Η κορυφή του παγόβουνου. Όχι από πάγο, αλλά από πλαστικό. Αναρωτιέσαι ποιο να ήταν το brief που δόθηκε στο ατελιέ του National Geographic, για να απαντήσει με ένα εξώφυλλο που τα λέει όλα, μέσα από μία εικόνα.

Η πλαστική σακούλα, το παγόβουνο -και άρα το λιώσιμο των πάγων και η κλιματική αλλαγή-, η κορυφή που βλέπουμε και η τεράστια απειλή κάτω από την επιφάνεια, που επιλέγουμε να αγνοούμε. Το εξώφυλλο του τεύχους Ιουνίου του National Geographic χτυπάει «συναγερμό» γύρω από το μεγαλύτερο ίσως περιβαλλοντικό πρόβλημα της εποχής: Τη μόλυνση του πλανήτη από τα πλαστικά μιας χρήσης. Η αλήθεια είναι ότι η συζήτηση γύρω από την αλόγιστη χρήση πλαστικού έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Και πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, όταν τα νούμερα που καταγράφονται κόβουν την ανάσα: Κάθε χρόνο, 9 εκατ. τόνοι πλαστικών απορριμμάτων καταλήγουν στους ωκεανούς.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που αναφέρει το National Geographic, το πλαστικό αυτό μπορεί να παραμείνει στο θαλάσσιο περιβάλλον ίσως και για περισσότερα από 450 χρόνια και το πρόβλημα απλά χειροτερεύει. Οι επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή και σε όλο το θαλάσσιο οικοσύστημα, ανυπολόγιστες. Ωστόσο, το πλαστικό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καταναλωτικής κουλτούρας, για περισσότερα από 100 χρόνια. Συνυφασμένο με άπειρες χρήσεις, στα μάτια ενός σύγχρονου καταναλωτή μοιάζει έως και αναντικατάστατο. Η εκπαίδευση των καταναλωτών σε μια κουλτούρα απαλλαγμένη από το πλαστικό θα είναι δύσκολη υπόθεση και σίγουρα, εκτός από τα γραφεία των κυβερνήσεων, περνά και μέσα από τις ίδιες τις παραγωγικές επιχειρήσεις.

Στο σχετικό ρεπορτάζ που θα βρείτε στις επόμενες σελίδες του τεύχους, επιχειρείται ακριβώς μια καταγραφή ανάλογων δράσεων και πρωτοβουλιών που έχουν αρχίσει να υιοθετούν οι επιχειρήσεις. Καθώς το πρόβλημα ανεβαίνει στην ατζέντα, θεσμοί και επιχειρήσεις φαίνεται να «συμμαχούν» στον πόλεμο κατά του πλαστικού. Ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς τον Ιανουάριο του 2018 υιοθετήθηκε η πρώτη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Πλαστικά σε μια Κυκλική Οικονομία. Στόχος είναι να μετασχηματιστεί εκ βάθρων ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζονται, παράγονται, χρησιμοποιούνται και ανακυκλώνονται τα πλαστικά στους κόλπους της, με έμφαση στη μεγαλύτερη χρήση ανακυκλωμένου πλαστικού.

Σήμερα, οι ευρωπαίοι καταναλωτές παράγουν πάνω από 25 εκατ. τόνους πλαστικών κάθε χρόνο, από τους οποίους μόνο το ένα τρίτο ανακυκλώνεται. Η πραγματικότητα αυτή, στοιχίζει στην ευρωπαϊκή οικονομία περί τα 105 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ, συνεχίζοντας στον ίδιο ρυθμό, έως το 2050 τα ψάρια στις θάλασσες θα είναι μάλλον μειονότητα σε σχέση με τα πλαστικά… Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των επιχειρήσεων για την ανατροπή του «life in plastic» είναι καίριος…