Διατήρηση του status quo και στα ραδιόφωνα και παραγραφή παλαιών παραβιάσεων για το ΕΣΡ. Η αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών παίρνει παράταση έως τον Ιούνιο του 2023, ενώ οι παραβιάσεις τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών θα παραγράφονται μετά από τέσσερα χρόνια.

Μετά από πολύμηνες διεργασίες και αλλαγές ακόμα και στο παρά πέντε, ο νέος νόμος για τα ΜΜΕ που αφορά κατά κύριο λόγο την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας για τα οπτικοακουστικά μέσα 2018/1808, αλλά και άλλες διατάξεις που διαφοροποιούν θέματα σχετικά με τη λειτουργία και την αδειοδότηση τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, κατατέθηκε προς ψήφιση.

Η τριήμερη συζήτηση στη Βουλή με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων όπως η ΕΙΤΗΣΕΕ η ΠΟΕΣΥ, το ΕΣΡ, αλλά και τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων κομμάτων, οδήγησε σε αλλαγές της τελευταίες στιγμής, που μαζί με τον βασικό πυρήνα του νομοθετήματος, διαμορφώνουν το νέο πλαίσιο λειτουργίας στον χώρο των οπτικοακουστικών μέσων.

Με ρυθμίσεις που εκτείνονται από τις ραδιοφωνικές άδειες έως τον χρόνο παραγραφής των παραβιάσεων στα «μάτια» του ΕΣΡ, το τελικό κείμενο αναβάλλει για το μέλλον ζητήματα αδειοδότησης που οδηγούσαν σε άμεση ρύθμιση του τοπίου.

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΤΟ 2023!
Διατήρηση του status quo και στο ραδιόφωνο με άδειες νομίμου λειτουργίας για τουλάχιστον 2,5 χρόνια ακόμα φέρνει ο νέος νόμος. Μετά τις θεματικές άδειες για τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας που μετατίθενται για τα τέλη του 2022, σε ανάλογο καθεστώς εντάσσονται και οι άδειες ραδιοφώνου, ενώ οι αρχικοί στόχοι της κυβέρνησης για ταχεία αδειοδότηση πάνε περίπατο.

Σύμφωνα με το άρθρο 40 σχετικά με τις υποχρεώσεις με τη μεταβίβαση και τα ασυμβίβαστα των ραδιοφωνικών επιχειρήσεων, «οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, που περιλαμβάνονται στο οικείο Μητρώο του ΕΣΡ, εποπτευόμενοι ως νομίμως λειτουργούντες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, συνεχίζουν να εκπέμπουν νόμιμα, έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης ραδιοφωνικών αδειών», ενώ σε πρόταση που προστέθηκε κατά την τελική επεξεργασία του κειμένου, «ως καταληκτική προθεσμία για τη διαδικασία αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών ορίζεται η 30η/6/2023».

Αρχικός στόχος της κυβέρνησης ήταν οι αδειοδοτήσεις να ολοκληρωθούν σε ένα σφιχτό χρονικό πλαίσιο 18 μηνών, με αρχικό πλάνο σύμφωνα με τον πρώην υφυπουργό αρμόδιο για τα media, Στέλιο Πέτσα, οι θεματικές άδειες στην τηλεόραση θα δίνονταν το πρώτο εξάμηνο του 2021 και οι ραδιοφωνικές άδειες το δεύτερο εξάμηνο του 2021.

ΑΝΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ ΕΣΡ «ΣΒΗΝΕΙ» ΚΛΗΣΕΙΣ
Και ενώ οι αδειοδοτήσεις μετατίθενται για το μέλλον, ο νόμος θέτει νέα πλαίσια στον τρόπο λειτουργίας του ΕΣΡ που «χάνει» συχνά το σήμερα απασχολούμενο με υποθέσεις που «κληρονόμησε» από το παρελθόν, σε βάθος πολλών ετών. Ενδεικτικό είναι ότι ελάχιστα θέματα στις ημερήσιες διατάξεις του Συμβουλίου αφορούν τρέχουσες υποθέσεις του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, ενώ μεσολαβούν αρκετοί μήνες για την κλήση των σταθμών σε ακρόαση σχετικά με εκπομπές που έχουν δεχθεί καταγγελίες. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, οι «παλιές αμαρτίες» θα παραγράφονται.

