Το «οικονομικό πρόβλημα» είναι βέβαιο ότι δεν θα εξαλειφθεί. Οι διαθέσιμοι πόροι δεν θα είναι ποτέ αρκετοί για να έχουμε την πολυτέλεια να μη νοιαζόμαστε για κρίσιμα ζητήματα, όπως το χρήμα, οι αγορές, το παζάρι, οι τιμές και η παραγωγή. Η εξέλιξη της οικονομικής σκέψης πραγματεύεται την ιστορική προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει τα οικονομικά φαινόμενα. Για να γράψει κανείς μια ιστορία των οικονομικών ιδεών πρέπει να συνυφάνει πολλές επιμέρους ιστορίες.
Ο Roger E. Backhouse το πετυχαίνει αυτό συνδυάζοντας τη γλαφυρότητα της αφήγησης με την επιστημονική πληρότητα και εγκυρότητα. Με αφετηρία τους αρχαίους έλληνες στοχαστές -Αριστοτέλης, Πλάτωνας, Ξενοφώντας- εντάσσει μεγάλες μορφές του ανθρώπινου πνεύματος, όπως ο Adam Smith, ο Malthus, ο Marx και ο Keynes, στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο έζησαν και δημιούργησαν. Συγχρόνως, προσεγγίζει μια σειρά παραμελημένων συνήθως θεμάτων, όπως ο ρόλος του Ισλάμ στη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι σχέσεις της επιστήμης, της πολιτικής και των Οικονομικών στην Αγγλία του 17ου αιώνα, η άνθηση της επιστήμης των Οικονομικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι συζητήσεις για τη σχέση σοσιαλισμού και αγοράς στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, οι καταλυτικές συνέπειες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ο κατακερματισμός της οικονομικής επιστήμης σε διάφορους κλάδους στα τέλη του 20ού αιώνα.
Δείχνει ακόμα πώς τα Οικονομικά ως επιστήμη επηρεάστηκαν βαθιά από τις θεωρίες του Νεύτωνα και του Δαρβίνου, από τη θεωρία παιγνίων, τις στατιστικές τεχνικές και τους υπολογιστές, αλλά και από τη σχέση των οικονομικών φαινομένων με την πολιτική και το γενικότερο διανοητικό περιβάλλον στο οποίο εκδηλώνονται.
«Η ιστορία που θα αφηγηθώ…» αναφέρει ο συγγραφέας στην εισαγωγή του. Πραγματικά, πρόκειται για μια συναρπαστική, καθηλωτική ιστορία – ή για παράλληλες ιστορίες: «Οι διάφορες σχολές θα κατασκευάσουν η καθεμία τη δική της ιστορία… Ο ρόλος του ιστορικού είναι να συνενώσει τις ιστορίες, να τις διορθώσει, να τις διευρύνει -όπου αυτό χρειάζεται- και να τις εντάξει σε μια ευρύτερη αφήγηση».
Από τα βιβλία που μπορούμε να προτείνουμε ανεπιφύλακτα, σημειώνοντας και την εξαιρετική επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης.
Τίτλος πρωτοτύπου: The Penguin History of Economics. Μετάφραση: Αθανάσιος Κατσικερός.
Έκδοση: Κριτική, 2009, Σελιδες: 408, Διαστάσεις: 17×24, Τιμή: €30 [www.kritiki.gr]
Για το συγγραφέα
Ο Roger E. Backhouse είναι Καθηγητής της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας των Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, όπου διδάσκει από το 1980. Είναι επιμελητής του Journal of the History of Economic Thought και του Journal of Economic Methodology, καθώς και συγγραφέας πολλών βιβλίων για οικονομικά θέματα.