Η σχέση υποχρεώσεων, ζημιών και απαιτήσεων στο χώρο των ΜΜΕ, αλλά και η στάση των τραπεζικών ομίλων που συνεχίζουν να τα χρηματοδοτούν, δεν μπορεί να ερμηνευτεί με απλούς οικονομικούς όρους. Μόνο αν ληφθεί υπόψη η χρεοκοπία των τραπεζικών ομίλων και η στήριξη των διοικήσεών τους από την κυβερνητική πλειοψηφία, παράλληλα με την στήριξη της κυβερνητικής πλειοψηφίας από τα ισχυρά ΜΜΕ, ο κύκλος κλείνει και όλα αποκτούν την κατάλληλη ερμηνεία.

Αντίστοιχα απολύτως δυσερμήνευτα υπό όρους κανονικής χώρας είναι και όσα συνέβησαν σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία που διέπει τη διαφημιστική αγορά και τα ΜΜΕ το καλοκαίρι που μας πέρασε. Πρόκειται για τη συνέχεια της νομοθεσίας που εμπνεύστηκε ο σημερινός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης στην αρχή της πολιτικής του σταδιοδρομίας, την οποία ολοκληρώνει η σημερινή κυβέρνηση, τώρα που ο εν λόγω παράγων του δημοσίου βίου βρίσκεται κοντά στο τέλος της πολιτικής του διαδρομής.

Δεν θα αναφερθούμε στην ουσία της νομοθεσίας, που δεν αφήνει κανένα περιθώριο λογικής ανάλυσης και κριτικής. Η Ελλάδα του 2014 υιοθετεί άλλωστε ένα σύστημα παρεμβάσεων στην ελευθερία της επιχειρηματικότητας στη διαφημιστική αγορά που δεν το είχε διανοηθεί η πολιτεία ούτε στη διάρκεια της αναζήτησης του «τρίτου δρόμου προς τον σοσιαλισμό» στη δεκαετία του 80. Στην προκειμένη περίπτωση όμως οι πράξεις του νομοθέτη δεν εμφορούνται από ιδεολογικές αναζητήσεις. Μακριά από αυτούς τέτοια ταπεινά κίνητρα. Η υπόθεση είναι πολύ πιο «απλή και ανθρώπινη». Πολιτικές σχέσεις και εξυπηρετήσεις, αντίστοιχες με αυτές που απεικονίζονται στην αρχή του κειμένου μας, επαρκούν για να εξηγήσουν τα κίνητρα των εμπλεκομένων.

Το γεγονός ότι με τον τρόπο αυτό παρεμβαίνουν σε μια αγορά με προφανή στόχο την εξυπηρέτηση των προστατών (ή προστατευομένων, ο όρος ποικίλει ανάλογα με την οπτική γωνία και τη συγκυρία) τους, βλάπτοντας το αδύνατο πολιτικά μέρος προς όφελος του πολιτικά ισχυρού, είναι μια απλή παράπλευρη απώλεια. Δυσάρεστη για αυτούς τους οποίους αφορά, αλλά «αναπόφευκτη». Και για τους συναλλασσόμενους σε τελική ανάλυση αδιάφορη. Σε ένα σύστημα που όλο και πιο προκλητικά λειτουργεί με βάση το νόμο της (πολιτικής) ζούγκλας, το νόμο δηλαδή του (πολιτικά) ισχυρότερου, όλα αυτά είναι φυσιολογικά.

Όσο για τη διαφημιστική αγορά; Η διαδρομή που έχει διανύσει είναι πολύ μακρά. Ξεκίνησε στις δεκαετίες μετά την μεταπολίτευση ως μια παραδειγματικά οργανωμένη και από κάθε πλευρά προοδευτική αγορά, που βρισκόταν πολύ μπροστά από πλευράς ανάπτυξης και θεσμών, σε σχέση με το μέσο επίπεδο της επιχειρηματικότητας της χώρας. Παρασύρθηκε από το αμαρτωλό περιβάλλον των δεκαετιών της ευωχίας, απομακρύνθηκε από τις αρχές της και υπέστη καίρια πλήγματα όταν αποκαλύφθηκε η έκταση της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας. Τώρα θα πρέπει να βρει και πάλι το βηματισμό και τις πραγματικές αξίες της, σε μια εποχή καταστροφής και αβεβαιότητας, σε μια εποχή που οι πάσης φύσεως θηρευτές του οικονομικού και κοινωνικού βίου προσπαθούν να επιβιώσουν με κάθε μέσο εις βάρος των υπολοίπων. Θα τα καταφέρει.