Καθώς η τεχνολογία αναπτύσσεται, νέες δυνατότητες κάνουν την εμφάνισή τους και οι καταναλωτές καλούνται να υιοθετήσουν νέες εφαρμογές και να ωφεληθούν από πρωτοποριακές δυνατότητες. Η νέα εποχή στις συναλλαγές, φέρει τη σφραγίδα του «mobile», με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι η πρόκληση πλέον δεν βρίσκεται τόσο στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, όσο στην αλλαγή των συνηθειών.

Συνεχίζεται η μείωση χρήσης μετρητών για πληρωμές
Αποτυπώνοντας τις βασικότερες τάσεις που αναδείχθηκαν το 2014, ο Κώστας Στιβαρός, Senior Director Cards & Payments της Τράπεζας Πειραιώς, ξεκινά από το γεγονός ότι μέσα στο 2014, αλλά και στους μήνες του 2015 που διανύουμε, συνεχίσθηκε η μείωση χρήσης μετρητών για πληρωμές. «Σε αυτό, συμβάλλει πρωτίστως η εξοικείωση των καταναλωτών σε πιο “τραπεζικούς τρόπους” πληρωμής των συνηθισμένων υποχρεώσεών τους, δηλαδή με χρέωση τραπεζικού τους λογαριασμού ή μέσω καρτών, όπως οι πάγιες εντολές εξόφλησης, πληρωμές με κάρτες σε billing sites (π.χ. easypay.gr), μέσω web banking και μέσω τηλεφώνου», εξηγεί ο ίδιος.

Όπως επισημαίνει, οι πληρωμές με κάρτες και μέσω τραπεζικών λογαριασμών αυξάνονται επίσης και στο χώρο του εμπορίου, λόγω και της αύξησης υπηρεσιών e-invoice. Εντυπωσιακή παραμένει η αύξηση πληρωμών με κάρτες στο χώρο του e-commerce, «αψηφώντας οποιασδήποτε μορφής οικονομική κρίση», λέει χαρακτηριστικά ο Κώστας Στιβαρός. Αργά αλλά σταθερά οι καταναλωτές και οι συναλλασσόμενοι αναγνωρίζουν την αξία του άυλου χρήματος που τους εξοικονομεί κόστος, χρόνο και ταλαιπωρία.

Την κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών επισημαίνει παράλληλα ο Σταύρος Πέτρουλας, Αναπληρωτής Διευθυντής της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικών Εργασιών & Εναλλακτικών Δικτύων της Εθνικής Τράπεζας, γεγονός που αποδίδει στη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και της διείσδυσης του Internet Banking στους Έλληνες καταναλωτές την τελευταία δεκαετία: «Μέσα στα επόμενα χρόνια, αναμένουμε ότι η πλειοψηφία των πληρωμών που επεξεργαζόμαστε καθημερινά στην Τράπεζα θα γίνεται από τους καταναλωτές στα ηλεκτρονικά μας κανάλια με όλα τα πλεονεκτήματα της ευκολίας, της ταχύτητας και των αυτοματισμών που παρέχονται στις ηλεκτρονικές πληρωμές».

Σύμφωνα με τον ίδιο, πέρα από τις ηλεκτρονικές πληρωμές από καταναλωτές προς Οργανισμούς, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σήμερα και σε καθημερινές συναλλαγές πληρωμής που εκτελούνται από καταναλωτές εκτός Τράπεζας, κυρίως με μετρητά: «Συναλλαγές καθημερινών πληρωμών σε εμπόρους από καταναλωτές είτε στο φυσικό σημείο, είτε στο ηλεκτρονικό κατάστημα, καθώς και συναλλαγές person-to-person μεταξύ ιδιωτών. Η χρήση των smartphones στις πληρωμές αυτές είναι ήδη πραγματικότητα στο εξωτερικό και τα πρώτα βήματα γίνονται και στην Ελλάδα».

