Kαθώς το Facebook αποκτά όλο και περισσότερους χρήστες παγκοσμίως, ο Marc Zuckerberg ορίζει την καινοτομία και μιλάει για την επιτυχία μιας εταιρείας που απλά… προέκυψε.

Henry Blodget: Πολλοί αναρωτιούνται αν από την αρχή είχες υπόψη σου το μέγεθος της επιτυχίας του Facebook. Πως ήταν τα πράγματα στην αρχή; Ποια η αρχική ιδέα;*

Mark Zuckerberg: Όπως όλοι οι φοιτητές, έτσι και εγώ συζητούσα με τους συμφοιτητές μου διάφορα θέματα που μας ενδιέφεραν όπως οι υπολογιστές, η ψυχολογία, και οτιδήποτε σπούδαζε ο καθένας. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις προέκυψαν ενδιαφέροντα στοιχεία με κυριότερο την αλλαγή του κόσμου όπως τον ξέραμε, τα επόμενα 5-10 χρόνια που θα ακολουθούσαν. Η μεγαλύτερη τάση όμως που επικρατούσε εκείνη την περίοδο ήταν πως όλο και περισσότεροι φοιτητές επιθυμούσαν να μοιράζονται τις εμπειρίες τους, αλλά και πληροφορίες με τους φίλους και τους γνωστούς τους.

Η μεγάλη ερώτηση όμως ήταν αν ο κόσμος θα εξελισσόταν κατ΄ αυτόν τον τρόπο και αν ο κόσμος θα ήθελε να έχει τον έλεγχο των πληροφοριών αυτών.
Από την άλλη μεριά, καθώς οι συζητήσεις «φούντωναν» εγώ σχεδίαζα στο πίσω μέρος του μυαλού μου σιγά-σιγά κάτι πολύ μικρό αρχικά. Ξεκίνησα λοιπόν με την κατασκευή μιας εφαρμογής για το Πανεπιστήμιο του Harvard όπου και σπούδαζα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από 6.000 φοιτητές για να μοιράζονται πληροφορίες με φίλους και γνωστούς. Παρατήρησα λοιπόν, πως η εν λόγω εφαρμογή είχε μεγάλη επιτυχία και οι περισσότεροι φοιτητές επιθυμούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτήν την εφαρμογή και για δραστηριότητες ανεξαρτήτως Πανεπιστημίου.

Henry Blodget: Είχες στο μυαλό σου τα πρώτα χρόνια πως αυτό θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι τόσο μεγάλο; Σε μια επιτυχημένη εταιρεία;

Mark Zuckerberg: Βασικά αυτό που ήξερα σίγουρα ήταν πως δεν ήθελα να φτιάξω σε καμμία περίπτωση εταιρεία. Αυτό που έκανα ήταν να προωθήσω την αρχική εφαρμογή και σε άλλα Πανεπιστήμια, που πίστευα πως θα είχε τα χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Αν «δούλευε» εκεί, θα «δούλευε» παντού. Δεν ήθελα να αφιερώσω όλο τον χρόνο μου για κάτι που δεν θα πήγαινε καλά, δεδομένου πως είχα ασχοληθεί στο παρελθόν και με άλλες εφαρμογές-δραστηριότητες και δεν είχαν επιτύχει. Σκέφτηκα λοιπόν, πως είναι μια εφαρμογή με μέλλον που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι μεγάλο. Τότε ξεκίνησα μαζί με τους φίλους μου να ασχολούμαστε διεξοδικά με την εφαρμογή.

Henry Blodget: Όταν ακούς τους ανθρώπους να μιλάνε για Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα, ακολουθεί συνήθως μια συζήτηση που καταδεικνύει την αφοσίωσή τους στο προϊόν ή την υπηρεσία που κατασκευάζουν. Από τα λεγόμενά σου, η ιδέα υπήρχε στους διαδρόμους του Πανεπιστημίου και εσύ «απλά» την υλοποίησες. Τι σε οδήγησε στην ουσιαστική υλοποίησή της;

Mark Zuckerberg: Βασικά ήταν ένας συνδυασμός εκτέλεσης της ιδέας και μια εκτίμηση του πού θα ήθελα να φτάσω αυτήν την ιδέα. Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας οφείλεται σε σωστές τεχνικές αποφάσεις και στα άτομα που βοήθησαν για να στηθεί όλο αυτό. Πραγματικά για το project δούλεψαν μερικοί από τους πιο έξυπνους ανθρώπους που είχα την τύχη να γνωρίζω: συμφοιτητές, καθηγητές, φίλοι μου.

