Με το 2021 να λειτουργεί ως δείκτης για την αναπτυξιακή δυναμική που μπορεί να επιδείξει η αγορά των ταξιδιωτικών υπηρεσιών χωρίς τους υγειονομικούς περιορισμούς και με αυξημένη καταναλωτική αυτοπεποίθηση, το 2022 αναμένεται να κινηθεί σε ρυθμούς ανάκαμψης, αν και η παγκόσμια γεωπολιτική συνθήκη θέτει νέες προκλήσεις.
Πριν από την πανδημία, μία στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας αφορούσαν την αγορά ταξιδίων και τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία απασχολούσε το 10,3% του συνολικού ανθρώπινου δυναμικού (333 εκατ.). Τότε, το «μακρινό» 2019, η δαπάνη των διεθνών επισκεπτών παγκοσμίως ανήλθε σε 1,8 τρισ. δολάρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC), μετά τη βουτιά κατά 50,4% το 2020 και τις απώλειες 62 εκατ. θέσεων εργασίας, η βιομηχανία μπήκε σε τροχιά ανάκαμψης πέρυσι, με τη δαπάνη των εσωτερικών επισκεπτών να αυξάνεται κατά 31,4%, μετά από πτώση 47,4% το προηγούμενο έτος και τη δαπάνη των διεθνών επισκεπτών να ενισχύεται κατά 3,8%, έχοντας καταποντιστεί κατά 69,7% το 2020.
Αναδυόμενες τάσεις όπως η «δουλειά από οπουδήποτε», που επιτρέπει στους εργαζόμενους να συνδυάζουν τα εργασιακά τους καθήκοντα με ταξίδια, οι «solo» travelers, οι οποίοι εντοπίζονται κυρίως στις τάξεις των millennials, καθώς και η ενσωμάτωση τεχνολογικών καινοτομιών σε όλο και περισσότερες εκφάνσεις του industry δημιουργούν νέα δεδομένα.
Η εγχώρια αγορά
Ευοίωνα είναι τα στοιχεία για την ελληνική αγορά. Όπως προκύπτει από δεδομένα του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), το 2021 οι αφίξεις επισκεπτών από χώρες του εξωτερικού έφτασαν τις 14.705, διπλάσιες σχεδόν από αυτές του 2020 (7.374), αν και σημαντικά υπολειπόμενες από τον αντίστοιχο αριθμό του 2020 (31.348).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ανάλυση συναισθήματος των ξένων τουριστών, που πραγματοποίησε το ΙΝΣΕΤΕ για τον Απρίλιο: O όγκος των συζητήσεων στα κοινωνικά δίκτυα για την Ελλάδα ενισχύθηκε ελαφρά τον μήνα αυτόν, τα posts για τη χώρα εκτοξεύτηκαν κατά 42%, ενώ το περιεχόμενο που σχετίζεται με την πανδημία και αναφέρεται στην Ελλάδα συνδέεται περισσότερο με θετικό σχολιασμό.
Η ηλεκτρονική φήμη της χώρας παρέμεινε θετική αλλά έπεσε στο 61 τον Απρίλιο (-12 βαθμούς σε σχέση με τον Μάρτιο), ενώ η φήμη της Αθήνας μειώθηκε κατά 4 μονάδες. Η Ελλάδα κατατάχθηκε κάτω από την Ιταλία ως προς το Net Sentiment Score, αλλά βρίσκεται μπροστά από την Πορτογαλία και την Ισπανία. Το σκορ της ανάλυσης συναισθήματος των κοινωνικών συζητήσεων παραμένει υψηλό για τις περισσότερες αγορές ενδιαφέροντος της χώρας, ενώ ως εξαιρετικά σημαντική αποτιμάται από το Ινστιτούτο η θετική εκτίμηση για το brand «Ελλάδα» που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022, καθώς σε αυτό το χρονικό διάστημα οι δυνητικοί επισκέπτες προγραμματίζουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
Ποιος είναι ο ταξιδιώτης του σήμερα;
Αυθεντικές εμπειρίες φαίνεται πως αναζητούν οι όλο και περισσότερο tech-savvy ταξιδιώτες, οι οποίοι μετατοπίζονται πλέον σε βιώσιμες εναλλακτικές. Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που αποδίδουν διεθνείς έρευνες στο προφίλ του σύγχρονου ταξιδιώτη, τα οποία καθορίζουν τις στρατηγικές στον κλάδο. Αυτά εντοπίζει και ο Γεώργιος Λειβαδίτης, Division Head της Sixt, ο οποίος εξηγεί σχετικά: «Όσον αφορά τη διαμόρφωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς στον κλάδο του τουρισμού αλλά και τους συναφείς με αυτόν κλάδους, όπως είναι αυτός της βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας μίσθωσης οχημάτων στην οποία δραστηριοποιείται η Sixt, αυτή συνοψίζεται στη σταδιακή απομάκρυνση από το μοντέλο μαζικού τουρισμού, καθώς οι τουρίστες πλέον αναζητούν έντονα το στοιχείο της γνήσιας, βιωματικής και ποιοτικής εμπειρίας, στρέφονται στην αναζήτηση εναλλακτικών προορισμών με γνώμονα το sustainability, στην υιοθέτηση πιο “last minute” συμπεριφορών, τεχνολογικών εφαρμογών για την επιλογή και τέλος έχουν τη διάθεση να πληρώσουν το premium experience. Η νέα κανονικότητα είναι διαφορετική και με ασφάλεια μπορώ να πω ότι η επανάκαμψη του τουρισμού αναψυχής θα είναι ταχύτερη αυτής του επαγγελματικού».
