Την τελευταία διετία, είδαμε λανσαρίσματα νέων υπηρεσιών, με αρωγό σε πολλές περιπτώσεις την εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας, ανοίγματα σε νέες κατηγορίες, προσέγγιση των πελατών μέσα από διαφορετικά κανάλια, εξατομικευμένες και ευέλικτες υπηρεσίες. Ο κλάδος του Leasing/Rent A Car εμφανίζει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη δυναμική, έχοντας ωστόσο να αντιμετωπίσει ένα δύσκολο περιβάλλον, κυρίως σε θεσμικό επίπεδο.

Κρίσιμες αποφάσεις για την ενοικίαση αυτοκινήτων
Οι προκλήσεις αυτές, αποτυπώνονται σε όσα ανέφερε τον Απρίλιο του 2016 ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Ενοικιάσεως Αυτοκινήτων Ελλάδος (ΣΤΕΕΑΕ), Δημήτρης Μαγγιώρος, κατά τη γενική συνέλευση του Συνδέσμου. Εκεί, ο Δ. Μαγγιώρος αναφέρθηκε εκτενώς στα προβλήματα του κλάδου, τόσο όσον αφορά στην ενοικίαση αυτοκινήτων, όσο και στην μακροενοικίαση αυτοκινήτων σε εταιρίες. Συγκεκριμένα και όπως διαβάζουμε στο money-tourism.gr, ο Δ. Μαγγιώρος κατήγγειλε πλήθος αποφάσεων των συναρμόδιων υπουργείων, ερήμην του κλάδου, που δημιουργούν πολλά και σοβαρά προβλήματα, ενώ παρουσίασε την πρόταση του Συνδέσμου για θέσπιση τελών κυκλοφορίας 10 ευρώ ετησίως και παρακράτηση ενός τέλους 5 έως 10 λεπτών από την βενζίνη για την χρήση των δημόσιων υποδομών.

Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοια εξέλιξη αφενός θα οδηγούσε σε φορολογική δικαιοσύνη και αφετέρου θα αύξανε σημαντικά τα δημόσια έσοδα, επαναφέροντας σε κυκλοφορία εκατοντάδες χιλιάδες οχήματα, των οποίων οι ιδιοκτήτες έχουν καταθέσει τις πινακίδες. Ακόμη, εξέφρασε την πλήρη αντίθεση του Συνδέσμου στην εισαγωγή παλαιών και ρυπογόνων αυτοκινήτων, ενώ έκανε ευρεία αναφορά στην παράνομη πρακτική «γυρίσματος» χιλιομέτρων σε παλαιά αυτοκίνητα, τα οποία μάλιστα έχουν εισαχθεί με χαμηλούς δασμούς (λόγω παλαιότητας) και στη συνέχεια πωλούνται σε ανυποψίαστους καταναλωτές. Ζήτησε επίσης διάλογο με το Δημόσιο και τα υπουργεία, ώστε οι όποιες αποφάσεις να λύνουν και όχι να δημιουργούν προβλήματα. 

Τα νέα δεδομένα στην αγορά leasing αυτοκινήτου
Επίσημα στοιχεία που να καταγράφουν τα μεγέθη της αγοράς leasing / rent a car στην Ελλάδα δεν υπάρχουν διαθέσιμα, ωστόσο οι εκτιμήσεις του κλάδου είναι ενδεικτικές. Ο στόλος συνολικά στον κλάδο leasing / rent a car υπολογίζεται σε 150.000 αυτοκίνητα, εκ των οποίων η τουριστική ενοικίαση αφορά σε 55.000-60.000 αυτοκίνητα και το μακροχρόνιο εταιρικό leasing σε 90.000-95.000 αυτοκίνητα.