Εξελίξεις που αλλάζουν το τοπίο
Η μείωση της χρήσης μετρητών στις συναλλαγές, ενισχύεται από την εμφάνιση νέων μεθόδων πληρωμής, με τη σημαντική βοήθεια της τεχνολογίας, «όπως είναι οι contactless συναλλαγές μέσω καρτών και στην συνέχεια μέσω κινητού τηλεφώνου, χώρος ο οποίος δείχνει να εξελίσσεται σε πεδίο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ όχι μόνο των τραπεζών αλλά και μεταξύ των μεγαλύτερων εταιρειών τεχνολογίας του πλανήτη, όπως Apple, Samsung, Google, κ.α.», μας λέει ο Κ. Στιβαρός. Παράλληλα, στο χώρο του διεθνούς e-commerce, εμφάνιση έκαναν τα «card wallets» αποσκοπώντας στο να διευκολύνουν και να επιταχύνουν την διαδικασία πληρωμής σε ένα e-shop, «παρέχοντας επιπλέον οφέλη όπως μεγαλύτερη ασφάλεια κάρτας, προγράμματα loyalty, ιστορικό των συναλλαγών του, κ.α.», επισημαίνει ο ίδιος.
«Στo δίκτυο της Cardlink για το 2014 επεξεργαστήκαμε σχεδόν 100.000 ανέπαφες συναλλαγές με ραγδαία αυξητική τάση σε μηνιαία βάση», λέει με τη σειρά του ο Αντίγονος Παπαδόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής της Cardlink, δίνοντας την εικόνα του 2014 σε αριθμούς: «Ενδεικτικά αναφέρουμε πως το 1ο τρίμηνο του 2015 παρουσίασε αύξηση 500% σε αριθμό συναλλαγών σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014. Έχουμε φτάσει τα 5.000 τερματικά που δέχονται ανέπαφες συναλλαγές και σύντομα θα ξεκινήσουμε πρωτοβουλία ώστε κάθε νέο τερματικό που εγκαθιστούμε να υποστηρίζει ανέπαφες συναλλαγές», επισημαίνει.

Η ψηφιακή σύγκλιση «καταργεί» τα μετρητά
Οι καταναλωτές πλέον ψωνίζουν και πληρώνουν με όποιον τρόπο ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες και τον τρόπο ζωής τους, «μέσω κάθε συσκευής που διαθέτουν, με ένα απλό άγγιγμα ή κάνοντας ένα κλικ στο ταμείο, στους διαδρόμους των καταστημάτων, μέσα από ένα app, στο σπίτι, στο δρόμο -ή οπουδήποτε αλλού», μας λέει ο Αθανάσιος Γεραμάνης, Country Manager της MasterCard Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας.
 
«Η ψηφιακή σύγκλιση αλλάζει δραματικά τον τρόπο με τον οποίο οι έμποροι “βλέπουν” τους πελάτες τους, τόσο σε φυσικό όσο και σε digital περιβάλλον», εξηγεί ο ίδιος, επισημαίνοντας ότι η ψηφιακή εποχή δημιουργεί νέες ευκαιρίες και υπηρεσίες που θεωρούνταν αδύνατο να εφαρμοστούν όταν ο κόσμος χρησιμοποιούσε μόνο μετρητά ή «πλαστικό» χρήμα. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς έκδοσης καρτών όπως μας λέει ο Α. Γεραμάνης, θέλουν να είναι σε θέση να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στους καταναλωτές που επιλέγουν το mobile banking, χωρίς να χάσουν ή να θέσουν σε κίνδυνο τη σχέση τους με αυτούς τους καταναλωτές ως πελάτες τους.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η στροφή στην ψηφιακή εποχή αποτελεί τη μεγαλύτερη εξέλιξη στο χώρο των πληρωμών και τη μεγαλύτερη ευκαιρία για τους φορείς έκδοσης καρτών από εποχής εισαγωγής των καρτών (πλαστικό χρήμα) ως τρόπου πληρωμής. «Όσον αφορά στη δική μας εξέλιξη στον τομέα αυτό, μεταξύ άλλων, κάρτες ανέπαφων συναλλαγών και συσκευές MasterCard ή Maestro γίνονται αποδεκτές σε περίπου 3 εκατομμύρια εμπορικά σημεία σε όλο τον κόσμο (στοιχεία 4ου τριμήνου 2014), ποσοστό που αντιστοιχεί σε 56% αύξηση σε ετήσια βάση», επισημαίνει ο Α. Γεραμάνης.