Η πρώτη εφαρμογή ήταν έτοιμη σε δύο εβδομάδες, με νοικιασμένο server αξίας 85 δολαρίων, όσο περίπου και το συνολικό κόστος της εφαρμογής. Την πρώτη εβδομάδα περίπου το 10-20% των σπουδαστών του Harvard ήταν ενεργό ταυτόχρονα, πράγμα που σήμαινε πως έπρεπε να βελτιώσουμε την εφαρμογή για να μην υπάρχουν καθυστερήσεις στη σύνδεση.

Ήταν όμως ήδη καλοκαίρι, το Πανεπιστήμιο έκλεινε και σκεφτήκαμε να μετακομίσουμε στην Καλιφόρνια, από όπου και θα μπορούσαμε να εξελίξουμε την εφαρμογή αλλά να απολαύσουμε και το καλοκαίρι μας παράλληλα. Το αρχικό πλάνο λοιπόν, ήταν τον Σεπτέμβρη να επιστρέψουμε στο Πανεπιστήμιο, άσχετα αν αυτό τελικά δεν συνέβη ποτέ. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να ασχολούνται με την εφαρμογή και από μόνη της πια άρχισε να παίρνει μορφή και να γίνεται «εταιρεία».

Μέσα σε ένα εξάμηνο οι χρήστες είχαν φτάσει το 1 εκατομμύριο και κάπου εκεί αποφασίσαμε να πάρουμε την πρώτη μας χρηματοδότηση, από τον πρώτο επενδυτή μας τον Peter Thiel. Και κάπως έτσι, μας απορρόφησε το εγχείρημα ολοκληρωτικά. Βέβαια, όλα αυτά γίνανε σταδιακά δεν ξυπνήσαμε κάποια μέρα και είπαμε: «Ας παρατήσουμε το Πανεπιστήμιο και ας φτιάξουμε το Facebook».


Henry Blodget: Έτσι όπως μου περιγράφεις το όλο project φαίνεται πως έγινε με πολύ φυσιολογικό τρόπο. Πώς επιτεύχθηκε αυτό;

Mark Zuckerberg: Ο πιο σημαντικός παράγοντας που συνείσφερε σε αυτήν τη φυσιολογική εξέλιξη ήταν η δύναμη του Internet. Μπορούσαμε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα να σφυγμομετρήσουμε τις αντιδράσεις του κόσμου, κάτι σχεδόν απίθανο αν για παράδειγμα δημιουργούσαμε μια «φυσική» εταιρεία, ένα «φυσικό» κατάστημα. Σε αυτήν την περίπτωση θα έπρεπε να περιμένουμε ίσως και πάνω από έναν χρόνο για να δούμε τα αποτελέσματα της προσπάθειας.

Henry Blodget: Πόσο σημαντική ήταν η μετάθεση του εγχειρήματος στην Καλιφόρνια; Θα είχατε τα ίδια αποτελέσματα αν μένατε στο Κέιμπριτζ;

Mark Zuckerberg: Ξέρετε υπάρχουν εταιρείες που μπορούν και λειτουργούν από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Θαυμάζω πραγματικά εταιρείες όπως η Amazon ή η Microsoft που έχουν την έδρα τους στο Σιάτλ. Μην ξεχνάτε όμως πως εγώ ήμουν μόλις 19 χρονών όταν ξεκίνησε το Facebook και η Καλιφόρνια είχε πολλά να μας δώσει όπως σπουδαίους μηχανολόγους, βοήθεια σε θέματα υποδομής του site κ.ά. Σίγουρα λοιπόν μας βοήθησε, αν και τώρα που το σκέφτομαι δεν πιστεύω πως δεν θα πετύχαινε αν το «στήναμε» κάπου αλλού.

