρωτοποριακές και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους διαφημιζόμενους και να στηρίζονται σε αυτές, προσδοκώντας σε μια καλή αμοιβή και στην περαιτέρω αύξησή της. Ενώ, παράλληλα, τα μέσα, ως άρχοντες του περιεχομένου (που δε θα χάσει ποτέ την αξία του) θα επικεντρώνονταν στη δημιουργία οχημάτων και προϊόντος που θα τα έκανε να ξεχωρίσουν από τη μάζα, να συγκεντρώσουν πάλι το ενδιαφέρον σημαντικά μεγάλων κοινών και να επανέλθουν στο ρόλο τους ως προς την ενημέρωση, την ανάλυση και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Τέλος, οι διαφημιζόμενοι θα μπορούσαν να απολαμβάνουν πραγματικά καλές υπηρεσίες, τις οποίες να αναγνωρίζουν και να αποδίδουν μια δίκαιη αμοιβή στους συνεργάτες τους. Μπορεί ίσως να γίνει ένα «ξεκαθάρισμα» του χώρου από τους ενδιάμεσους (άτομα και εταιρείες) που στηρίζονταν μόνο στα ΥΕΒ αντί να αναπτύσσουν τεχνογνωσία, να βελτιώνουν προϊόντα και υπηρεσίες και να εκπαιδεύουν την αγορά. Αυτό το «…έλα τώρα, όλα τα ίδια είναι…», ισοπέδωσε κυριολεκτικά και σκόπιμα την αξία της προσφοράς μέσων, διαφημιστικών και media agencies. Μόνοι μας το κάναμε!

Και μετά ήρθε το …ΔΝΤ! Και τώρα, τη νύφη θα τη πληρώσουν πάλι οι διαφημιζόμενοι: Θα κληθούν να μάθουν να αξιολογούν τις δεκάδες προσφορές μέσων που θα κατακλύζουν τα γραφεία τους, ζητώντας χρήματα και απαντήσεις. Η δουλειά στα τμήματα οικονομικών και προμηθειών θα αυξηθεί κάθετα για τη συγκέντρωση, υποδοχή, έλεγχο, καταχώριση και εξόφληση πλήθους τιμολογίων, τον υπολογισμό και απόδοση του αγγελιοσήμου, τον υπολογισμό και την απόδοση ειδικού τέλους και τον υπολογισμό και την απόδοση ειδικού φόρου τηλεόρασης (από 1/1/15). Οι μεγάλοι διαφημιζόμενοι θα αναθέσουν πάλι (προφανώς) αυτές τις υπηρεσίες στα media agencies, έναντι μιας υπό διαπραγμάτευση αμοιβής. Αλλά οι μικρομεσαίοι που «με την αμοιβή τους δεν πληρώνουν ούτε το μισθό της γραμματέως» (κατά τα λεγόμενα), θα είναι εύκολα θύματα οποιουδήποτε δυνατού πωλητή από τη πανσπερμία μέσων που θα τους προσεγγίζουν. Όσο για τα Μέσα, θα μειωθεί ο τζίρος. Για σταθερή διαφημιστική δαπάνη, ο τζίρος των μέσων θα μειωθεί λόγω αύξησης του αγγελιοσήμου από τη νέα βάση υπολογισμού του. Και φυσικά οι διαφημιζόμενοι (για το μικρότερο τζίρο) θα απαιτήσουν και θα πάρουν το ίδιο προϊόν.

