Σε πολύτιμους εταίρους εκπροσώπων από ολόκληρο το επιχειρηματικό φάσμα έχουν εξελιχθεί οι φορείς πιστοποίησης, θέτοντας υψηλά standards αξιοπιστίας, με εντεινόμενη έμφαση στην περιβαλλοντική υπευθυνότητα και τη βιωσιμότητα.
Στα 338,7 δισ. δολάρια αποτιμάται η αξία της παγκόσμιας αγοράς δοκιμών, επιθεωρήσεων και πιστοποιήσεων (TIC) για το 2021, με τον μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής της να υπολογίζεται στο 4% μέχρι το 2030, σύμφωνα με στοιχεία της Grand View Research. Η αυξανόμενη ανάγκη για αποδοτικούς και αξιόπιστους ελέγχους για τη διασφάλιση υψηλών standards ποιότητας και ασφάλειας από επιχειρήσεις κάθε industry τροφοδοτεί τη διεύρυνση του κλάδου, με τους αρμόδιους φορείς να εξελίσσουν διαρκώς τις δυνατότητες και το portfolio τους. Διεθνώς, οι κατηγορίες των τροφίμων και της υγείας στράφηκαν με σημαντική δυναμική στις υπηρεσίες πιστοποίησης την τελευταία διετία υπό τη σκιά της πανδημίας, ενώ ανάλογη κινητικότητα επέδειξαν και οι αγορές των καταναλωτικών αγαθών αλλά και των μεταφορών.
Στην Ελλάδα, οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στο πεδίο επενδύουν σταθερά σε τεχνογνωσία και άρτια εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, προτεραιοποιώντας τις αξίες της βιωσιμότητας και της οικολογικής ευθύνης.
Η «οικονομία της αξιοπιστίας»
Παράλληλα με τα disruptions που προκάλεσε σε κάθε πεδίο, η πανδημία επιβεβαίωσε ακόμη πιο εμφατικά τη σημασία της αξιοπιστίας και της αξιολόγησης από τρίτο φορέα για την επίτευξη ανάπτυξης μακροπρόθεσμα, με φόντο τη διαμόρφωση ενός καταναλωτικού προφίλ που αναζητά πληροφορίες, εγγυήσεις και δεν πείθεται πλέον εύκολα.
Οι αλλεπάλληλοι μετασχηματισμοί και οι διακυμάνσεις στην οικονομία κατέστησαν την εδραίωση τεκμηριωμένης αξιοπιστίας ακόμη πιο σημαντική για εταιρείες κάθε κλάδου, προκειμένου, όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να ανθίσουν εν μέσω διαρκών μεταβολών, μετατρέποντας τις προκλήσεις σε ευκαιρίες: «Η πανδημία έδωσε σε όλους μας ένα μεγάλο μάθημα: Τίποτα δεν είναι δεδομένο», σημειώνει χαρακτηριστικά η Μαρία Αγαπητού, Διευθύντρια Πιστοποίησης Συστημάτων Διαχείρισης & Προϊόντων της TÜV Austria Hellas και συμπληρώνει: «Οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι και η καχυποψία για κάθε επιχειρηματική συναλλαγή έχει αυξηθεί. Ένας από τους τρόπους για να αυξήσουν οι επιχειρήσεις την αξιοπιστία τους είναι η πιστοποίηση. Η πιστοποίηση ως επιθεώρηση ανεξάρτητου τρίτου μέρους έρχεται να ενισχύσει την αξιοπιστία των συναλλαγών στο ρευστό οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον».