Henry Blodget: Υποθέτω πως εσύ τρέχεις την εταιρεία πια και πως την έχεις αναλάβει εξ ολοκλήρου. Πώς «δουλεύει» αυτό;

Mark Zuckerberg: Αν ρίξει κανείς μια ματιά στην ιστορία της τεχνολογικής βιομηχανίας και στις εταιρείες μεμονωμένα, θα δει πως αυτές που πήγαν ένα βήμα παραπέρα ήταν αυτές που «τρέχανε» κάτω από την επίβλεψη του ιδρυτή τους. Και προσωπικά νομίζω πως αυτή η λογική έχει νόημα, αφού ο ιδρυτής είχε μια καλύτερη αίσθηση του λόγου που δημιουργήθηκε η εταιρεία εξ αρχής. Ο κόσμος αλλάζει τόσο γρήγορα γύρω μας, οπότε το να είναι κανείς σε θέση να οδηγήσει μια εταιρεία σε κερδοφόρα αποτελέσματα, είναι από μόνο του σπουδαίο κατόρθωμα.

Σίγουρα θα υπάρχουν και δύσπιστοι που θα αμφιβάλλουν για όλα τα παραπάνω, αλλά η απάντησή μου είναι πως στην εταιρεία που λέγεται «Facebook» έτσι λειτουργούν τα πράγματα, σε συνδυασμό πάντα με πολύ ταλαντούχα άτομα που περιβάλλουν την εταιρεία.

Henry Blodget: Αποφάσεις ή ακόμα και σκέψεις του τύπου «θα πουλήσω την εταιρεία» ή «θα προωθήσω αυτό το προϊόν» ή «θα σταματήσω το άλλο προϊόν», κάνουν μεγάλη διαφορά στην εταιρεία και στους μετόχους της; Πώς μπορεί κανείς τόσο νέος να είναι βέβαιος για τις αποφάσεις που παίρνει;

Mark Zuckerberg: Ακόμα και στις αποφάσεις που παίρνω εγώ προσωπικά, ψάχνω να βρω ιδέες από τους ανθρώπους που έχω γύρω μου και ύστερα διαμορφώνω άποψη. Έτσι ήταν το Facebook από την ίδρυσή του, έτσι είναι το Facebook σήμερα. Και δεν εννοώ μόνο την ομάδα Μάνατζμεντ που υπάρχει, αλλά όλους αυτούς που εργάζονται για την εφαρμογή. Αυτοί είναι η πυξίδα μου και βάση αυτής της πυξίδας χτίζεται μέρα με τη μέρα ένα καλύτερο Facebook.

Henry Blodget: Με την εμπειρία που διαθέτεις σήμερα, αν κοίταγες πίσω θα έκανες τίποτα διαφορετικά; Τι θα συμβούλευες τον δεκαεννιάχρονο τότε Mark Zuckerberg;

Mark Zuckerberg: Σίγουρα θα έκανα πάρα πολλά πράγματα διαφορετικά. Έγιναν ένα σωρό λάθη, σημαντικά λάθη. Ευτυχώς όμως τα κάναμε τότε και δεν τα βρήκαμε μπροστά μας αργότερα και ακόμα περισσότερο, ευτυχώς που παρόλα τα λάθη δεν ξεχάσαμε τις αρχικές αξίες που είχαμε θέσει. Αν κανείς πετύχει σε αυτό, δεν έχει να φοβάται τίποτα όσα λάθη και αν ακολουθήσουν.

Για παράδειγμα μια από τις βασικές αρχές μας βασίζεται στη θεωρία των γρήγορων κινήσεων, σπάζοντας τους κανόνες ή σπάζοντας το ήδη υπάρχον καλούπι. Η θεωρία λοιπόν, υποστηρίζει πως αν δεν σπάσεις το καλούπι δεν προχωράς αρκετά γρήγορα, όσο γρήγορα προστάζουν οι καταστάσεις δηλαδή. Όλη η κουλτούρα του Facebook περιστρέφεται γύρω από αυτήν τη λογική. Στο τέλος της μέρας, ο στόχος είναι να χτίσεις κάτι για να κάνεις λάθη, γιατί μέσα από αυτά μαθαίνεις και δεν τα επαναλαμβάνεις στην πορεία, προφυλάσσεσαι και μπορείς να συνεχίσεις ακάθεκτος.


