Είναι από τους λίγους ανθρώπους του κλάδου που συνδυάζουν τις ανατρεπτικές ιδέες,  με τον ορθολογισμό και το αποτέλεσμα. Από την άλλη, ένας άνθρωπος της διαφήμισης και δη του δημιουργικού σαν κι εκείνη, δεν θα μπορούσε να μην είναι ανήσυχο πνεύμα και να μην αναζητά δημιουργική διέξοδο σε νέα πράγματα. Η δημιουργία της Flybee από την ίδια, μιας νέας εταιρείας επικοινωνίας, φιλοδοξεί να αποτυπώσει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά της Αλίκης Αναγνωσταρά. Κι αν κρίνω από την συνέντευξη που ακολουθεί και όσα ειπώθηκαν, μάλλον είναι… σε καλό δρόμο.

ΜarketingWeek: Μία ακόμα διαφημιστική εταιρεία κ. Αναγνωσταρά; Και μάλιστα σε μια τόσο δύσκολη εποχή; Έχετε άγνοια κινδύνου ή βλέπετε ευκαιρίες;
Αλίκη Αναγνωσταρά: Και τα δύο. Με μια μικρή διευκρίνιση. Η άγνοια κινδύνου είναι συνειδητή. Άλλωστε πες μου τι δεν έχει σήμερα κίνδυνο. Το να είσαι στέλεχος με μισθό σε μια εταιρεία; Το να κάθεσαι σπίτι σου και να περιμένεις να περάσει η κρίση; Ή το να προσεύχεσαι τακτικά μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα; Πιστεύω πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η συνθήκη που ζούμε να σε οδηγήσει στην απάθεια, την απραξία και την γκρίνια. Η ευκαιρία αντίθετα είναι να αναπλαισιώσουμε την έννοια του κινδύνου.

Αν το σκεφτούμε καλύτερα δεν έχουμε και πολλά πράγματα να χάσουμε. Η ασφάλεια, ούτως ή άλλως  κοντεύει να γίνει άγνωστη λέξη. Μια ακόμα διευκρίνιση αφορά στο τι ορίζουμε σήμερα με τον όρο «διαφημιστική εταιρεία». Η Flybee είναι μια εταιρεία που, χωρίς να μπορώ να ονομάσω επακριβώς το αντικείμενο, κάνει και διαφήμιση, αλλά στ’ αλήθεια μπαίνει πολύ βαθιά μέσα στο business του πελάτη. Αυτή η ανάγκη των πελατών, να χρειάζονται τη δύναμη των ιδεών σε ολόκληρο το φάσμα της επιχείρησης, κάνει ένα start up μιας τέτοιας εταιρείας επίκαιρο.

Η Flyebee ξεκινά ωστόσο με έναν μεγάλο διαφημιζόμενο, τη Μινέρβα. Σε ποιο βαθμό και με ποιο τρόπο η συνεργασία αυτή, οδήγησε στην απόφαση δημιουργίας της;
Η συνεργασία με την Μινέρβα είναι για μένα μια διαρκής μαθητεία. Σαν σύμβουλός τους, μπήκα εκ των πραγμάτων πιο μέσα στο δικό τους αντικείμενο και αυτό με βοήθησε να καταλάβω περισσότερα. Ξέρεις μερικές φορές, παίρνουμε σαν δεδομένα διάφορα πράγματα. Π.χ., «ο πελάτης δεν μας καταλαβαίνει», ενώ η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Πολύ συχνά δεν έχουμε «πιάσει» ούτε κατά διάνοια την πραγματική του ανάγκη έχοντας κολλήσει στο δικό μας, και πάμε να δείξουμε προτάσεις που επειδή «ο πελάτης δεν μας καταλαβαίνει», καταδικάζονται σε ισόβια δεσμά στο συρτάρι ή στο back up των υπολογιστών μας.

Τώρα γιατί δεν το «πιάσαμε»; Ο κύριος λόγος είναι ότι δεν μας το επικοινώνησε ποτέ κι εμείς δεν το ανακαλύψαμε. Κι αυτό δεν το έκανε επειδή είναι πολύ εχέμυθος, κι εμείς πολύ τεμπέληδες. Είναι επειδή δεν ξέρουμε τα πράγματα από μέσα. Μόλις αρχίζουμε να μπαίνουμε βαθύτερα, το «πιάνουμε» ευκολότερα, ο πελάτης γίνεται λιγότερο εχέμυθος και φέρνουμε αποτέλεσμα. Μετά από την στενότερη επαφή με το σύστημα της Μινέρβα μπορώ να πω με ευκολία ότι ναι, ήταν ο βασικός λόγος για την δημιουργία της Flybee.