Προστιθέμενη αξία για κάθε αγορά
Οι εξελίξεις στο υγειονομικό μέτωπο, καθώς και οι αυξανόμενες και πολυεπίπεδες προσδοκίες των καταναλωτών από κάθε επιχειρηματικό παίκτη, διαμόρφωσαν ένα σύνθετο περιβάλλον για τους οργανισμούς πιστοποίησης και επιθεωρήσεων, καλώντας τους να ανταποκριθούν στις νέες αναπτυξιακές ανάγκες του εταιρικού κόσμου. Η Βασιλική Καλαμποκίδου, Vice President System Certification της TÜV Hellas (TÜV Nord), μεταφέρει την εικόνα: «Δύο χρόνια μετά την έλευση της πανδημίας και με την έναρξη της ενεργειακής κρίσης, η αγορά της πιστοποίησης είχε την ευκαιρία να δείξει την αντοχή της αλλά και την προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσδώσει σε επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους και αγοράς, αλλά και στον καταναλωτή και πολίτη. Οι επιχειρήσεις υιοθέτησαν πρότυπα, αναγνώρισαν κινδύνους, βελτίωσαν τις διεργασίες τους και διαπίστωσαν ότι οι διαπιστευμένοι φορείς πιστοποίησης ήταν συμμέτοχοι και αρωγοί στη βιωσιμότητα αλλά και την ανάπτυξή τους. Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τη σημασία της πιστοποίησης ως εργαλείο βελτίωσης αλλά και ως δικλείδα ασφαλείας για τις διαδικασίες και τα προϊόντα τους. Και αντίστοιχα, αντιμετωπίζουν τους διαπιστευμένους φορείς πιστοποίησης ως συνεργάτες και αρωγούς, που βρίσκονται δίπλα τους για να τους καθοδηγήσουν και να επιβεβαιώσουν τη βελτίωσή τους».
Οι προτεραιότητες της αγοράς
Σε αυτό το περιβάλλον, οι απαιτήσεις του εταιρικού οικοσυστήματος προσανατολίζονται σε συνεργασίες ουσίας, που δημιουργούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσα από την αξιακή ευθυγράμμιση, την ολοκληρωμένη πληροφόρηση, αλλά και την ικανότητα ευέλικτης προσαρμογής στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Καρβουνάκη, Διευθυντή Πιστοποίησης της Eurocert: «Η πλειονότητα των επιχειρήσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, δίνει πλέον προτεραιότητα στην προώθηση της αειφορίας και της εφαρμογής καινοτόμων δράσεων προς την κατεύθυνση αυτή, για τις οποίες φυσικά η πιστοποίηση από αναγνωρισμένο φορέα αποτελεί το πιο αξιόπιστο τεκμήριο. Αναμφισβήτητα όμως, όλοι οι οργανισμοί αναζητούν από τον φορέα πιστοποίησης που θα επιλέξουν, την προστιθέμενη αξία της επιθεώρησης, την πληροφόρηση σχετικά με τις τελευταίες νομοθετικές εξελίξεις που τους αφορούν, καθώς και τη μετάδοση της εμπειρίας αναφορικά με βέλτιστες πρακτικές του κλάδου. Τέλος, η έμφαση στην ουσία και όχι σε γραφειοκρατικές διαδικασίες, αλλά και η ευελιξία και η ταχύτητα είναι κάτι που ζητείται όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό».
Οι κύριες προκλήσεις
Κεντρικό άξονα της δράσης των φορέων πιστοποίησης αποτελεί η συμβολή τους στην αρμονική συμπόρευση όλων των εμπλεκόμενων μερών του επιχειρηματικού οικοσυστήματος, κάτι που αποδεικνύεται εξαιρετικά απαιτητικό, ειδικά με δεδομένη την αυξανόμενη πολυπλοκότητά του. Η Μαρία Αγαπητού εντοπίζει τις βασικές αρχές και προκλήσεις για τη συγκεκριμένη αγορά: «Η βασική αρχή της πιστοποίησης βασίζεται στην ανεξαρτησία και τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων που διέπουν το εκάστοτε πρότυπο πιστοποίησης. Στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει η ανάγκη της διασφάλισης των καταναλωτών, της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και της ανάδειξης ενός υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος εν γένει, που θα δρα και θα προοδεύει με στέρεες βάσεις και πιστοποιημένες υπηρεσίες από τρίτα ανεξάρτητα μέρη», σημειώνει η ίδια και προσθέτει: «Οι προκλήσεις είναι αναμφισβήτητα συνεχείς και σε ποικίλους τομείς. Η διεθνής στροφή προς την αειφορία, την κοινωνία, την εταιρική διακυβέρνηση, οι εξελίξεις στον τομέα των τροφίμων, η ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, αλλά και η πρόκληση για την ανάπτυξη νέων σχημάτων, μας βοηθούν να βρισκόμαστε πάντα σε εγρήγορση ώστε να καλύπτουμε τις ανάγκες που προκύπτουν στην αγορά».