Προφανώς, είναι κατάλληλος καιρός για να μειωθούν οι μακροχρόνιες πιστώσεις που είναι μια αμαρτωλή πηγή επισφαλειών, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει με ψυχραιμία και προγραμματισμό, χωρίς να πλήξει ή να αδικήσει αυτούς που ήταν πάντα συνεπείς. Παράλληλα, θα αυξηθεί ο κίνδυνος επισφαλειών. Όταν στη «μικρή» αγορά των διαφημιστικών εταιρειών κυκλοφορούσαν πελάτες με επισφάλειες, πόσο μάλλον εύκολα θα κινούνται στη πληθώρα των μέσων. Από την άλλη, θα αυξηθεί η προσπάθεια «πώλησης» που θα απευθύνεται πλέον σε μια πλειάδα «πελατών», διαφημιστικών εταιρειών και διαφημιζόμενων, σε μια πιο σύνθετη σχέση. Και φυσικά, θα συγκεντρωθεί ο τζίρος στους μεγάλους «παίκτες», αφήνοντας στα μικρομεσαία ΜΜΕ την αγωνία της επιβίωσης.

Τέλος για τις διαφημιστικές εταιρείες και τα media agencies, με τις σημερινές αμοιβές, έστω και με τη προσθήκη του 4%, θα υπάρξει δραματική μείωση του εσόδου, που σημαίνει μείωση προσωπικού, αύξηση του «κατά κεφαλήν» έργου, οπότε και πιθανή μείωση της ποιότητας υπηρεσιών, προφανή μείωση των επενδύσεων σε έρευνες, τεχνολογίες κλπ και πιθανόν να πρέπει κάποιοι να βάλουν το χέρι στη τσέπη, ή να αποχωρήσουν. Την ίδια στιγμή, θα υπάρχει ευκαιρία αναβάθμισης υπηρεσιών με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερων αμοιβών, ενώ θα δημιουργηθεί η ευκαιρία σε μικρά δημιουργικά γραφεία να παίξουν ρόλο στην αγορά, στηριζόμενα στη δημιουργικότητά τους, στην αφοσίωση των στελεχών τους και στα ήδη «συμμαζεμένα» κόστη τους».

Θεόφιλος Κωτσίδης, Managing Partner, Tempo OMD Hellas 
«Η ρύθμιση θα φέρει μικρότερες εταιρείες, λιγότερους εργαζόμενους, μικρότερη παραγωγή, μεγαλύτερα χρέη»
«Για μία ακόμη φορά η κεντρική κυβέρνηση λειτούργησε υποχθόνια και παραπλανητικά. Ψήφισε με αντιδημοκρατικό τρόπο, ένα αντισυνταγματικό νόμο (στο μεγαλύτερο μέρος του), χωρίς να κάνει καμία διαβούλευση με τους θεσμικούς φορείς, χωρίς να έχει την παραμικρή ιδέα/γνώση για τα δεδομένα της αγοράς. Μια μικρή, «άγνωστη» μερίδα ατόμων αποτελούν συνομιλητές της και αυτό είναι ενδεικτικό των προθέσεών της. Σημαντικό επίσης βρίσκω το γεγονός ό,τι συνεχίζεται το γαϊτανάκι των επικοινωνιακών δηλώσεων προεξεχόντων αυτών του κ. Δ. Σταμάτη που σε πρόσφατη συνέντευξή του αναφέρει: «πρέπει να δοθεί τέλος στον εκβιασμό των ενδιάμεσων….» και «έπρεπε να τελειώσει το πανηγύρι». Νομίζω αποτελεί ντροπή για τον χώρο της επικοινωνίας να αποδέχεται, σιωπηρά, ότι ο βασικός λόγος δημιουργίας του νόμου ήταν οι εκβιασμοί των διαφημιστών που προφανώς έχουν στήσει πανηγύρι κερδοσκοπίας, στο οποίο η καλή κυβέρνηση, μαζί με την μικρή μερίδα υποστήριξης της αγοράς, βάζουν τέλος.