«Πινέζα» στην υπευθυνότητα
Σταθερά φαίνεται πως αναπτύσσεται και η συνειδητοποίηση σχετικά με το αποτύπωμα του κλάδου στην κοινωνία και το περιβάλλον, με επιχειρήσεις και ταξιδιώτες να θέτουν υψηλά standards υπευθυνότητας. Οι αναζητήσεις για «βιώσιμα ταξίδια» έχουν αυξηθεί κατά 66% τα τελευταία 5 χρόνια, με τα στοιχεία που επικαλείται η Exodus Travels να δείχνουν ότι το 91% των ταξιδιωτών αντιλαμβάνεται τη σημασία των «ηθικών» ταξιδιών. Το 56% θεωρεί σημαντικό να αγοράζει ενθύμια από τοπικούς εμπόρους, ενώ το 44% επιθυμεί να στηρίξει τις τοπικές επιχειρήσεις στον προορισμό του. Όσον αφορά την οικολογική διάσταση, σχεδόν το 70% των επισκεπτών υποστηρίζει ότι είναι πιθανότερο να επιλέξει κατάλυμα που λειτουργεί με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, με τα brands φιλοξενίας να περιορίζουν βαθμιαία τα πλαστικά μιας χρήσης από τις εγκαταστάσεις τους.
Εστιασμένο στη βιωσιμότητα ήταν και το workshop με τίτλο «Μαζί στη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που φιλοξένησε πρόσφατα ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ως μέρος μιας σειράς πρωτοβουλιών, τις οποίες σχεδιάζει το αεροδρόμιο με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συναντίληψης και των προσπαθειών των συμμετόχων του κλάδου για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Το πρώτο αυτό travel retail workshop ταυτίζεται με το όραμα της επιτάχυνσης της προσπάθειας του ταξιδιωτικού κλάδου για βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
Με «προορισμό» το engagement
Δεδομένων των αναδιατάξεων στο περιβάλλον του τουρισμού, στόχος των brands που δραστηριοποιούνται στους κόλπους του είναι να εμπλέξουν τους καταναλωτές και να τους καταστήσουν κομμάτι της δράσης και της παρουσίας τους. Η εμπειρία αποκτά μεγαλύτερη σημασία από ποτέ και προκειμένου να επιτύχουν ουσιαστικό engagement οι εταιρείες αξιοποιούν ψηφιακά και φυσικά κανάλια.
Σε αυτήν τη λογική, κυκλοφόρησε πρόσφατα η νέα σειρά podcast «Ιστορίες της Aegean», σε concept και παραγωγή της Melon Media, σε όλες τις δωρεάν εφαρμογές podcast, με τον δημοσιογράφο Απόστολο Στάικο να «ταξιδεύει» το κοινό στα παρασκήνια της αεροπορικής εταιρείας. Επιπλέον, η Aegean λάνσαρε την υπηρεσία Wi-Fi onboard, παρέχοντας στις πτήσεις νέες ψηφιακές υπηρεσίες και αναβαθμισμένο ψηφιακό ψυχαγωγικό περιεχόμενο. Επένδυση και στη γευστική εμπειρία, με την εταιρεία να συνεργάζεται με τον Στέλιο Παρλιάρο που ετοίμασε γλυκές δημιουργίες για τους επιβάτες, με αφορμή τα 23 χρόνια λειτουργίας της. Η Aegean επεφύλαξε μια διαδραστική ενέργεια onboard, με κληρώσεις εν πτήσει για δωρεάν εισιτήρια για τον εορτασμό των γενεθλίων της.
