Ένα αθλητικό άρθρο στην Washington Post, ή μία οικονομική ανάλυση στο Associated Press, μπορεί σήμερα να μην υπογράφεται από έναν δημοσιογράφο αλλά από ένα πρόγραμμα.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει «αλώσει» τον δημοσιογραφικό χώρο, δημιουργώντας ευκαιρίες αλλά και ερωτηματικά. Ποιος πρέπει -ή δεν πρέπει- να φοβάται, και γιατί; Η Washington Post χρησιμοποιεί σήμερα την τεχνολογία Heliograf, μετατρέποντας τα data σε ιστορίες. Για τους New York Times, η διαχείριση σχολίων των αναγνωστών γίνεται με το εργαλείο Perspective API. Πολλά ακόμη εργαλεία και εφαρμογές που στηρίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, χρησιμοποιούνται ήδη από μιντιακούς οργανισμούς, «αντικαθιστώντας» σε αρκετές περιπτώσεις τη χειρωνακτική δημοσιογραφική εργασία με γραμμές κώδικα.
Στις «γραμμές» των δημοσιογράφων, τα νέα αυτά δεν γίνονται πάντα δεκτά με καλό μάτι. Η αλήθεια ωστόσο, βρίσκεται ίσως κάπου στη μέση. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δύναμη να αναβαθμίσει το επάγγελμα, υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές, επαυξάνοντας τις δυνατότητες των δημοσιογράφων στην επεξεργασία δεδομένων για την επαλήθευση γεγονότων, στην αναζήτηση πηγών, στην προσφορά σχετικών με τους αναγνώστες τους ιστοριών. Μπορεί ακόμη να προσφέρει απίστευτες νέες δυνατότητες στη δημιουργία video και οπτικών υλικών.
Επίσης βέβαια, μπορεί να μειώσει πολύ το κόστος παραγωγής δημοσιογραφικού περιεχομένου για τους μιντιακούς οργανισμούς, αντικαθιστώντας τις εργατοώρες και τους μισθούς, με εφαρμογές… Το ζήτημα τελικά δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά ο τρόπος που την εφαρμόζουμε. Σε πρόσφατο άρθρο της, η διευθύντρια του προγράμματος Independent Journalism του Open Society Foundations, Maria Teresa Ronderos, τονίζει την ηθική διάσταση του θέματος: «Οι αλγόριθμοι μπορούν να παραπλανήσουν ή και να πουν ψέματα. Προγραμματίζονται από ανθρώπους, το σκεπτικό και οι προκαταλήψεις των οποίων, μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα».
Σύμφωνα με την ίδια, αυτό σημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι θα πρέπει πάντα να ελέγχουν τα αποτελέσματα, με τις παραδοσιακές μεθόδους: Διασταύρωση πηγών, σύγκριση πληροφοριών, αμφισβήτηση των ευρημάτων. Σημαίνει επίσης διαφύλαξη της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, μέσα από την ανάδειξη των ιστοριών και γεγονότων εκείνων που ίσως οι αλγόριθμοι θα απέρριπταν. Η υγιής δημοσιογραφία οφείλει να εξακολουθήσει να φέρνει στο προσκήνιο τις φωνές εκείνες που δεν ακούγονται συχνά και τα θέματα που το ίδιο το κοινό συχνά δεν θέλει να γνωρίζει: «Χωρίς ξεκάθαρο σκοπό, διαφανείς διαδικασίες και χωρίς το δημόσιο συμφέρον ως πυξίδα, η δημοσιογραφία κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία της και την εμπιστοσύνη του κοινού, παρόλα τα charts, bots και apps που μπορεί να επιστρατεύσει…».