Μπορεί να μην έχει ειδική έξοδο για… παγάκια, να μην σε ενημερώνει για τη θερμοκρασία στο εσωτερικό και εξωτερικό του και να μη διαθέτει μοντέρνο design, όμως δουλεύει ασταμάτητα εδώ και 40 χρόνια. Τις όποιες –λίγες- αβαρίες έπαθε στη ζωή του, κατάφερε να τις ξεπεράσει χωρίς να καταλήξει σε μάντρα ανακύκλωσης, αφού όπως έλεγε κάθε τεχνίτης που ερχόταν να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες, «αυτά τα παλιά ηλεκτρικά επισκευάζονται. Δεν είναι σαν τα καινούργια… ».
Κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1900, μια απελπισμένη νοικοκυρά στην Αμερική η οποία είχε βαρεθεί να πλένει κάθε μέρα τα πουκάμισα του άντρα της, εφήυρε τα αποσπώμενα λευκά κολλάρα και εν αγνοία της, σηματοδότησε την αρχή μιας ολόκληρης κουλτούρας. Φυσικά, θα ήταν άδικο εκ μέρους μας να χρεώσουμε στην κα Μόνταγκιου τη θάλασσα από αντικείμενα που οδηγούνται σήμερα στα σκουπίδια και στους κάδους ανακύκλωσης. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, η προσπάθεια των εταιρειών να κερδίσουν μερίδια στις αγορές και καρδιές των καταναλωτών και μια σειρά παραγόντων, οδηγούσε και οδηγεί σε μια κούρσα διαρκούς ανανέωσης αντικειμένων και συσκευών, στην υποβάθμιση της «επισκευής» και στη θεοποίηση της «αντικατάστασης».
Πρόσφατα βρέθηκα με έναν αποκωδικοποιητή ηλικίας λίγων μηνών στα χέρια μου, ο οποίος, όπως μου τόνισε η εκπρόσωπος της εταιρείας «δεν επισκευάζεται. Εάν εμπίπτει στην εγγύηση, σας το αντικαθιστούμε. Εάν όχι, το αντικαθιστάτε μόνοι σας». Έτσι κι αλλιώς, το κόστος των 40 περίπου ευρώ δεν είναι και τόσο μεγάλο… Όχι. Το κόστος αυτό καθεαυτό, για ένα «θαυματουργό» γκατζετάκι που συλλαμβάνει αόρατα σήματα και τα μετατρέπει σε εικόνες και πληροφορίες, δεν είναι μεγάλο. Είναι όμως τεράστιο, αν αναλογιστεί κανείς το προσωπικό κόστος των χαμένων ωρών της καταδικασμένης προσπάθειας επισκευής του, όπως και της αναζήτησης του αντικαταστάτη του, στις αντιπροσωπείες και τους αυτόματους τηλεφωνητές τους. Αν συνυπολογίσουμε και την περιβαλλοντική διάσταση του θέματος, τότε το «κόστος» αυξάνει δραματικά…
Οδηγώντας το νεκρό αποκωδικοποιητή μου στον κάδο της ανακύκλωσης, δεν μπορούσα να μην αναρωτηθώ πόσο ίσως καλύτερα θα ήταν αν δεν χρειαζόταν κάθε 4-5 χρόνια να αλλάζουμε ψυγείο και πλυντήριο και αν το σίδερο ατμού μπορούσε να επισκευασθεί με ένα απλό ανταλλακτικό. Τότε ίσως θα είχαμε τη δυνατότητα να επενδύσουμε ως καταναλωτές σε άλλα αντικείμενα, ωθώντας τη δημιουργικότητα εταιρειών και τεχνολογίας σε νέα ύψη. Διαρκείας αυτή τη φορά…