Χαρακτηριστικό του κλάδου είναι η υψηλή συγκέντρωση, καθώς σύμφωνα πάντα με εκτιμήσεις, τρεις με έξι εταιρείες συγκεντρώνουν το 90% του συνολικού στόλου. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο χωρίζονται σε αμιγώς τουριστικές ενοικιάσεις, αμιγώς μακροχρόνιου leasing και σε αυτές που συνδυάζουν τους δύο τομείς.
Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2010 επηρέασε σημαντικά και τον συγκεκριμένο κλάδο, με κυριότερο σημείο την αλλαγή στο φορολογικό καθεστώς, που έκανε ασύμφορη για πολλές εταιρείες την ενοικίαση μεγάλων οχημάτων. Το αυτοκίνητο μέσω leasing μετατράπηκε σε τεκμήριο φορολόγησης και για τον χρήστη και ως αποτέλεσμα, παρατηρήθηκε έντονο κύμα επιστροφής των οχημάτων, σύμπτυξη των ενοικιάσεων με δύο πωλητές να μοιράζονται ένα αυτοκίνητο για παράδειγμα, ενώ έντονα αναδείχθηκε το πρόβλημα της αδυναμίας μεταπώλησης των οχημάτων. Μετά από πιέσεις και των θεσμικών φορέων, επετεύχθη η εξαίρεση των πωλητών από τη συγκεκριμένη φορολογική υποχρέωση.

Σε επίπεδο επιχείρησης πάντως, το μίσθωμα για εταιρικό στόλο εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο φοροαπαλλαγής, δημιουργώντας σημαντικό κίνητρο για τις εταιρείες ώστε να υιοθετήσουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, οι συνεχόμενες αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς επηρεάζουν την αγορά των μακροχρόνιων μισθώσεων, με τους εκπροσώπους του κλάδου να αναγνωρίζουν τη σταθερότητα του οικονομικού και φορολογικού περιβάλλοντος ως σημαντικότερη ίσως παράμετρο για την ανάπτυξη της αγοράς τους.

Οι αλλαγές στη νομοθεσία που διέπει τη χρήση εταιρικών αυτοκινήτων που σημειώθηκαν στις αρχές του 2016, δημιουργούν σταδιακά νέα δεδομένα σε αυτό το τμήμα της αγοράς, καθώς ο τρόπος υπολογισμού του φόρου ο οποίος επιβάλλεται στα εταιρικά αυτοκίνητα άλλαξε και το ποσοστό 30% που θεωρείται εισόδημα για τον χρήστη αυξάνεται πλέον στο 80% του ετήσιου μισθώματος. Όπως διαβάζουμε να επισημαίνει σε άρθρο στο Βήμα στα τέλη Ιουνίου του 2016 ο Ζαχαρίας Γιαννίτσης, Γενικός Διευθυντής Επιχειρησιακής Μονάδας LTR της Avis στην Ελλάδα, «η συγκεκριμένη αλλαγή, σε συνδυασμό με την αύξηση του ΦΠΑ από 23% σε 24% αλλά και με τους νέους φορολογικούς συντελεστές οι οποίοι αυξήθηκαν από 5 ως 9 μονάδες, αναμένεται να επιφέρει υπέρμετρη φορολόγηση στους χρήστες των οχημάτων. Αυτόματα δημιουργείται πρόβλημα στην αγορά αυτοκινήτου καθώς οι ετήσιες ταξινομήσεις των εταιρειών χρονομίσθωσης-leasing αντιστοιχούν περίπου στο 50% του συνόλου των καινούργιων οχημάτων που ταξινομούνται ετησίως. Ενδεικτικά, στην Avis, αναλογούσε ποσοστό 12% επί των συνολικών ταξινομήσεων που πραγματοποιήθηκαν στην χώρα το 2015, νούμερο το οποίο αντιστοιχεί σε 8.500 αυτοκίνητα».