Πίσω στο «έδαφος», η Ολυμπία Οδός, σχεδίασε το Olympia Odos App, με μία ολοκληρωμένη σουίτα υπηρεσιών που επιτρέπει στους οδηγούς να υπολογίζουν το κόστος των διοδίων, να επιλέγουν τη βέλτιστη διαδρομή και να ενημερώνονται σχετικά με την πρόγνωση της κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο. Επιπλέον, μέσω του διαδραστικού χάρτη, μπορούν να εντοπίζουν εγκαίρως σημεία όπως Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, Χώρους Στάθμευσης και Υγιεινής, εξόδους από τον αυτοκινητόδρομο κ.ά., να ενημερώνονται μέσω ηχητικών ειδοποιήσεων για έκτακτα συμβάντα, ενώ προσφέρει επιπλέον δυνατότητες στους κατόχους του Ολυμπία Pass. Τέλος, με στόχο την ανάδειξη σημείων πολιτιστικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου, η εφαρμογή αποτελεί ταυτόχρονα και έναν νέας γενιάς ταξιδιωτικό οδηγό της Βόρειας Πελοποννήσου με επιλεγμένα αξιοθέατα, στα οποία μπορεί καθένας να περιηγηθεί εικονικά.
Premiumization στις μετακινήσεις
«Βάσει των δεδομένων που έχουμε στην κατοχή μας, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μεγάλη ζήτηση υπηρεσιών πολυτελούς και εξατομικευμένης μετακίνησης. Οι τουρίστες επιθυμούν για τις μετακινήσεις τους οχήματα με σύγχρονο εξοπλισμό και χαρακτηριστικά τελευταίας τεχνολογίας, για αυτό και η αγορά αυτή τείνει να συγκεντρωθεί. Επιδιώκουμε να καταλαβαίνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ανάγκες των πελατών, δεδομένου ότι, στον τεχνολογικό τομέα, νέες καινοτομίες όπως 5G, IoT, artificial intelligence έχουν αρχίσει δειλά να κάνουν την εμφάνισή τους και να μας επηρεάζουν. Σε λίγα χρόνια αναμένουμε “smart” πόλεις, δρόμους και μεταφορές, πολύ περισσότερα ηλεκτρικά αλλά και αυτόνομα αυτοκίνητα. Μια νέα, εντελώς διαφορετική προσέγγιση στον τρόπο που θα πραγματοποιούνται οι μετακινήσεις. Το Mobility as a Service θα αναδειχθεί νικητής έναντι της ιδιοκτησίας».
Με «πυξίδα» την τεχνολογία
Ξεκινώντας από το δεδομένο ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Statista, το 74% των συνολικών εσόδων της κατηγορίας ταξιδίων και τουρισμού θα προέρχεται μέσω online πωλήσεων, η τεχνολογία αναμένεται να καθορίσει την επόμενη μέρα του industry. Ωστόσο, οι πτυχές του που επηρεάζονται από νέα εργαλεία και συμπεριφορές είναι πολύ περισσότερα. Η WhatIs εντοπίζει έξι:
- Mobile: Εφαρμογές, in-app chats, εικονικές ουρές, QR codes για μενού, είναι μερικές μόνο από τις λύσεις που εφαρμόζουν οι εταιρείες ταξιδιωτικών υπηρεσιών, αξιοποιώντας την ευρύτατη χρήση των έξυπνων τηλεφώνων.
- Ανέπαφες πληρωμές: Με την πανδημία να επιταχύνει μια ήδη δυναμική τάση, ο κλάδος του τουρισμού την ενσωματώνει με δημιουργικούς τρόπους, όπως τα custom wristbands.
- Internet of things: Για ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια, αλλά και για έξτρα «αστέρια» από τους digital natives, η βιομηχανία της φιλοξενίας υιοθετεί δυνατότητες IoT, όπως για τον χειρισμό του φωτισμού ή της θερμοκρασίας σε δωμάτια ξενοδοχείων.
- Ρομπότ: Επίσης συμβάλλοντας στον περιορισμό της ανθρώπινης επαφής, με ό,τι, θετικό και αρνητικό αυτό συνεπάγεται, η χρήση των ρομπότ διευρύνεται και ήταν ιδιαίτερα έντονη στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς 2022 στο Πεκίνο.
- Εικονικά tours: Δίνοντας μια πρόγευση του προορισμού, τα virtual tours, ήτοι 360ο «ξενάγηση» σε δωμάτια ή σημεία ενδιαφέροντος, αξιοποιούνται όλο και συχνότερα από brands και καταναλωτές.
