Έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στη δημοσιογραφία και τα Μέσα Ενημέρωσης δείχνουν οι Έλληνες, με τους νεότερους σε ηλικία χρήστες να δηλώνουν ότι επιλέγουν σε μεγαλύτερο βαθμό διαδικτυακές πηγές ενημέρωσης και ότι περιμένουν να τους «βρουν» οι ειδήσεις στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Αυτά είναι κάποια από τα βασικά ευρήματα του Digital News Report 2022 του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που δημοσιεύει για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά η Διανέοσις.

Η έρευνα διεξήχθη το 2022 σε 46 χώρες σε δείγμα αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού που διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο (στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 78%). Έτσι, στη χώρα μας το δείγμα φέτος ήταν 2.004 άτομα. H δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε από τέλη Ιανουαρίου μέχρι αρχές Φεβρουαρίου του 2022.

Χαμηλή η εμπιστοσύνη στα Μέσα Ενημέρωσης
Αναλυτικότερα, σχετικά με την εμπιστοσύνη στις ειδήσεις, βλέπουμε πως η Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με άλλες χώρες της έρευνας, καθώς μόνο το 27% του δείγματος δηλώνει πως εμπιστεύεται «τις περισσότερες ειδήσεις τις περισσότερες φορές». Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της πανδημίας, η εμπιστοσύνη ανέβηκε στην Ελλάδα όπως και στις περισσότερες χώρες της έρευνας. Ωστόσο συνολικά, φέτος η εμπιστοσύνη έπεσε κατά 5%. Εξετάζοντας την εμπιστοσύνη στις ειδήσεις διαχρονικά από το 2016 που διεξάγεται η έρευνα στην Ελλάδα, με γνώμονα και τον πολιτικό προσανατολισμό των ερωτηθέντων, φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια η πολιτική πόλωση έχει επηρεάσει και τη σχέση των πολιτών με τα ΜΜΕ. Πιο συγκεκριμένα, ενώ ανάμεσα στους «αριστερούς» ερωτηθέντες, όπως τοποθετούν οι ίδιοι τους εαυτούς τους, υπήρχε μια μικρή πτώση (από 18% σε 16%), άνοδος της εμπιστοσύνης παρατηρείται στους «κεντρώους» (από 22% στο 30%) και στους «δεξιούς» ερωτηθέντες (από 24% σε 42%). Όσον αφορά στην αίσθηση διαφάνειας πίσω από την παραγωγή των ειδήσεων σε καμία από τις 46 χώρες το δείγμα δεν πιστεύει κατά πλειοψηφία πως τα ΜΜΕ είναι κατά κύριο λόγο ελεύθερα από αθέμιτες επιρροές. Στην Ελλάδα όμως το ποσοστό φτάνει μόλις στο 7% και 8% για πολιτικές ή επιχειρηματικές επιρροές, αντίστοιχα, φέρνοντας τη χώρα στην τελευταία θέση των 46 χωρών.

Στις διαδικτυακές ειδήσεις στρέφονται οι νέοι
Όσον αφορά τις διαφορετικές ενημερωτικές συνήθειες με βάση την ηλικία, οι ηλικίας κάτω των 35 επιλέγουν διαδικτυακές πηγές (74%) σε μεγαλύτερο βαθμό από τους ερωτηθέντες άνω των 35 (64%). Την τηλεόραση επιλέγει ως κύρια πηγή ενημέρωσης το 30% των άνω των 35 και μόλις το 18% των κάτω των 35, ενώ πολύ μικρά ποσοστά επιλέγουν το ραδιόφωνο και τον Τύπο ως την κύρια πηγή ενημέρωσής τους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Επιπλέον, το 24% των άνω των 35 βρίσκει ειδήσεις κυρίως πηγαίνοντας απευθείας στις ενημερωτικές ιστοσελίδες, ενώ μόλις το 13% των νεότερων βρίσκει ειδήσεις με αυτό τον τρόπο. Οι νεότεροι χρήστες του διαδικτύου προτιμούν είτε να «τους βρίσκουν» οι ειδήσεις στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (34%, έναντι 25% για τους άνω των 35), είτε να ψάχνουν για θέματα της επικαιρότητας σε μηχανές αναζήτησης (34% έναντι 26% αντίστοιχα).

Το Facebook παραμένει η κύρια πλατφόρμα για ανάγνωση και σχολιασμό ειδήσεων και στις δύο ηλικιακές ομάδες, το ένα τρίτο (34%) των νεότερων σε ηλικία προτιμά να ενημερώνεται στο Instagram (έναντι του 18% ανάμεσα στους άνω των 35). Από την άλλη οι μεγαλύτεροι/ες σε ηλικία προτιμούν να ανταλλάσσουν συνδέσμους ειδήσεων ή να συζητούν την επικαιρότητα μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων στο Viber.