Αρχικά, είχε προβλεφθεί διάστημα τριών ετών, αλλά κατά τη συζήτηση στη Βουλή, το τελικό διάστημα ορίστηκε στα 4 χρόνια. Όπως αναφέρεται στο αναθεωρημένο άρθρο 46, «οι παραβάσεις που επισύρουν κυρώσεις επιβαλλόμενες από το ΕΣΡ, υπόκεινται σε τετραετή παραγραφή. Η παραγραφή αρχίζει από την επόμενη ημέρα της διάπραξης της παράβασης». Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Θεόδωρος Λιβάνιος, επιχειρηματολόγησε υπέρ μιας «σκληρής τετραετίας» ώστε το ΕΣΡ να έχει μεν το περιθώριο να κάνει τη δουλειά του, να εξετάζει υποθέσεις και να καταλήγει σε αποφάσεις, αλλά εντός ορίων, όχι να ασχολείται ακόμα με υποθέσεις π.χ του 2009.

Υπέρ του μέτρου της παραγραφής των παραβιάσεων μετά από εύλογο χρονικό διάστημα τάχθηκε και ο Πρόεδρος του ΕΣΡ, Αθανάσιος Κουτρομάνος ο οποίος κατά τη συζήτηση δήλωσε χαρακτηριστικά ότι δεν γίνεται «ο φόνος κάποτε να παραγράφεται, αλλά η υπέρβαση διαφημιστικού χρόνου να μην παραγράφεται ποτέ». Η παραγραφή των παραβιάσεων, όπως ορίζεται, θα αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα η σχετική υπόθεση αποτελεί αντικείμενο διαδικασίας που εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου.

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ζήτησε επίσης να υπάρξουν σαφείς διατάξεις για το περιεχόμενο των τηλεοπτικών αδειών που θα προκηρυχθούν στο μέλλον, «ώστε να είναι εφικτή η εκκίνηση και ολοκλήρωση του διαγωνισμού με τρόπο δικαστικώς ανθεκτικό, αν όχι απρόσβλητο».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΗΝ PRIME TIME: ΤΕΛΟΣ ΤΟ 12ΛΕΠΤΟ, ΖΗΤΩ ΤΟ… 14ΛΕΠΤΟ!

Με την ψήφιση του νόμου παράλληλα τίθενται άμεσα σε εφαρμογή τα νέα δεδομένα σε σχέση με την κατανομή του διαφημιστικού χρόνου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της ευρωπαϊκής οδηγίας 2018/1808 που ενσωματώθηκαν πλέον στο νόμο, τα κανάλια μπορούν να αξιοποιούν ως διαφημιστικό χρόνο το 20% του χρόνου από τις 18.00 έως τις 12 τα μεσάνυχτα και να το διανέμουν όπως επιθυμούν, καθώς καταργείται ο περιορισμός που ίσχυε έως τώρα για μάξιμουμ 12 λεπτά διαφημιστικού χρόνου ανά ώρα.

Να σημειωθεί, επίσης, ότι στο 20% δεν προσμετρώνται τα κοινωνικά μηνύματα και τα τρέιλερ του εκάστοτε σταθμού που δύνανται να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τη διάρκεια των διαφημιστικών διαλειμμάτων.