Henry Blodget: Από την πρώτη στιγμή που έγινε ευρύτερα γνωστό το Facebook υπήρξε μεγάλο μέρος κριτικών που έλεγαν μόνο αρνητικά σχόλια για εσένα. Πώς γίνεται κανείς «χοντρόπετσος» ώστε να πει «δεν με νοιάζουν όλα αυτά»; Και πως, ακόμα περισσότερο, δεν έχει δεύτερες σκέψεις για καθετί που πάει να επιχειρήσει, ειδικά όταν είναι τόσο νέος όσο εσύ;

Mark Zuckerberg: Βασικά πρέπει κανείς να μένει προσγειωμένος παρά την όποια επιτυχία, αφοσιωμένος στον πρωταρχικό του στόχο, ακούγοντας τους ανθρώπους που είναι γύρω του και όχι τον οποιοδήποτε εκτός εταιρείας, άρα και εκτός πραγματικότητας. Αυτό τουλάχιστον κάνω εγώ. Έχουμε μια δυνατή αντίληψη του στόχου μας σαν εταιρεία. Μην ξεχνάτε πως δεν ξεκίνησε το Facebook για να γίνει Facebook. Ξεκίνησε γιατί θέλαμε να συνδέσουμε τους ανθρώπους, να τους κάνουμε πιο ανοιχτούς.

Και οι 500 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, είναι μόνο η αρχή. Πιστεύω πως με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα το χρησιμοποιούν και όχι απλά σαν ένα site, αλλά σαν μια πλατφόρμα επικοινωνίας.

Henry Blodget: Κάθε φορά που αλλάζετε κάτι στο Facebook, ο κόσμος τρελαίνεται. Πώς αποφασίζετε για αυτές τις αλλαγές; Επηρεάζονται από κάπου;

Mark Zuckerberg: Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε όλες τις αλλαγές που κάνουμε κατά καιρούς στο Facebook βρίσκεται στην αντίδραση του κόσμου, που χωρίς αυτήν τίποτα δεν θα ήταν εφικτό. Το feedback που λαμβάνουμε είναι τεράστιο και είναι μεγάλη ευκαιρία να δώσουμε φωνή σε όλο αυτόν τον κόσμο που μας υποστηρίζει και που μέχρι χθες δεν μπορούσε να ακουστεί.

Από την πρώτη στιγμή που αλλάζουμε κάτι, μπορούμε να ξέρουμε αν αρέσει ή όχι στους χρήστες και έτσι πράττουμε αναλόγως, όχι όμως πάντα. Για παράδειγμα υπάρχει μεγάλος όγκος χρηστών που μας ζητάει διαφοροποίηση της κεντρικής τους σελίδας. Σε αυτό δυστυχώς πρέπει να πούμε όχι, γιατί είναι καλύτερο για όλους να υπάρχει μια «καθαρή», ενιαία σελίδα.

Είναι ένας αποτελεσματικότερος τρόπος να «τρέξει» η εφαρμογή. Άρα οι αποφάσεις δεν βασίζονται κατ’ αποκλειστικότητα στο τι θα πουν κάποιοι χρήστες- ακόμα και αν αυτοί είναι αρκετοί- αλλά στη βελτιστοποίηση του δικτύου προς όφελος του συνόλου. Και σε βάθος χρόνου θεωρώ πως οι αλλαγές ή μη, μπορούν να «απορροφηθούν» από τους χρήστες.

Henry Blodget: Ποια είναι τα τρία βασικά χαρακτηριστικά της επιτυχίας του Facebook;

Mark Zuckerberg: Ηθικές αξίες, γρήγορες κινήσεις, τολμηρές αποφάσεις.

Henry Blodget: Γρήγορες κινήσεις ε;

Mark Zuckerberg: Σίγουρα γρήγορες κινήσεις και μέγιστη συγκέντρωση στον αντίκτυπο. Πιστεύω βαθιά πως η πιστή αφοσίωση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην επιτυχία και χωρίς αυτήν την αφοσίωση δεν επιτυγχάνονται σπουδαία πράγματα.

Ευκαιρίες σαν αυτή που έτυχε σε εμένα δεν συμβαίνουν τόσο συχνά, οπότε νοιώθω κάτι περισσότερο από χρέος μου τη συνέχισή της, αλλά και να μπορέσω να τη φτάσω όπου μπορεί να πάει.


Στατιστικά Facebook
Περίπου το 50% των ενεργών χρηστών συνδέονται κάθε μέρα στο Facebook.
 