Σύμφωνα πάντα με το ίδιο άρθρο, οι αλλαγές που συντελούνται στο φορολογικό πλαίσιο αφορούν μόνο στους χρήστες των εταιρικών αυτοκίνητων τα οποία δίνονται ως παροχή από την εταιρεία στην οποία εργάζονται, είτε αυτά είναι ιδιόκτητα είτε έχουν αποκτηθεί με μακροχρόνια μίσθωση. Από τις συγκεκριμένες διατάξεις του πολυνομοσχεδίου εξαιρούνται όσοι εργάζονται ως πωλητές με εταιρικά οχήματα και όσοι χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα αυτά ως εργαλεία δουλειάς (tool cars). Καμία αλλαγή δεν υπάρχει επίσης για τους ιδιώτες και τους ελεύθερους επαγγελματίες που επιλέγουν τη λύση της μακροχρόνιας μίσθωσης αντί της αγοράς καινούργιου αυτοκινήτου. Η αγορά υποστηρίζει πάντως ότι η χρήση αυτοκινήτου μέσω leasing παραμένει η πιο συμφέρουσα λύση και ιδανική επιλογή για όσες εταιρείες αλλά και ιδιώτες επιθυμούν να απολαμβάνουν τα οφέλη ενός αυτοκινήτου χωρίς να επωμίζονται τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται η αγορά του.

Ο πελάτης επιλέγει το αυτοκίνητο που επιθυμεί να οδηγήσει, απαλλάσσεται από το άγχος της αξίας μεταπώλησης, κρατάει τα χρήματά του στην περίπτωση της χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα κερδίζει χρόνο και χρήμα, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η μακροχρόνια μίσθωση περιλαμβάνει κόστος συντήρησης και επισκευής, αλλαγή ελαστικών, μεικτή ασφάλιση με απαλλαγή, τέλη κυκλοφορίας και μια σειρά από άλλα οφέλη.

Θετική πορεία για την παγκόσμια αγορά RAC
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το μέλλον της παγκόσμιας αγοράς ενοικίασης οχημάτων διαγράφεται θετικό, με τις ευκαιρίες να αναδύονται κυρίως στον τομέα του on-airport και off-airport. Η αγορά αναμένεται να αναπτυχθεί με αθροιστικό ετήσιο ποσοστό αύξησης 5,6% για το χρονικό διάστημα 2016 έως 2021. Ως κυριότεροι παράγοντες ανάπτυξης καταγράφονται η παγκόσμια άνοδος της τουριστικής βιομηχανίας, η εντονότερη παγκοσμιοποίηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και η αύξηση των επιπέδων του εισοδήματος ανά τον κόσμο. Το σημείο ενοικίασης (On-Airport/Off Airport), η κατηγορία των πελατών, ο τύπος του αυτοκινήτου και ο τρόπος ενοικίασης (online και offline), είναι μερικοί από τους μεγαλύτερους τομείς της παγκόσμιας αγοράς ενοικίασης οχημάτων. Σύμφωνα με την έρευνα, από τους τομείς αυτούς, η τοποθεσία και τρόπος ενοικίασης αναμένεται να εμφανίσουν ανάπτυξη άνω του μέσου όρου κατά το αναφερόμενο διάστημα. Ειδικότερα, ο τομέας του On-Airport/Off-Airport αναμένεται να παραμείνει ο μεγαλύτερος.

Η αύξηση σε αεροπορικά ταξίδια και στον εσωτερικό τουρισμό, αναμένεται να προκαλέσει την αύξηση των πελατών ενοικίασης στις τοποθεσίες των αεροδρομίων. Μεγαλύτερη αγορά θα παραμείνει η περιοχή Ασία/Ειρηνικός, λόγω της αύξησης της δαπάνης σε ταξίδια από τον εγχώριο τουρισμό. Η Βόρεια Αμερική και ο υπόλοιπος κόσμος αναμένεται να βιώσουν σημαντική άνοδο ως το 2021, λόγω της βελτίωσης της οικονομίας, της αύξησης εγχώριου και διεθνούς τουρισμού και της βελτίωσης στην ποιότητα των οδικών υποδομών. Η μελέτη επισημαίνει ακόμη μερικές παραμέτρους ως βασικές για την ανάπτυξη, που είναι ο εμπλουτισμός των σχετικών υπηρεσιών με νέες, προστιθέμενης αξίας υπηρεσίες, η ανάπτυξη συνεργιών και η προώθηση low cost λύσεων προς τους πελάτες.