Η διάταξη αυτή απελευθερώνει από περιορισμούς και δημιουργεί δυνάμει το έδαφος για διαφημιστικά διαλείμματα-μαμούθ στην prime time οπότε είναι εφικτά και τα περισσότερα έσοδα. «Το αυστηρό 12λεπτο ανά ώρα δημιουργούσε το σύνδρομο του “χαμένου χρόνου”, ότι δηλαδή πρέπει οπωσδήποτε να βρω διαφημίσεις για κάθε ώρα να “σκοτώσω” τον χρόνο, να καλύψω αυτό το διάστημα που επιτρέπεται. Με το νέο μέτρο, τα κανάλια θα κοιτάξουν να απορροφήσουν περισσότερη διαφήμιση, εκεί που έχει μεγαλύτερη ζήτηση», αναφέρει έμπειρο τηλεοπτικό στέλεχος.

Σε τι επίπεδα όμως μπορεί η φτάσει η νόμιμη πλέον υπέρβαση διαφημιστικού χρόνου πέραν του 12λεπτου; «Δεν μπορείς να κάνεις κάτι ακραίο, γιατί θα σου φύγει το κοινό. Θεωρητικά δηλαδή μπορείς αλλά θα σου κάνει ζημιά. Πιστεύω κανένας δε θα υπερβεί το έως τώρα συνηθισμένο κατά πολύ. Θα γίνει για 1-2 λεπτά, δηλαδή το 12λεπτο να γίνει 14». Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι ότι χαλαρώνει λίγο το καθεστώς των διαρκών ελέγχων, η γραφειοκρατία αλλά και τα πρόστιμα από το ΕΣΡ για κάθε υπέρβαση. «Αν δε γίνουν υπερβολές, θα οδηγήσει σε κάτι πιο υγιές. Κάπου τα κανάλια θα πουλήσουν 14 λεπτά διαφήμιση, αλλά δε θα έχουν το άγχος να “σκοτώσουν” λεπτά σε άλλες ζώνες».

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ OTHERS «ΦΟΥΝΤΩΝΕΙ» ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΙ ΜΕ ΑΚΡΙΒΕΙΑ Η ΤΗΛΕΘΕΑΣΗ ΤΩΝ… ΑΛΛΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΝ
Σε διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο εξελίσσεται το others για τους πανελλαδικούς τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης που βλέπουν την «πίτα» του διαθέσιμου κοινού να μειώνεται χωρίς να έχουν ακριβή dataγια τα… άλλα κανάλια που τους «κλέβουν» τηλεθεατές. Το ποσοστό που καταλαμβάνουν τα others (ή rest) στην ημερήσια κατανομή της τηλεθέασης ανήλθε τον Ιανουάριο στο 26,5% στο δυναμικό κοινό ηλικίας 18 έως 54 ετών, αφήνοντας έτσι για τα κανάλια ελεύθερης λήψης το 73,5%.

Τα «άλλα» κανάλια παρουσιάζουν σταδιακή, αλλά σταθερά ανοδική πορεία, καθώς πριν από έναν χρόνο συγκέντρωναν το 22% της τηλεθέασης, σημειώνοντας δηλαδή άνοδο της τάξεως του 4,5%. Σε συγκεκριμένες ζώνες π.χ. τα απογεύματα του Σαββατοκύριακου το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 35-40%, ενώ σε επιμέρους κοινά όπως τα παιδιά, τα άλλα κανάλια αποτελούν μακράν τη νούμερο 1 επιλογή.

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΕΠΙΜΕΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ OTHERS
Όσο μεγαλώνει η διείσδυση του others στην πίτα της ελεύθερης τηλεόρασης τόσο φουντώνει το αίτημα για περαιτέρω διερεύνηση του τι ακριβώς περιλαμβάνει το ποσοστό του others. Ήδη γίνεται προσπάθεια να επιμεριστεί το ποσοστό αυτό ανάμεσα στις πιθανές εναλλακτικές πηγές κατανάλωσης περιεχομένου.