Προφανώς και η επωνυμία FlyBee έχει σημειολογική σημασία. Ποια είναι αυτή;
Υπάρχει ένα σπουδαίο παράδειγμα και είναι πραγματικό. Η μύγα είναι ένα πλάσμα του χάους και της «τυχαιότητας», σε αντίθεση με τη μέλισσα που είναι ένα πλάσμα με νοημοσύνη και πρόγραμμα. Αν τυχαία βρεθούν κλεισμένες σε ένα διαφανές μπουκάλι ανοιχτό μόνο από πάνω, οι συμπεριφορές τους θα είναι πολύ διαφορετικές. Η μέλισσα με την νοημοσύνη που έχει θα κατευθύνεται προς το φως για να βγει, γιατί αυτό της υπαγορεύει η λογική της. Θα πετάει δηλαδή προς τα τοιχώματα του μπουκαλιού γιατί εκεί είναι το φως, άρα και η έξοδος.

Αποτέλεσμα; Θα κάνει συνεχώς την ίδια πορεία μέχρι … τελικής πτώσεως. Η μύγα αντίθετα, ως πλάσμα χαοτικό, στην προσπάθειά της να απεγκλωβιστεί θα πετάει όπου να ναι. Πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά. Τυχαία, στρεβλά, απρόβλεπτα. Αν λοιπόν, κάποιο πλάσμα απ΄τα δύο μπορεί να βγει απ’ το μπουκάλι, αυτό δεν είναι το πλάσμα της λογικής. Απ’ την άλλη, κανείς μας δεν θέλει να ορίζεται στο χάος και την «τυχαιότητα» μόνο. Επομένως στο δίλημμα αν προτιμάμε να είμαστε μύγες ή μέλισσες, η απάντηση είναι «υβριδική». Μελισσόμυγa ή επί το αγγλοπρεπέστερον Flybee.

Προέρχεστε από το χώρο του δημιουργικού. Πιστεύετε ότι σήμερα, σε μια εποχή στην οποία εκείνο που μετράει περισσότερο είναι το οικονομικό σκέλος μιας συνεργασίας, η δημιουργικότητα εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί;
Περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Εξάλλου η δημιουργικότητα έχει να κάνει και με το οικονομικό σκέλος μιας συνεργασίας. Εξηγούμαι. Έχουμε ξαναπεί ότι οι παλιές εποχές δεν μας «κακόμαθαν» μόνο, όπως μας καταλογίζουν διάφοροι άσπονδοι φίλοι του κλάδου. Δημιούργησαν και ένα δεδομένο απαξίωσης για την ουσία της δουλειάς μας. Η στρατηγική και οι ιδέες δεν πληρώνονταν σχεδόν ποτέ αυτοτελώς. Ήταν πάντα μέρη είτε μιας «μεσιτείας» – commission του προϋπολογισμού των μέσων, είτε ήταν καλά κρυμμένες μέσα σε μια μηνιαία αμοιβή.

Το απόλυτο αντικείμενο της δουλειάς μας δηλαδή, δεν ήταν και το μέσο του εσόδου μας. Αυτό το παράδοξο είναι ένας απ’ τους λόγους που χάσαμε τα αυγά και τα πασχάλια ως χώρος. Το παλιό μοντέλο, μας έκανε είτε media driven «μεσίτες», είτε τους πελάτες μας 12μηνους «συνδρομητές» ισόποσων δόσεων σε μήνες υψηλής ή χαμηλής κίνησης. Σήμερα, αν αυτό δεν αλλάξει θα γίνουμε το ίδιο γραφικοί και το ίδιο σπάνιοι όσο η caretta – caretta.

Μετά από 6 χρόνια βαθιάς κρίσης, θεωρείτε ότι οι δυσλειτουργίες και οι παραδοξολογίες της ευρύτερης επικοινωνιακής αγοράς έχουν εκλείψει ή μήπως εικόνα παραμένει ίδια; Το περίφημο ξεσκαρτάρισμα, για το οποίο μιλούσαμε χρόνια, επήλθε ή όχι;
Νομίζω πως το μεγαλύτερο πλήγμα από την κρίση το έπαθε ο κόσμος της διαφήμισης. Οι άνθρωποι. Το ταλέντο και οι ικανότητες χτυπήθηκαν σκληρά, έτσι σήμερα μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι το ισχυρό ανθρώπινο δυναμικό του χώρου δεν είναι ολόκληρο μέσα στις εταιρείες, όπως ήταν παλιά. Και αυτό είναι κρίμα γιατί δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να τα καταφέρουν και στο ελεύθερο επάγγελμα. Τώρα όσον αφορά στο ξεσκαρτάρισμα, θα γυρίσω λίγο την ερώτηση: Αν κάποια εταιρεία που «δυσλειτουργούσε» κλείσει και σχεδόν αμέσως ανοίξει μια άλλη με άλλο όνομα, άλλους μετόχους και κοινά στελέχη και πελάτες, …ξεσκαρτάραμε;

