Από το 1850 εμφανίζονται οι πρώτες ναυτιλιακές εταιρείες και το 1883 μια νέα κάνει την εμφάνισή της: πρόκειται για την «Ατμοπλοΐα Αιγαίου» που ιδρύθηκε από την οικογένεια Κουρτζή, μια από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές οικογένειες της Μυτιλήνης. 28 χρόνια μετά, το 1911, οι οικονομικές συνθήκες θα οδηγήσουν την εταιρεία στη διάλυσή της.
Το ιστορικό αυτό δίνει το έναυσμα στο συγγραφέα (Μιχαήλ Καϊτατζίδης) για μια επισταμένη μελέτη, για την εταιρεία την ίδια αλλά και για την «περιρρέουσα ατμόσφαιρα» εκείνης της εποχής.
Εν έτει 1883
Όπως αναφέρει ο Π. Μ. Κουρτζής, ιδρυτής της «Ατμοπλοΐας Αιγαίου», η ιδέα για μια ναυτιλιακή εταιρεία προέκυψε όταν ο ίδιος παρακολούθησε τις σκληρές συνθήκες για τους επιβάτες σε ένα άλλο πλοίο. («Συνέβη παραπλέοντες της Τενέδου να επέλθει μεγάλη κατακλυσμιαία βροχή και οι επιβάται του καταστρώματος να καταβρέχωνται και να κραυγάζουν να τεθούν προσωρινώς εις το κενόν φορτίων υπόστεγον, αλλ’ ο πλοίαρχος του ατμοπλοίου διέταξε κατηγορηματικός άρνησιν.»).
Έτσι, όπως συνεχίζει ο πλοιοκτήτης, «απέστειλα εις Αγγλίαν τινας των υπαλλήλων μου προς αγοράν ατμοπλοίου και ηγόρασα το νεότευκτον ατσάλινον τοιούτον 250 τόνων χωρητικότητος, ταχύτητος πραγματικής 12 κόμβων… άμα δε αφιχθέν εις τα μέρη μας εις Κωνσταντινούπολιν, έθεσα εις γραμμήν τακτικήν δεκανθήμερον μέχρι Κρήτης με προσέγγισιν Καλλίπολιν, Δαρδανέλλης, Μυτιλήνην, Σμύρνην, Χίον, Σύρον, Σίφνον, Χανιά, Κύθηρα, Ηράκλειον και Πάρον».
Η «Ατμοπλοΐα Αιγαίου» συναγωνιζόταν την αυστριακή Lloyd και τη γαλλική Frassinet, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών. Ανατρέχοντας πάλι στα γραφόμενα του Π. Μ. Κουρτζή, «επέστησα τω πρώτω πλοιάρχω να θεωρεί πάντας τους επιβάτας, ακόμη και του καταστρώματος και τους πτωχοτέρους, ότι είναι αντίς εγώ…».
Εικόνες μιας εποχής
Μέσα από ένα πλούσιο υλικό, ο Μ. Καϊτατζίδης παρουσιάζει οικονομικά και νομικά έγγραφα, εταιρικά στοιχεία, δρομολόγια, βιογραφίες και το χρονικό της εταιρείας, η οποία απέκτησε σταδιακά 16 πλοία και κάλυπτε δρομολόγιο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας (έως και τη «γραμμή Δουνάβεως»). Ένα συναρπαστικό χρονικό που σκιαγραφεί παράλληλα και το προφίλ εκείνων των ανθρώπων που ενίσχυαν τα οικονομικά θεμέλια του νέου, ακόμα, ελληνικού κράτους.
Τα κείμενα του βιβλίου είναι στα ελληνικά και στα αγγλικά, ενώ περιλαμβάνονται πολλές φωτογραφίες και εικόνες που ξαναζωντανεύουν την εποχή.
Μια ωραία έκδοση, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όχι και τόσο γνωστές πτυχές της οικονομικής ιστορίας της Ελλάδας.
Έκδοση: Το Δόντι, 2009, Σελίδες: 91, Διαστάσεις: 17×24, Τιμή: €12 [www.allbooks.gr]
Για το συγγραφέα
Ο Μιχαήλ Αντ. Καϊτατζίδης γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και σπούδασε μηχανολόγος στη Γερμανία, με ειδίκευση αργότερα στην αεροναυπηγική. Σήμερα είναι συνταξιούχος και Επίτιμος Πρόξενος Γερμανίας για τους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου. Έχει κάνει πολλές δημοσιεύσεις σε διάφορα περιοδικά.