Με βάση στοιχεία της Nielsen που παραχωρούνται σε συνδρομητές της, το σύνολο του others επιμερίζεται κατά προσέγγιση σε επίπεδο εβδομάδας ως εξής: 5,5% τα συνδρομητικά κανάλια, 0,9% τα γνωστά περιφερειακά κανάλια και 16,5% τα άγνωστα, στα οποία περιλαμβάνονται το Netflix, το YouTube, αλλά και περιφερειακά κανάλια που δεν καταγράφονται από την εταιρεία μετρήσεων.

ΑΓΝΩΣΤΟΣ Χ ΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ
Το αίτημα των ελεύθερων καναλιών για αναλυτικότερη μέτρηση προσκρούει στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των περιφερειακών καναλιών δεν είναι συνδρομητές της Nielsen, με αποτέλεσμα η εταιρεία να μην βγάζει ακριβή νούμερα για κανάλια που δεν την πληρώνουν. Μεγάλο ερωτηματικό που «τρώει» τα πανελλαδικά κανάλια παραμένουν οι επιδόσεις περιφερειακών καναλιών του νομού Αττικής, με ενημερωτικό πρόγραμμα όπως το Kontra Channel και το Action24, τα οποία περιλαμβάνονται αθροιστικά μαζί με το Netflix στην υποκατηγορία του others «άγνωστα κανάλια».

ΣΤΟ 1,7% Η TIME-SHIFTED ΤΗΛΕΘΕΑΣΗ
Την ίδια στιγμή, στο τραπέζι μπαίνει και το θέμα της ετεροχρονισμένης τηλεθέασης, που παραμένει ακόμα ασαφές πότε θα ενταχθεί στη συνολική μέτρηση της Nielsen όπως γίνεται σε αρκετές χώρες του εξωτερικού με «παράθυρο» 3 ή 7 ημερών. Το νέο στοιχείο είναι ότι μέσα στο others που τόσο «ενοχλεί» τα ελεύθερα κανάλια, προσμετράται και η ετεροχρονισμένη τηλεθέαση δικών τους προγραμμάτων! Πώς; Εδώ και δύο μήνες, η Nielsen που θέλει να δώσει ένα πρώτο δείγμα γραφής στα κανάλια για την ενσωμάτωση της ετεροχρονισμένης τηλεθέασης στην μέτρηση, δημοσιοποιεί στους συνδρομητές ένα συνολικό ποσοστό για time-shifted τηλεθέαση, το οποίο αγγίζει το 1,7% του συνόλου. Τι περιλαμβάνεται στο ποσοστό αυτό;

Η ondemand παρακολούθηση προγραμμάτων σε όσα κανάλια έχουν υβριδικές υπηρεσίες, δηλαδή το EΡΤflix, αλλά και τις υβριδικές του Open και του Σκάι, αλλά και την παρακολούθηση περιεχομένου όλων των ελεύθερων καναλιών μέσω της υπηρεσίας catch-up της Cosmote. Το ποσοστό 1,7% της time-shiftedτηλεθέασης «ανήκει» ουσιαστικά στα ελεύθερα κανάλια, χωρίς όμως να επιμερίζεται ανά σταθμό. Αν επιμεριστεί ανά σταθμό, θα μπορούσε να προστεθεί στο μερίδιο τηλεθέασης μιας περιόδου και όχι ως μερίδιο εκπομπής.

Για την ώρα παραμένει υπό τον γενικό τίτλο time-shifted τηλεθέαση, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση-διαπραγμάτευση των καναλιών με τη Nielsen, που επιχειρεί να τα πείσει ότι αν προχωρήσουν σε διεύρυνση της μέτρησης το 1,7% θα φύγει από το others και θα έρθει στα ελεύθερα κανάλια. Κάτι που σε μια σεζόν σφοδρού ανταγωνισμού με μικρές αποκλίσεις τηλεθέασης, μπορεί αν ενσωματωθεί να κρίνει και τον τελικό… νικητή!