Το στοιχείο-κλειδί
Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της εναρμόνισης όλων των πτυχών του επιχειρείν σε ένα τοπίο που χαρακτηρίζεται από διαρκή κίνηση και ρευστότητα, η ευελιξία αναγνωρίζεται ως στοιχείο-κλειδί. «Η αγορά της πιστοποίησης εξελίσσεται συνεχώς και όλοι οι εμπλεκόμενοι, φορείς πιστοποίησης και επιχειρήσεις, πρέπει να προσαρμόζονται. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κλάδος μας», υπογραμμίζει ο Κωνσταντίνος Καρβουνάκης και συνεχίζει: «Για τον λόγο αυτόν, όλοι οι σύγχρονοι φορείς πιστοποίησης επενδύουν στην καινοτομία, την τεχνολογική εξέλιξη με τη χρήση ειδικών λογισμικών, τη συνεχή ανάπτυξη προτύπων και υπηρεσιών, την παρακολούθηση των νομοθετικών εξελίξεων και τάσεων της εποχής και φυσικά τη στελέχωση με κατάλληλα καταρτισμένους επιθεωρητές. Τέλος, το βασικότερο εργαλείο που διαφοροποιεί και προσδίδει κύρος στον φορέα πιστοποίησης και τα πιστοποιητικά που εκδίδει είναι η διαπίστευση από τους εθνικούς φορείς διαπίστευσης, όπως είναι στην Ελλάδα το ΕΣΥΔ».
Το σημαντικότερο asset
Πώς μπορούν οι εταιρείες του κλάδου να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα; Πού επενδύουν και πού εστιάζουν τη δυναμική τους; Ο παράγοντας «άνθρωπος» και η ολοκληρωμένη και διαρκής ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου μετατρέπονται σε καίριο διαφοροποιό παράγοντα. Η Βασιλική Καλαμποκίδου αναφέρει σχετικά: «Σε αυτό το νέο περιβάλλον, το πιο σημαντικό μας περιουσιακό στοιχείο είναι τα στελέχη μας. Με διαρκή εκπαίδευση, παρέχοντας τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία και αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία και γνώση, φροντίζουμε οι άνθρωποί μας να είναι πάντα στην αιχμή των εξελίξεων, ώστε να μεταφέρουν τη γνώση και τις βέλτιστες πρακτικές στους συνεργάτες μας. Προσφέρουμε upskilling και reskilling μέσω της Πιστοποίησης Προσώπων, προϊόν που θεωρούμε βέλτιστο για την αγορά εργασίας και την κοινωνία. Η Πιστοποίηση Προσώπων αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στη βελτίωση, προσαρμοστικότητα και τέλος στην ανάπτυξη κάθε υφιστάμενου ή αυριανού στελέχους, αλλά και κάθε εταιρείας. Θα ήταν αδύνατο να μην προσφέρουμε upskilling και reskilling στα στελέχη μας».
Η βιωσιμότητα στο επίκεντρο
Η προτεραιοποίηση της βιωσιμότητας καθίσταται εμφανής και στα νέα πρότυπα που αναπτύσσονται και εφαρμόζονται, σε διαφορετικούς κλάδους. Η Lidl, μαζί με τον φορέα πιστοποίησης Global GAP και άλλους εταίρους, ολοκλήρωσαν την ανάπτυξη ενός προτύπου για ολόκληρη τη βιομηχανία, με σκοπό την προστασία της βιοποικιλότητας στη συμβατική παραγωγή φρούτων και λαχανικών στην Ευρώπη. Με άμεση ισχύ, είναι διαθέσιμο σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά ως προσθήκη υπό τη διαχείριση του Global GAP προτύπου για καλές γεωργικές πρακτικές.
Όπως ανακοίνωσε η ίδια, η TÜV Austria Hellas αποτελεί τον πρώτο φορέα πιστοποίησης στην Ελλάδα και έναν από τους πρώτους στην Ευρώπη που αξιολογήθηκαν και διαπιστεύθηκαν με τον νέο κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2018/848 για την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων, που αφορά τις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς της βιολογικής γεωργίας, κτηνοτροφίας και μεταποίησης, γύρω από τους κανόνες για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων. Παράλληλα, η TÜV Austria Hellas ανταποκρίνεται στις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις μέσω του portfolio πράσινων υπηρεσιών «TÜV Austria Green Action», το οποίο περιλαμβάνει τα εξειδικευμένα σχήματα πιστοποίησης που σχετίζονται με περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς.