Σε φάση εκπαίδευσης και ανάπτυξης υποδομών
Ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας, εάν παρατηρούν μεγαλύτερη διάθεση υιοθέτησης των ανέπαφων συναλλαγών από τις ελληνικές επιχειρήσεις και ποιες ίσως αγορές φαίνεται να είναι πιο δεκτικές στις νέες εξελίξεις. Ο Αντίγονος Παπαδόπουλος μας λέει ότι βρισκόμαστε στη φάση ανάπτυξης των υποδομών, ώστε να υπάρξει αναγνώριση και εξοικείωση της αγοράς με την τεχνολογία των ανέπαφων συναλαγών που επακόλουθα θα φέρει μεγαλύτερη διάθεση υιοθέτησης από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Ως πιο «δεκτικές», ο ίδιος θεωρεί τις αγορές που έχουν μεγαλύτερη εξοικείωση με την χρήση κάρτας και μπορούν πιο εύκολα να αντιληφθούν τα ωφέλη από την χρήση ανέπαφων συναλλαγών, όπως τη μείωση του χρόνου συναλλαγής στο ταμείο και την βελτίωση της εμπειρίας του καταναλωτή κατά την διαδικασία πληρωμής.

«Επιχειρήσεις όπως supermarkets, πρατήρια καυσίμων και πολυκαταστήματα έχουν σε μεγάλο βαθμό εξοπλιστεί με τεχνολογία αποδοχής ανέπαφων συναλλαγών», λέει, επισημαίνοντας ότι σε αυτή τη φάση, οι ελληνικές επιχειρήσεις ακολουθούν περισσότερο τις εξελίξεις που οδηγούνται από τις Τράπεζες, τους Διεθνείς Οργανισμούς (Visa, Mastercard) και τους παρόχους υπηρεσιών: «Από τον Ιανουάριο του 2016, σύμφωνα με τους κανονισμούς των Οργανισμών Visa & MasterCard, όλα τα νέα τερματικά που θα τοποθετούνται στην αγορά θα υποστηρίζουν υποχρεωτικά τις ανέπαφες συναλλαγές και σε συνδυασμό με τις κάρτες που κυκλοφορούν στην αγορά, θα βελτιωθεί ιδιαίτερα το περιβάλλον και η υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας. Εμείς στην Cardlink θα υιοθετήσουμε τον κανονισμό νωρίτερα απο την επίσημη ημερομηνία εφαρμογής του, ξεκινώντας απο το καλοκαίρι του 2015», μας λέει.
 
Συναλλαγές στην mobile εποχή
Τα μεγέθη όσον αφορά στις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου, είναι ακόμη «αδύναμα» στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά με αυξητικές τάσεις, εκτιμά ο Κώστας Στιβαρός, επισημαίνοντας ότι το mobile κανάλι είναι πλέον πλήρως ενταγμένο στην στρατηγική εταιρειών κάθε κλάδου και στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται καθημερινά αξιόλογες εφαρμογές για κινητά, με πλούσια λειτουργικότητα, ενώ πολλές από αυτές προσφέρουν δυνατότητες πληρωμών από την ίδια την εφαρμογή με χρήση κάρτας: «Εφαρμογές για αγορά εισιτηρίων ψυχαγωγίας (πχ. σινεμά), πληρωμή ταξί, μετακίνηση στις αστικές συγκοινωνίες στην Αθήνα (ΟΑΣΑ “TfA” app), έκδοση και πληρωμή παραβόλων του ελληνικού δημοσίου μέσω κινητού (e-παράβολο), κ.α».

Το 2014, η χρήση του κινητού για πληρωμές ενισχύθηκε από την εμφάνιση στην ελληνική αγορά των πρώτων εφαρμογών με χρήση NFC πρωτοκόλλου, όπως η πιλοτική εφαρμογή Smartap της Τράπεζας Πειραιώς, σε συνεργασία με την Wind και την FDH, αναφέρει ο Κ. Στιβαρός. «Ήταν η αρχή για αποκόμιση εμπειριών και για τους early adopters-λάτρεις της τεχνολογικής καινοτομίας. Σύντομα θα παρουσιάσουμε και ένα πιο εξελιγμένο μοντέλο HCE που θα κάνει πολύ πιο εύκολη την χρήση του από καρτούχους και θα σηματοδοτήσει και για τις ελληνικές τράπεζες την απαρχή της αντικατάστασης του πλαστικού μιας κάρτας από κινητό τηλέφωνο», συμπληρώνει. Για τον ίδιο, υπάρχει βέβαια πολύς δρόμος ακόμα ώστε το κινητό να αντικαταστήσει πλήρως το φυσικό πορτοφόλι, επιτρέποντας στους χρήστες να κάνουν συναλλαγές τόσο στον ηλεκτρονικό όσο και στον φυσικό κόσμο με μερικά μόνο κλικ, ωστόσο με μικρά και σταθερά βήματα οδηγούμαστε προς τα εκεί.

