Για άλλη μια φορά, ο κλάδος των ερευνών και ειδικότερα των δημοσκοπήσεων βρέθηκε τις τελευταίες μέρες εν μέσω πολιτικής αντιπαράθεσης, βαλλόμενος με τρόπο που δεν του αξίζει.

Δεν είναι καινούργιο φαινόμενο δυστυχώς, αλλά πρόκειται για – σχεδόν – πάγια τακτική πολιτικών προσώπων και κομμάτων που όταν αισθάνονται πιεσμένοι από τα δημοσκοπικά ευρήματα επιλέγουν να στοχοποιούν τον κλάδο αυτό ως εύκολη «λύση», πετώντας την μπάλα στην κερκίδα. Μια κατάσταση που επανέρχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα και απομακρύνοντας την προσοχή από το πραγματικό πρόβλημα.

Ο συγκεκριμένος κλάδος στοχοποιήθηκε πρόσφατα με την άποψη ότι οι εταιρείες δημοσκοπήσεων δεν μπορούν να αναλαμβάνουν την εκτέλεση έργων για λογαριασμό του Δημοσίου. Και – όπως αναφέρει και ο ΣΕΔΕΑ σε σχετική του ανακοίνωση – διατυπώθηκαν καταγγελίες κατά εταιρειών μελών του, χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος από τα θεσμοθετημένα όργανα και συνεπώς χωρίς την παράθεση στοιχείων – ότι τάχα διενεργούν δημοσκοπήσεις πέραν κάθε δεοντολογίας.

Ποια είναι όμως τελικά η πραγματικότητα; Η ανάθεση ερευνών από το Δημόσιο σε ιδιωτικές εταιρείες δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία – όπως αφήνεται να εννοηθεί – αλλά διεθνής νόμιμη πρακτική. Η σχετική δαπάνη στην Ελλάδα είναι μάλιστα πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (9,3% στην Ευρώπη, 4% στην Ελλάδα σύμφωνα με το Global Market Research Report της ESOMAR για το 2020), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται χωρίς τα αναγκαία δεδομένα.

Στη χώρα μας, η διενέργεια τέτοιων ερευνών ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Ν 3603/2007, γεγονός που αποδεικνύει ότι όχι μόνον δεν απαγορεύεται η ανάθεση ερευνών αγοράς από το Δημόσιο προς ιδιωτικές εταιρείες αλλά υπάρχει και το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο. Πέραν τούτου, έχει συσταθεί και λειτουργεί, βάσει των διατάξεων του Ν 3603/2007, ανεξάρτητο ελεγκτικό όργανο, η Ελεγκτική Εταιρεία Δημοσκοπήσεων και Ερευνών Κοινής Γνώμης, στην οποία μπορεί να προσφύγει κάθε πολίτης ή φορέας που αμφισβητεί τα αποτελέσματα συγκεκριμένης δημοσκόπησης. Τα πορίσματα ελέγχου που διενεργεί η Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων, διαβιβάζονται προς το Ε.Σ.Ρ., το οποίο μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις προσωρινής ή μόνιμης διαγραφής από το μητρώο φορέων/επιχειρήσεων δημοσκοπήσεων που οφείλει να τηρεί βάσει νόμου.

Από εκεί και πέρα, οι εταιρείες μέλη του ΣΕΔΕΑ – οι οποίες αναφέρονται με όλα τους τα στοιχεία στην ιστοσελίδα του Συλλόγου – ελέγχονται ως προς την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας που ισχύουν για την έρευνας αγοράς και μέσω του συστήματος Ποιοτικού Ελέγχου Συλλογής Στοιχείων (ΠΕΣΣ) και πιστοποιούνται βάσει αυτού. Υπόκεινται δηλαδή οικειοθελώς και σε τακτική βάση στους ελέγχους που προβλέπει ο Ν 3603/2007 για τις εταιρείες που διενεργούν δημοσκοπήσεις και άλλες έρευνες για λογαριασμό του Δημοσίου και των κομμάτων. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι το κράτος έχει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς τόσο για τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων όσο και για το σύννομο των συμβάσεων του Δημοσίου.
Προς τι λοιπόν η φασαρία; Έχει να κάνει με το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου που έχει επικρατήσει στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, επίπεδο που συμβαδίζει με το αντίστοιχο επίπεδο πολιτικής αντιπαράθεσης όχι μόνο των πολιτικών αλλά και των πολιτών.

Ένα επίπεδο που ευθύνεται για το γεγονός ότι η πολιτική δεν παράγει εδώ και χρόνια αποτέλεσμα στην κοινωνία, επιλέγοντας να συμβαδίσει με τον λαϊκισμό, αυτή τη μάστιγα που τόσο έχει στοιχίσει στη χώρα στην προσπάθειά της να εκσυγχρονιστεί, να μεταρρυθμιστεί και να προχωρήσει με άλλη νοοτροπία και άλλη κουλτούρα στο μέλλον. Κι όσο αυτό δεν αλλάζει, η μπάλα θα πηγαίνει διαρκώς στην κερκίδα και τα προβλήματα θα γιγαντώνονται. Και γι’ αυτό δεν θα φταίει μόνο η πολιτική…