Κομβική χρονιά για τον κλάδο της κρουαζιέρας
«Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, τα νούμερα των επιβατών κρουαζιέρας αναμένεται να ανακάμψουν και να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2019 μέχρι το τέλος του 2023. Το 2022 είναι μία κομβική χρονιά επαναφοράς για τον κλάδο της κρουαζιέρας. Διεθνώς, σε επίπεδο αριθμού κρουαζιερόπλοιων, το 100% της παγκόσμιας επιβατικής χωρητικότητας των μελών της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας (CLIA) προβλέπεται να είναι σε λειτουργία έως τα τέλη του Ιουλίου. Οι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο σε αυτό αφορούν στη συντονισμένη προσπάθεια διαμόρφωσης και τήρησης αποτελεσματικών πρωτοκόλλων ασφάλειας, ώστε οι επιβάτες να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους, αλλά και στην επικοινωνία των μέτρων και πρωτοβουλιών, στην οποία η εταιρεία μας ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλο αυτό το διάστημα, αποφασίσαμε να εστιάσουμε στην επιχειρησιακή παρουσία της Celestyal Cruises, στο ότι δηλαδή παρεμβαίνει, είναι ενεργή και συνεχίζει να “καλλιεργεί” τη φήμη της. Παράλληλα, αναδιαμορφώσαμε τη διαδικτυακή μας παρουσία, σχεδιάσαμε καμπάνιες στα social media και μιλήσαμε για τα νέα brand values μέσα από το μότο “Experience Life. Experience the Journey”».
«Ταξίδι» στην adland
Οι οθόνες σε όλες τις συσκευές γεμίζουν με εικόνες ειδυλλιακών προορισμών, ήλιο και θάλασσα, επαναφέροντας τη δυναμική στην επικοινωνία στην αγορά των travelling services.
Aegean: Στη νέα καμπάνια της Aegean από την Ogilvy Greece, οι μάσκες «πέφτουν». Αλλά όχι όλες… Η νέα, χιουμοριστική ταινία της αεροπορικής εταιρείας επικοινωνεί την άρση της υποχρεωτικότητας της χρήσης μάσκας στις πτήσεις, δείχνοντας τους επιβάτες να τις αφαιρούν με εμφανή ανακούφιση. Δεν ισχύει το ίδιο όμως για ένα νεαρό ζευγάρι που ταξιδεύει με το μωρό του, το οποίο αποφασίζει για… προσωπικούς λόγους να τις ξαναφορέσει.
ΕΟΤ: Προβάλλεται ήδη σε αγορές-στόχους για τον ελληνικό τουρισμό η νέα καλοκαιρινή τουριστική καμπάνια της Ελλάδας την οποία δημιούργησε η Ogilvy και υλοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση. Πρωταγωνιστής ο Όττο, ένας Αυστριακός που επισκέφθηκε πριν χρόνια τη χώρα μας για να «γευτεί» το ελληνικό καλοκαίρι, όμως «αιχμαλωτίστηκε» από το συναίσθημα που του δημιούργησε η Ελλάδα και έμεινε για πάντα. Άλλωστε, το βασικό μήνυμα της καμπάνιας είναι: «Ελλάδα… Θα θέλεις να μείνεις για πάντα».
Fast Ferries: Η νέα καμπάνια της Fast Ferries με τίτλο «Η σταθερή επιλογή» έχει ως βασικό στόχο να επικοινωνήσει στο ταξιδιωτικό κοινό τις πολλαπλές επιλογές δρομολογίων της εταιρείας προς τα νησιά των Κυκλάδων με αφετηρία τη Ραφήνα ή τον Πειραιά και παράλληλα να αναδείξει τον σύγχρονο, όπως τονίζεται, στόλο της. Η καμπάνια, που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τη FlipNewMedia, προβάλλεται στην τηλεόραση και στο digital περιβάλλον, στο πλαίσιο του σχεδιασμού της νέας 360° στρατηγικής επικοινωνίας της Fast Ferries.
Sky Express: Η τηλεοπτική καμπάνια της Soho Square για τη Sky Express εμπνέεται από την ίδια τη Sky, η οποία πρεσβεύει το «new» στον χώρο των ελληνικών αερομεταφορών. Και αυτό το «νέο» θέλει να επικοινωνήσει μέσα από τη νέα της ταινία, δείχνοντας ανθρώπους φρέσκους και διαφορετικούς. Ανθρώπους που φωνάζουν «In with the new». Την παραγωγή ανέλαβε η Filmiki Productions και τη σκηνοθεσία ο Matthew Dillon Cohen.