Από την πλευρά της, η Eurocert λειτουργεί στην Ελλάδα το σχήμα πιστοποίησης International Sustainability Carbon Certification (ISCC Plus), με αντικείμενο τη δραστηριότητα εκμετάλλευσης ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών, το οποίο παρουσιάζει αυξανόμενη ζήτηση.
Υπεύθυνη εταιρική πολιτικότητα
Εκτός από την προσφορά τους στην κοινωνία μέσα από την ανεξάρτητη αξιολόγηση επιχειρήσεων, οι οργανισμοί πιστοποίησης αναπτύσσουν ολοκληρωμένα προγράμματα εταιρικής ευθύνης, συνεισφέροντας με δράσεις και πρωτοβουλίες προσφοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η TÜV Austria Hellas θα είναι χορηγός της Νεανικής Εστίας Μεγαρίδος BC και τη σεζόν 2022-23, και ειδικότερα της αντρικής ομάδας καλαθοσφαίρισης, η οποία στέφθηκε πρωταθλήτρια στη Β’ Εθνική κατηγορία μπάσκετ για το 2021-22. Επιπλέον, η εταιρεία στήριξε το Άσυλο Ανιάτων τις ημέρες των Χριστουγέννων, στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΚΕ «ΑκοÜμε και ΠροσφέροÜμε», ενώ, ενώνοντας δυνάμεις με «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και τους «Γιατρούς του Κόσμου» προσέφερε ιατροφαρμακευτικό υλικό και είδη πρώτης ανάγκης για τους πολίτες της Ουκρανίας.
Στην πρόσκληση της οργάνωσης «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ανταποκρίθηκε και η Eurocert, στο πλαίσιο του προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υλοποιεί, συγκεντρώνοντας είδη πρώτης ανάγκης για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους αμάχους της Ουκρανίας.
Οι θεσμικές επιταγές
«Καθοριστικό ρόλο την επόμενη δεκαετία αναμένεται να παίξει η στροφή προς την πράσινη ανάπτυξη, την αειφορία και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της βρίσκονται στην πρώτη γραμμή στα ζητήματα αυτά, με σημεία αναφοράς το EU Taxonomy, τη Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, αλλά και τον καθορισμό πολιτικής και τη θέσπιση στόχων για το κλίμα και την ενέργεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ψήφιση του Κλιματικού Νόμου στην Ελλάδα (Ν. 4936/2022), με τον οποίο τίθενται στόχοι μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε επιχειρήσεις και προβλέπεται η επαλήθευση του ανθρακικού τους αποτυπώματος από κατάλληλα αναγνωρισμένους φορείς πιστοποίησης.»
Απαντώντας στις απαιτήσεις εταιρειών και καταναλωτών
«Ο επιχειρηματικός κόσμος που δραστηριοποιείται παγκοσμίως έχει την ανάγκη της επιβεβαίωσης της ορθής και ασφαλούς λειτουργίας των εταιρειών του. Επίσης, βασική ανάγκη των επιχειρήσεων είναι η διασφάλιση συμφωνημένων προδιαγραφών αλλά και των όρων των συναλλαγών και η πιστοποίηση αποτελεί μία “ασφαλιστική δικλείδα”. Προστιθέμενη αξία αποτελεί η πιστοποίηση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών προϊόντων και υπηρεσιών που συχνά πυκνά πλέον αποτελούν και απαίτηση της κοινωνίας και των καταναλωτών. Ενδεικτικά είναι τα θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην κλιματική αλλαγή, τα βιολογικά τρόφιμα, τα θέμα υγείας όπως η απουσία της γλουτένης κ.ο.κ.»
Το «νόμισμα» της εμπιστοσύνης
«Η πιστοποίηση λειτουργεί ως “κοινό νόμισμα” και ταυτόχρονα ως “δείκτης εμπιστοσύνης” ανάμεσα σε όλους τους κρίκους του οικοσυστήματος. Μια πιστοποιημένη επιχείρηση χαίρει της εκτίμησης των συνεργατών της, ενώ αντίστοιχα, ένα πιστοποιημένο προϊόν προσφέρει ασφάλεια στους καταναλωτές.
Η πιστοποίηση από διαπιστευμένο φορέα κύρους εξασφαλίζει την έξωθεν καλή μαρτυρία, επιτρέπει την απρόσκοπτη συνεργασία μεταξύ των εταιρειών και τη διάθεση υπηρεσιών και προϊόντων στους καταναλωτές με ασφάλεια και σιγουριά.»