Μιλώντας επίσης για θέμα της χρήσης κινητού στις συναλλαγές, ο Α. Γεραμάνης αναφέρεται στο παράδειγμα της εφαρμογής «TfA Tickets» για την έκδοση εισιτηρίων για όλα τα Μέσα των Συγκοινωνιών Αθηνών, ως χαρακτηριστικό μιας τάσης που ανθίζει: «Η MasterCard συνεργάστηκε με την Masabi –τον παγκόσμιο ηγέτη στο mobile ticketing για μετακινήσεις– για τη δημιουργία του TfA app τον περασμένο Δεκέμβριο (2014). Περισσότεροι από 25.000 χρήστες έχουν ήδη κατεβάσει την εφαρμογή».

Σταύρος Πέτρουλας, Εθνική Τράπεζα
Το επόμενο στάδιο είναι η παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας
Οδηγούμαστε σε ένα περιβάλλον όπου οι πληρωμές θα γίνονται στην πλειοψηφία τους ηλεκτρονικά, με απόλυτη ασφάλεια και με σημαντικά οφέλη για καταναλωτές, οργανισμούς, εμπόρους και τράπεζες. Για τον καταναλωτή, τα άμεσα οφέλη θα είναι η ταχύτητα και η ευκολία, ενώ στο επόμενο στάδιο θα έχει στη διάθεσή του πολλές υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, οι οποίες θα πλαισιώσουν την πληρωμή στο mobile wallet, όπως προγράμματα loyalty, προσφορές και κουπόνια ή δυνατότητες σύγκρισης τιμών τη στιγμή της αγοράς.

Αντίγονος Παπαδόπουλος, Cardlink
Η ελληνική αγορά μπαίνει δυναμικά στις ανέπαφες συναλλαγές
Το 2014 αποτελεί το έτος ουσιαστικής εκκίνησης της υποστήριξης ανέπαφων συναλλαγών στην ελληνική αγορά. ‘Ολες οι τράπεζες ξεκίνησαν προγράμματα έκδοσης ανέπαφων καρτών και ταυτόχρονα ξεκίνησε η οργανωμένη εξάπλωση POS τερματικών. Σημαντική εξέλιξη είναι η έναρξη των ανέπαφων συναλλαγών και στις χρεωστικές κάρτες, σε συνέχεια των πιστωτικών, καθώς και η πραγματοποίηση ανέπαφων συναλλαγών μέσω κινητών τηλέφωνων.

Κώστας Στιβαρός, Τράπεζα Πειραιώς
Ο Έλληνας καταναλωτής αναζητά μεγαλύτερο έλεγχο
Στην ελληνική αγορά το σημαντικό trend που παρατηρούμε είναι η αύξηση της χρήσης των χρεωστικών και προπληρωμένων καρτών για αγορές και πληρωμές υποχρεώσεων, που αντανακλούν την γενικότερη οικονομική συγκυρία στην οποία ο καταναλωτής αναζητάει τρόπους καλύτερου αυτο-ελέγχου του που και πόσο ξοδεύει. Παράλληλα εμπιστεύεται και συναλλάσσεται στον «Interne-τικό κόσμο» αναζητώντας καλύτερες τιμές, ποικιλία και γρήγορη εξυπηρέτηση.

Αθανάσιος Γεραμάνης, MasterCard
Οι νέοι «οδηγούν» το mobile στις συναλλαγές
Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι οι συναλλαγές μέσω κινητών θα αυξηθούν αισθητά και ουσιαστικά στην Ελλάδα, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η Ελλάδα ακολουθεί αργά μεν το παράδειγμα της υιοθέτησης των συναλλαγών μέσω κινητού, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως η τάση αυτή φαίνεται να κερδίζει έδαφος σταθερά και ανοδικά, ιδιαίτερα σε νεανικά κοινά.