• Οι χρήστες «ξοδεύουν» παραπάνω από 700 δισεκατομμύρια λεπτά τον μήνα στο Facebook.
 
• Το 70% των χρηστών του Facebook είναι πολίτες
εκτός Η.Π.Α.
 
• Περισσότεροι από 300.000 χρήστες βοήθησαν στη μετάφραση του site μέσω της εφαρμογής μετάφρασης.
 
• Οι χρήστες του Facebook εγκαθιστούν περισσότερες
από 20 εκατομμύρια εφαρμογές κάθε μέρα.
 
• Υπάρχουν παραπάνω από 900 εκατομμύρια πράγματα
με τα οποία οι χρήστες μπορούν να ασχοληθούν (pages, groups, events κ.ά.).
 
• Περισσότερα από 2 εκατομμύρια sites έχουν ενσωματωθεί στο Facebook, συμπεριλαμβανομένων και 80 από τα
100 site που έχουν ψηφιστεί ως τα καλύτερα, σύμφωνα
με το comScore U.S.

• Οι χρήστες του Facebook που συνδέονται από το κινητό τους είναι διπλάσια ενεργοί, συγκριτικά με αυτούς που χρησιμοποιούν τον υπολογιστή τους για να συνδεθούν.

Στοιχεία και δεδομένα
• Τα πανεπιστήμια που ο Zuckerberg επέλεξε για να πρωτολανσάρει το Facebook ήταν τα εξής: Stanford, Dartmouth, Columbia, New York University, Cornell, Brown, και Yale. Έπειτα στράφηκε στα πανεπιστήμια εκείνα που είχαν κοινωνικές επαφές με Harvard.

• Στο παρελθόν ο Zuckerberg αρνήθηκε μεγάλες προσφορές για την πώληση του Facebook. Σε μεταγενέστερη συνέντευξή του αιτιολόγησε την ενέργειά του αυτή: «Τα χρήματα δεν είναι ο λόγος απόρριψης των προτάσεων που σχετίζονται με το Facebook. Ο κύριος λόγος είναι πως έχουμε δημιουργήσει ροή ανοιχτής πληροφόρησης για τους χρήστες – κάτι που αν περάσει στα χέρια πολυεθνικών εταιρειών δεν βλέπω πώς μπορεί να λειτουργήσει».

• Τον Ιούλιο του 2010 ο Zuckerberg ανακοίνωσε πως οι χρήστες του Facebook έφτασαν το σημείο-ορόσημο των 500 εκατομμυρίων. Σε ερώτηση που του έγινε σχετικά με πιθανά κέρδη της εταιρείας από διαφημίσεις απάντησε: «Φαντάζομαι θα μπορούσαμε να εκμεταλλευθούμε την επιτυχία… Αλλά δεν είναι εκεί το νόημα – τα χρήματα που κερδίζουμε είναι ήδη αρκετά και η αποφυγή καταχωρίσεων, μας βοηθά να μεγαλώνουμε με τους ρυθμούς που εμείς θέλουμε».

• Το Facebook εδώ και καιρό έχει καθιερώσει βραδιές «hackathons». Κάθε 6 με 8 εβδομάδες οι διαγωνιζόμενοι έχουν μια νύχτα για να σκεφτούν και να υλοποιήσουν ένα ολοκληρωμένο project. Η εταιρεία παρέχει μουσική, φαγητό και μπίρα και πολλά μέλη του Facebook συμμετέχουν κατά καιρούς, ακόμα και ο ίδιος ο Zuckerberg. «Η κεντρική ιδέα του διαγωνισμού είναι να φτιάξει κανείς κάτι από το μηδέν μέσα σε μια νύχτα» εξήγησε και συνέχισε λέγοντας πως η ενέργεια ταιριάζει απόλυτα με την προσωπικότητα του Facebook, αλλά και τη δική του.

• Το 2010 το περιοδικό Vanity Fair ανέβασε τον Zuckerberg στο βάθρο με τους 100 «most influential people of the Information Age». Ένα χρόνο πριν, το 2009, ο Zuckerberg αποτελούσε το νούμερο 23 της ίδιας λίστας.

* Η παραπάνω συνέντευξη δόθηκε online στον Henry Blodget στο site «Business Insider».