Mε αφορμή πρόσφατη πολιτική δημοσκόπηση της Opinion Poll και την αμφισβήτηση της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων της από την αξιωματική αντιπολίτευση, επανέρχεται στην επικαιρότητα το θέμα της αξιοπιστίας των δημοσκοπήσεων και των ερευνών γενικότερα, ζήτημα που εξακολουθεί να προβληματίζει τον ευρύτερο κλάδο της επικοινωνίας και όχι μόνο.
Δεν θα μπούμε στις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης πολιτικής δημοσκόπησης, διότι πολύ απλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Σήμερα το «πρόβλημα» προέκυψε από την συγκεκριμένη δημοσκόπηση και αναδείχθηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση, αύριο θα αφορά άλλη δημοσκόπηση και μπορεί να αναδειχθεί ως «πρόβλημα» από άλλη πλευρά, ακόμα και από την – όποια – κυβέρνηση.
Το πρόβλημα είναι ότι από καιρό εις καιρόν, οι εταιρείες δημοσκοπήσεων εμφανίζονται ως εξιλαστήρια θύματα ενώ απλά αποτυπώνουν μέσα από τη έγκριτη δουλειά τους – τις δημοσκοπήσεις και τις έρευνες –, την εκάστοτε πραγματικότητα, με μια σειρά ευρημάτων που πολλές φορές – και είναι λογικό – προκαλούν προβληματισμό, ενίοτε και απογοήτευση σε όσους αφορούν. Τότε οι τελευταίοι επιτίθενται και τις αμφισβητούν. Κι αυτό παρά τις δεκάδες επιστημονικές και στατιστικές παραμέτρους που τίθενται από τον ΣΕΔΕΑ για την εξασφάλιση της εγκυρότητας δημοσκοπήσεων και ερευνών που γίνονται από τα μέλη του.
Είναι προφανές ότι στο παρελθόν – αρκετά χρόνια πίσω – υπήρξαν και οι αφορμές για τέτοιου είδους γκρίνιες. Θα ήταν ανεδαφικό να μην το παραδεχθεί κάποιος. Ωστόσο από τότε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι, έγινε σπουδαία δουλειά από τον ΣΕΔΕΑ και τις εταιρείες μέλη του και η εγκυρότητα πλέον δύσκολα αμφισβητείται, τουλάχιστον από ανθρώπους που δεν έχουν ιδεολογικές εμμονές.
Οι εταιρείες μέλη του ΣΕΔΕΑ ελέγχονται ως προς την τήρηση των κανόνων μέσω του συστήματος Ποιοτικού Ελέγχου Συλλογής Στοιχείων (ΠΕΣΣ) και πιστοποιούνται βάσει αυτού. Υπόκεινται δηλαδή οικειοθελώς και σε τακτική βάση στους ελέγχους που προβλέπει ο Ν 3603/2007 για τις εταιρείες που διενεργούν δημοσκοπήσεις. Πέρα από αυτό όμως, έχει συσταθεί και λειτουργεί, βάσει των διατάξεων του Ν 3603/2007, ανεξάρτητο ελεγκτικό όργανο, η Ελεγκτική Εταιρεία Δημοσκοπήσεων και Ερευνών Κοινής Γνώμης, στην οποία μπορεί να προσφύγει κάθε πολίτης ή φορέας ο οποίος αμφισβητεί τα αποτελέσματα συγκεκριμένης δημοσκόπησης.
Τα πορίσματα ελέγχου που διενεργεί η Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων, διαβιβάζονται προς το Ε.Σ.Ρ., το οποίο μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις προσωρινής ή μόνιμης διαγραφής από το μητρώο φορέων/επιχειρήσεων δημοσκοπήσεων που οφείλει να τηρεί βάσει νόμου. Η ελληνική πολιτεία λοιπόν διαθέτει ελεγκτικούς μηχανισμούς τόσο για τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, όσο και για το σύννομο των συμβάσεων του Δημοσίου. Έτσι, όποιος θέλει πραγματικά να αμφισβητήσει κάποια δημοσκόπηση μπορεί να το κάνει. Και όπως πολύ σωστά ανέφερε η Opinion Poll σε επίσημη ανακοίνωσή της, απαντώντας στο ζήτημα που προέκυψε, «οτιδήποτε άλλο ερμηνεύεται ως προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης με απώτερο στόχο την απονομιμοποίηση μιας καθ’ όλα νόμιμης δραστηριότητας, η οποία συμβάλλει στην ενημέρωση του κοινού και άρα στην Δημοκρατία στην χώρα μας».
Επανερχόμενοι στο θέμα της συγκεκριμένης δημοσκόπησης και με βάση τα παραπάνω δεδομένα, μόνο ως κίνηση εντυπωσιασμού μπορεί να εκληφθεί η πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ζητήσει τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για να εξεταστεί η δημοσκόπηση της Opinon Poll. Για την οποία μάλιστα ακούστηκε ότι δεν είναι μέλος του ΣΕΔΕΑ, ενώ αυτό δεν ισχύει. Και μπορεί αυτή τη στιγμή τα πυρά να συγκεντρώνει η συγκεκριμένη εταιρεία, ωστόσο κατά καιρούς επίθεση έχουν δεχθεί όλες σχεδόν οι εταιρείες ερευνών και δημοσκοπήσεων.
Οπότε το θέμα δεν αφορά μόνο στην Opinion Poll, αλλά ευρύτερα τις εταιρείες του κλάδου. Μήπως είναι η ώρα ο ΣΕΔΕΑ να αναπτύξει περαιτέρω πρωτοβουλίες για ένα θέμα που είναι σίγουρο ότι θα το βρίσκει διαρκώς μπροστά του; Γιατί είναι πραγματικά κρίμα να έχει γίνει τόσο σημαντική δουλειά εκ μέρους του κι αυτό να μην μπορεί να περάσει πιο πολύ στην κοινωνία, ώστε να αποδυναμωθούν μια για πάντα οι απόψεις που μιλούν για αδιαφάνεια και σκοπιμότητα πίσω από έρευνες και δημοσκοπήσεις.