Δεν θέλω να αναλύσω περισσότερο το θέμα, δηλαδή ποιοι ακριβώς είναι οι ενδιάμεσοι και ποιοι οι εκβιαστές. Αυτό ελπίζω να το κάνει ο ελληνικός λαός, σύντομα. Ο νόμος θα δημιουργήσει ολιγοπώλιο και άρα αύξηση τιμών, λόγω δημιουργίας συγκέντρωσης πολυομίλων ΜΜΕ, συνθήκες εξάρτησης των πελατών από ορισμένα ΜΜΕ, απώλεια αξιοποίησης μικρών και μεσαίων ΜΜΕ, καθεστώς ομηρίας για ορισμένους πελάτες, αύξηση κόστους διαφήμισης λόγω αλλαγής τρόπου υπολογισμού αγγελιοσήμου, αύξηση διαχειριστικού κόστους των πελατών λόγω απευθείας τιμολόγησης, καθώς επίσης και αυξημένο κόστος εμπορικής και οικονομικής διαχείρισης για τα ΜΜΕ, κίνδυνο από διαφημιστικές εταιρείες που θα οδηγηθούν σε οικονομική ασφυξία και απώλεια εσόδων των μικρών ΜΜΕ, ανισότητα σε σχέση με εταιρείες του εξωτερικού που θα τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης και τέλος ασφυξία στα ταμεία λόγω περαιτέρω μείωσης του εσόδου από το αγγελιόσημο.

Η (κάθε) αγορά δεν χρειάζεται απαγορεύσεις, αλλά διαμόρφωση συνθηκών που να επιτρέπουν μεγαλύτερη επιχειρηματικότητα. Η αναλγησία των κυβερνώντων και η μονομερής αποδοχή αιτημάτων, δημιουργούν ανισορροπία στην αγορά, με βέβαιο αποτέλεσμα την συρρίκνωσή της. Αυτό σημαίνει μικρότερες εταιρείες, λιγότεροι εργαζόμενοι, μικρότερη παραγωγή, μεγαλύτερα χρέη. Η κυβέρνηση διέπραξε ατόπημα και γι’ αυτό θα πρέπει να το ξανασκεφτεί».

Έλσα Σοϊμοίρη, Managing Director, Else Agency 
«Οι ισορροπίες θα βρεθούν, αλλά με άλλους οικονομικούς όρους»
«Η τροπολογία για τη διαφήμιση και τα ΜΜΕ, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και συζητήσεων, «απειλεί» να διαταράξει την ομαλή λειτουργία της αγοράς, όπως αυτή διαμορφώθηκε με τόσες ταλαιπωρίες, κυρίως στα τελευταία 20 περίπου χρόνια. Η σκοπιμότητα και οι εμπνευστές της, εύκολα μπορούν να εντοπιστούν. Κατά τη γνώμη μου, στόχος είναι να καρπωθούν τα μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα κάποια από τα εκατομμύρια της ετήσιας δαπάνης που καταλήγουν στα media shops, ως αμοιβή για τις υπηρεσίες τους. Το πρόβλημα ωστόσο είναι το γεγονός ότι μπορεί τα εκατομμύρια να φαίνονται μεν πολύ ελκυστικά για τα δεινοπαθούντα οικονομικά ΜΜΕ, αλλά στην πράξη, τα πράγματα μάλλον θα εξελιχθούν διαφορετικά από τις επιδιώξεις τους, αφού σε μια εποχή συρρίκνωσης του δυναμικού τους, αυτά τα ΜΜΕ θα πρέπει να κινηθούν αντίστροφα, για να δημιουργήσουν μηχανισμούς εξυπηρέτησης των απευθείας σχέσεων με τους πελάτες.

Αυτό θα μπορούσε πιθανόν, να γίνει αν οι «συγκεκριμένοι όμιλοι» αποφάσιζαν π.χ. να στήσουν ένα δικό τους media shop, το οποίο θα αντικαθιστούσε τα υπάρχοντα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει επένδυση σε χρόνο και ανθρώπινο δυναμικό και το κυριότερο, θα έπρεπε αυτοί οι μιντιακοί όμιλοι να συνεργαστούν για πρώτη φορά, σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Η εμπειρία τουλάχιστον μέχρι τώρα, λέει ότι κάτι τέτοιο φαντάζει στις σημερινές συνθήκες από δύσκολο έως απίθανο. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι αντίστοιχη σύμπραξή τους συζητείται και έχει προαναγγελθεί πολλές φορές εδώ και χρόνια, στο χώρο της διακίνησης του Τύπου (πρακτορεία διανομής), χωρίς να έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα, με αποτέλεσμα να χάνονται εκατομμύρια κάθε χρόνο, από τις τσέπες των εκδοτών και τα ταμεία των μαγαζιών τους. Γιατί λοιπόν αυτό που δεν έγινε στον πολύ πιο ώριμο και πρόσφορο χώρο της διανομής Τύπου, θα γίνει αύριο στο χώρο της διαφήμισης;