Προφανώς και η κρίση, όπως άλλαξε τον καταναλωτή άλλαξε και τους διαφημιζόμενους. Που εντοπίζετε αυτές τις αλλαγές;
Εντάξει, αλλάξαμε. Κοιτάμε την τιμή και μετά ξανά την τιμή και πάλι την τιμή. Όμως όταν ένα προϊόν «πιάνει» την κατάσταση και έχει πρόταση, σταματάμε να κοιτάμε τόσο πολύ την τιμή και το αγκαλιάζουμε. Πάρε για παράδειγμα τα «σουβλατζίδικα νέας κοπής», ας τα πούμε σχηματικά New Age Souvlaki (!). Καλύτερα απ’ τα πριν, πιο νόστιμο προϊόν, ωραίο περιβάλλον και βέβαια πάμε και ξαναπάμε. Γιατί εδώ εξελιχθήκαμε. Ποιος είπε λοιπόν ότι επειδή ζούμε σε συνθήκες κρίσης, όλα θα υποβιβάζονται; Στο σουβλάκι αντίθετα, ανεβήκαμε πίστα.

Βέβαια απ’ την άλλη, υπάρχει κάτι ακόμα που χρειάζεται κατά τη γνώμη μου να ξε – συνηθίσουμε. Ο καταναλωτής. Ως όρος δεν είναι και ο πιο κολακευτικός. Και το θέμα εδώ δεν είναι γλωσσολογικό. Είναι για να ξανα – μάθουμε απ’ την αρχή ότι δεν υπάρχουμε εμείς, «οι μάρκες», και απέναντί μας «οι καταναλωτές», κάποια όντα που είναι εδώ με αποκλειστική αποστολή να μας αγοράζουν και να μας καταναλώνουν. Σήμερα επικοινωνούμε, συμπεριφερόμαστε και συνδεόμαστε με ακροατήρια. Μας συμφέρει να πιστεύουμε ότι η έννοια «καταναλωτής» δεν υπάρχει πια. Όχι γιατί έχει λιγότερα λεφτά, αλλά γιατί έχει μεγαλύτερο κριτήριο.

Τα ψηφιακά μέσα «επελαύνουν», ενώ το διαδίκτυο φαίνεται ότι κερδίζει σιγά-σιγά την εμπιστοσύνη των marketers. Μέχρι που μπορεί όμως να φτάσει η εμπιστοσύνη αυτή και κατά πόσο τα μέσα αυτά μπορούν να εξελιχθούν σε κύρια; Μήπως έχουν υπερεκτιμηθεί;
Όπως θα έλεγε ο μέσος «Greeklish Speaker» των Βορείων Προαστείων, όνομα του παιχνιδιού σήμερα είναι το engagement. Αυτό δεν θα μπορούσε να παίζεται σε καλύτερο γήπεδο από τον ψηφιακό κόσμο, γιατί είναι ένας κόσμος σχεδόν προσωπικός, φτιαγμένος από menu επιλογών και ατομικού γούστου, σε αντίθεση με το «προ-κατ» περιεχόμενο των mass media. Βέβαια, είναι την ίδια στιγμή και ένας κόσμος χωρίς έτοιμες συνταγές, που χρειάζεται να επανεφευρίσκει τον εαυτό του σχεδόν σε καθημερινή βάση.

Και αυτός είναι ο λόγος που σαν άνθρωποι της Ιδέας τον χρειαζόμαστε. Είναι ένας χώρος μέσα στον οποίο μπορούμε να πειραματιστούμε, να κάνουμε αλλαγές και να μαθαίνουμε συνεχώς καινούρια πράγματα. Το λες και …νεκροταφείο του «ξερολισμού». Τώρα αν είναι υπερτιμημένος; Κάθε «καινούριο κοσκινάκι» περνάει τη φάση της υπερβολικής δόσης. Όμως επειδή ζούμε στην εποχή της ταχύτητας, θεωρώ χωρίς να είμαι μελλοντολόγος, ότι θα αλλάξει πολλά σημεία ισορροπίας. Και αυτό είναι καλό νέο, γιατί αποκλείεται να μείνει στατικός.

Η Αλίκη Αναγνωσταρά του 2014 πόσο διαφέρει από την ίδια, του 2004 π.χ.;
Ελπίζω να διαφέρει πολύ. Αλλιώς με πιάνει τρόμος. Θέλω να πιστεύω ότι είμαι ένας διαφορετικός άνθρωπος, με κάποιες ίδιες μανίες. Οδηγώ μηχανή, καπνίζω και αγαπάω τη Σέριφο. Θέλω ακόμα να είμαι μελισσόμυγα, δηλαδή ένα υβρίδιο που ζει καλά και στο χάος και στη λογική, με μια ελαφριά προτίμηση στο χάος γιατί εκεί γεννιούνται οι ιδέες που αλλάζουν τα πράγματα. Και επειδή κάθε αλλαγή είναι μια βουτιά στο χάος και ένα ξεκόλλημα από τη συνήθεια, ή αλλιώς αυτό που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε «λογική», θέλω να κάνω διαφορετικά πράγματα ή τουλάχιστον τα πράγματα…διαφορετικά.