Στις αναδυόμενες τάσεις που έχουν άμεση επίδραση στη δυναμική της βιομηχανίας, συγκαταλέγονται η ενίσχυση της εμπειρίας του χρήστη μέσα από την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, η εισαγωγή πράσινων αυτοκινήτων στους στόλους, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, κ.α. Στην παγκόσμια σκηνή, οι εταιρείες Enterprise Rent-A-Car, Hertz Global Holdings, Inc., Avis Budget Group Inc., Europcar Groupe S.A. και Sixt AG αποτυπώνονται ως οι μεγαλύτεροι παίκτες.

Ανάπτυξη για την Ευρωπαϊκή αγορά leasing
Σύμφωνα με έρευνα στο Reportbuyer.com, η ανάπτυξη του στόλου leasing αυτοκινήτου στην Ευρώπη το 2016, προέρχεται κατά 50% από το operating leasing. Ο στόλος των αυτοκινήτων leasing ενισχύθηκε στην Ευρώπη το 2015, με τις εταιρείες να συνεχίζουν την αντικατάσταση των γερασμένων στόλων και την επιχειρηματική εμπιστοσύνη να ενισχύεται. Οι ταξινομήσεις σε επιβατικά και ελαφρά εμπορικά οχήματα το 2015 ήταν ενισχυμένες στην Ευρώπη. Στην αγορά αυτή, ο τομέας των στόλων εξακολουθεί να αυξάνει την επιρροή του στις πωλήσεις οχημάτων. Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι φαίνεται να προκρίνουν όλο και περισσότερο τη χρήση του οχήματος έναντι της ιδιοκτησίας του, με φανερά οφέλη για την αγορά του leasing. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Leaseurope –η οποία εκπροσωπεί τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες leasing και auto rental-, η αγορά leasing συνολικά στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 9,5% το 2014 και πρόκειται για την υψηλότερη ετήσια άνοδο που έχει σημειωθεί από το 2007.

Σε απόλυτους αριθμούς, η αγορά ανήλθε σε 276 δις. ευρώ το 2014. Η ανάπτυξη σημειώθηκε κυρίως στις 4 μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, ωστόσο και άλλες αγορές είδαν θετικά αποτελέσματα. Τα νούμερα που δίνει η Leaseurope καλύπτουν όλο το φάσμα της αγοράς, συμπεριλαμβανομένου του equipment leasing. Ξεχωρίζοντας το leasing επιβατικών αυτοκινήτων, τα νούμερα δείχνουν ότι αυξήθηκε κατά 14,6% σε σχέση με το 2013, ενώ το leasing εμπορικών αυτοκινήτων αυξήθηκε κατά 10,9%. «Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής αγοράς leasing ενισχύεται», αναφέρει η Jurgita Bucyte, Senior Advisor in Statistics and Economic Affairs της Leaseurope. «Η δυναμική ανάπτυξη στο πρώτο μισό του 2014 συνεχίσθηκε καθόλη τη διάρκεια του έτους, γεγονός που δείχνει ότι η ευρωπαϊκή αγορά leasing ανακάμπτει δυναμικά σε όλους τους τομείς. Είναι ξεκάθαρο ότι η αγορά leasing παίζει έναν σημαντικό ρόλο στην ώθηση της ανάκαμψης των επενδύσεων στην Ευρώπη», τόνισε.

Νέες τάσεις και αγορές
Ένας από τους τομείς που εμφανίζεται ως αρκετά υποσχόμενος για το χώρο του leasing οχημάτων, είναι αυτός της μίσθωσης από ιδιώτες. Οι δομικές αλλαγές που συντελέσθηκαν στην αγορά αυτοκινήτου συνολικά, οδήγησαν τους καταναλωτές στην εξέταση και άλλων λύσεων πέραν της αγοράς, όπως η μίσθωση, κυρίως ως εναλλακτική στην αυξημένη φορολόγηση του ιδιόκτητου αυτοκινήτου. Σύμφωνα με δημοσίευμα του autotriti.gr, κάποιες εταιρείες παρατηρούν αύξηση των συμβολαίων προς ιδιώτες πελάτες και υπολογίζεται ότι σήμερα η αγορά δουλεύει με ένα 10% των συμβολαίων leasing προς ιδιώτες έναντι των εταιρικών συμβολαίων. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η κρίση στην ελληνική οικονομία καθώς και οι συνεχείς αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο συντέλεσαν στη στροφή του ενδιαφέροντος σε οχήματα χαμηλότερης κατηγορίας, ενώ σαφής είναι η στροφή στα οχήματα diesel. Άλλος ένας τομέας που εμφάνισε σημαντικές προοπτικές τα τελευταία δύο χρόνια, είναι αυτός της χρονομίσθωσης ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων.