Προβλέπω ότι μετά από διάστημα 1-2 ετών και αφού καταλαγιάσει η σκόνη από τη σημερινή αναστάτωση, τα πράγματα de facto θα βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στα σημερινά media shops και στα ΜΜΕ. Στη νέα αυτή κατάσταση ο καθένας θα κάνει τη δουλειά που ξέρει, αλλά με διαφορετικούς οικονομικούς όρους. Δηλαδή, τα ΥΕΒ θα μειωθούν, οι αμοιβές για τις διαφημιστικές υπηρεσίες θα αυξηθούν και όλοι θα κάνουν τη δουλειά τους σε ένα διαφορετικό οικονομικό επίπεδο, μοιράζοντας κέρδη και ζημιές».

Στέφανος Ξενάκης, Διευθύνων Σύμβουλος, Ίνκαμ
 «Κάποιοι εκδότες θέλουν να μας βγάλουν από τη μέση»
«Οι αγορές παγκοσμίως εδώ και 200 χρόνια λειτουργούν ελεύθερα, σύμφωνα με τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτό το μάθαμε από νωρίς στο Λύκειο και στο Πανεπιστήμιο. Όσοι όμως εμπλεκόμαστε στο χώρο των ΜΜΕ και της διαφήμισης τα τελευταία 20 περίπου χρόνια στην Ελλάδα, έχουμε διαπιστώσει ότι η χώρα μας συγκαταλέγεται στις εξαιρέσεις. Κάποιοι εκδότες το πρωί έρχονται στις επιχειρήσεις μας για να μας ζητήσουν μεγαλύτερη διαφημιστική επένδυση ώστε να επιζήσουν και το βράδυ τρώνε με τους κυβερνώντες και τους υπαγορεύουν νομοσχέδια για το πως θα μας βγάλουν από τη μέση.

Οι νόμοι αυτοί παραδοσιακά -όπως κι ο τελευταίος – «περνάνε νύχτα», στη ζούλα και χωρίς καμία προγενέστερη συζήτηση με αυτούς που θα κληθούν να τους εφαρμόσουν. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία κάνουν πιο γραφειοκρατική και δυσλειτουργική τη δουλειά μας και μας αναγκάζουν να εφευρίσκουμε νέα μοντέλα για να τους εξυπηρετούμε, ενώ κυρίαρχη προτεραιότητα θα έπρεπε να είναι η εξυπηρέτηση των πελατών μας.

Λέω στα παιδιά μου ότι τα όνειρά τους είναι ιερά κι ότι οφείλουν να καταθέτουν όλο το πάθος και την ψυχή τους για να τα υπηρετήσουν. Τους λέω ακατάπαυστα να συνεχίζουν να τοποθετούν νέους στόχους μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής τους. Τους λέω ότι μόνα τους φτιάχουν την τύχη τους κι ότι στην τελική ο κόσμος αυτός θα τους δώσει αυτό που πραγματικά αξίζουν. Τους λέω ότι το κεφάλαιό τους είναι το μυαλό και η ψυχή τους, γιατί από εκει ξεκινάνε όλα. Πάνω από όλα όμως, τους λέω ότι – παρά την κρατούσα άποψη –  «το παραμύθι τελικά δεν έχει δράκο». Μήπως θα έπρεπε να τους πω ότι κι εδώ η Ελλάδα εξαιρείται;».