Σύμφωνα με στοιχεία από σχετικό δημοσίευμα του autotriti.gr, το 2013 ταξινομήθηκαν περίπου 3.400 ελαφριά φορτηγά και το 2014 οι ταξινομήσεις ξεπέρασαν τα 4.800 οχήματα. Από τις ταξινομήσεις αυτές πάνω από το 50% αφορούσαν παραγγελίες για λογαριασμό των εταιρειών μακροχρόνιας μίσθωσης ενώ μικρότερο ποσοστό αφορούσε σε αγορά από επιχειρήσεις. Ουσιαστικά, ενισχύθηκε το πλαίσιο και τα κίνητρα για μικρές αλλά και μεγαλύτερες επιχειρήσεις να εκμισθώσουν από εταιρείες μίσθωσης φορτηγά μικρού όγκου της επιλογής τους, που μέχρι τώρα κυρίως θα αγόραζαν ως ιδιόκτητα, τα λεγόμενα Vans με ωφέλιμο μεικτό φορτίο έως 3,5 τόνους. Στα οφέλη συγκαταλέγεται επίσης η αντικατάσταση χιλιάδων παλαιών επαγγελματικών οχημάτων, καθώς οι εταιρείες leasing έδωσαν κίνητρα, προσφορές και πακέτα που οδήγησαν τους επιχειρηματίες να εξετάσουν σοβαρά την ανανέωση των στόλων τους.

Στον αστερισμό της ψηφιακής τεχνολογίας
Ο κλάδος της μακροχρόνιας μίσθωσης αυτοκινήτων αλλά και της ενοικίασης, έχει επίσης να ωφεληθεί από την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, όπως ισχύει για τον κλάδο αυτοκινήτου συνολικά. Τα οφέλη αυτά για τον τομέα του leasing εντοπίζονται κυρίως στην ενίσχυση και εμπλουτισμό των σχετικών υπηρεσιών, μέσα από ένα τεχνολογικά προηγμένο customer service, ενώ για τις ίδιες τις εταιρείες σημαίνουν καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση στόλου.

Οι Έλληνες οδηγοί αναζητούν μικρά, οικολογικά αυτοκίνητα

Νέα έρευνα που εξετάζει τις τάσεις στον τομέα της οδήγησης και στις προτιμήσεις των Ελλήνων οδηγών πραγματοποίησε την Άνοιξη του 2016 η LeasePlan Hellas, σε συνεργασία με την TNS ICAP.
Με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την έρευνα που διεξήχθη σε διευρυμένο δείγμα οδηγών της βάσης δεδομένων της Leaseplan, το 50% των ελλήνων οδηγών θα επέλεγε ένα μικρότερο, αλλά πιο πράσινο αυτοκίνητο, με την προϋπόθεση η εξοικονόμηση να προστεθεί στον μισθό του. Σε ποσοστό 80% έναντι 93% πέρυσι, οι Έλληνες οδηγοί απάντησαν ότι το αυτοκίνητο παραμένει το κυρίαρχο μέσο μεταφοράς, με το 76% αυτών να δηλώνει ότι προτιμά το αυτοκίνητο που οδηγεί να είναι μέσω leasing και το 50% να επιβεβαιώνει ότι χρησιμοποιεί το μισθωμένο όχημά του τόσο για ιδιωτικούς, όσο και επαγγελματικούς σκοπούς. Μεταξύ άλλων, το 17% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της κοινής χρήσης εταιρικών οχημάτων, ενώ το 56% δηλώνει ότι δεν θέλει να μοιράζεται το αυτοκίνητό του.