Τη φιλοσοφία από την οποία πηγάζει, τις αρχές που την διέπουν αλλά και τα απτά οφέλη που επιφέρει η Επιχειρηματική Ηθική, διερευνήθηκαν σε ημερίδα που διοργανώθηκε πρόσφατα. Σύμφωνα με τους συνομιλητές, τα περιθώρια αξιοποίησης των αρχών Business Ethics από τις επιχειρήσεις, είναι ακόμη σημαντικά.

H Eπιχειρηματική Ηθική (Business Ethics) μέσα στην επιχειρηματικότητα, ξεκίνησε ως μία επιχειρηματική ευαισθησία και κοινωνική ανταπόδοση και σταδιακά έχει εξελιχθεί ως ένα εργαλείο ανάπτυξης και ηθικής προαγωγής ολόκληρου του επιχειρηματικού συστήματος. Από τις διοικήσεις και τους εργαζόμενους, τους μετόχους, μέχρι τους πελάτες και τους προμηθευτές.

Η βασική φιλοσοφία της εφαρμογής των αρχών της Επιχειρηματικής Ηθικής ορίζει ότι, ακολουθώντας συγκεκριμένες αρχές που διέπονται από γενικά αποδεκτούς κοινωνικούς κανόνες αλλά και ακολουθώντας αρχές που πρεσβεύουν την ανάπτυξη της επιχείρησης μέσα από την κοινωνική πρόοδο, οι επιχειρήσεις μπορούν να επιτύχουν μακροχρόνια ανάπτυξη της επιχείρησης αλλά και διαιώνιση (sustainability) της ανάπτυξης αυτής.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η BOUSSIAS πραγματοποίησε στις 14 Νοεμβρίου 2018 την ημερίδα «Business Ethics Conference: Commitment to Sustainability», σε συνεργασία με το Επιχειρηματικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής (EBEN.GR) και κάτω από την επίβλεψη του οργανισμού «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς». Η ημερίδα είχε την τιμητική υποστήριξη του Συνδέσμου Διαφημιζομένων Ελλάδος (ΣΔΕ) και του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ), με χαιρετισμούς στην έναρξη της ημέρας από τη Γενική Διευθύντρια του ΣΔΕ, Νερίνα Κομιώτη και την Πρόεδρο ΔΣ του ΣΕΕ, Υβέτ Κοσμετάτου.

ΥΠΕΡΟΓΚΟ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ
Η Ζέφη Νικολάου, μέλος ΔΣ της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, έκανε στην εισήγησή της ιδιαίτερη αναφορά στο πρόβλημα της διαφθοράς και στην αναγκαιότητα εφαρμογής των αρχών της επιχειρηματικής ηθικής, της διαφάνειας και της εντιμότητας. Όπως ενδεικτικά ανέφερε, η διαφθορά μέσω της δωροδοκίας είναι μετρήσιμη μεν αλλά τα στοιχεία που προκύπτουν είναι μόνο «η κορυφή του παγόβουνου».

Το κόστος της διαφθοράς ανέρχεται σε 1,5-2 τρισ. δολάρια ΗΠΑ που αντιστοιχεί στο 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ωστόσο όπως επισημαίνει η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος, οι επιπτώσεις είναι βαθύτερες και μεγαλύτερες. Οι διαστάσεις της διαφθοράς παγκοσμίως είναι μεγάλες και σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε ο οργανισμός, 1 στους 4 ανθρώπους στον κόσμο δωροδοκούν για δημόσιες υπηρεσίες.

Στα τρέχοντα προγράμματα του Οργανισμού υπάρχει το Σύμφωνο Ακεραιότητας, το Forum Ακεραιότητας, ενώ υπάρχουν και νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως η προστασία των μαρτύρων Δημοσίου Συμφέροντος (whistleblowing), η καταπολέμηση του πολιτικού χρήματος και η δημιουργία νομοσχεδίων για τις ΜΚΟ.

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής, Αντώνης Γκορτζής, παρουσιάζοντας τις αρχές του Ινστιτούτου δήλωσε ότι ως επιχειρηματική ηθική νοείται η εφαρμογή των γενικών αρχών περί ηθικής, με σκοπό τη δημιουργική εξισορρόπηση και σύνθεση προτύπων, συμπεριφορών και σχέσεων μεταξύ της επιχείρησης, των μετόχων, των εργαζομένων, του πολίτη, του πελάτη, του καταναλωτή και του γενικότερου κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται μία επιχείρηση ή ένας οργανισμός.

Ο ίδιος διευκρίνισε μάλιστα ότι η επιχειρηματική ηθική αφορά πρόσωπα και οργανισμούς και εκπηγάζει ως φυσική και κοινωνική επιλογή και όχι ως υποχρέωση που υπαγορεύεται από νομικούς κανόνες. Συνεπώς, σήμερα το επιχειρηματικό ήθος πρέπει να βρίσκεται σε ανώτερα επίπεδα των καθαρά νομικών υποχρεώσεων. Με την επιχειρηματική ηθική διατηρείται και ενισχύεται η εταιρική φήμη, υποστηρίζεται η επιχείρηση σε συνθήκες κρίσης, υπάρχει θετική ανταπόκριση από τον Τύπο και οι υπάλληλοι και συνεργάτες της λειτουργούν ως ενισχυτές των θετικών μηνυμάτων της εταιρείας και ως πρεσβευτές της.

ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ
Στο πρώτο μέρος του συνεδρίου η Virginie Coulloudon, Executive Director της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Your Public Value η οποία εδρεύει στο Βερολίνο και εστιάζει στην επιχειρηματική ηθική και ανάπτυξη διαλόγου ανάμεσα στις επιχειρήσεις και την κοινωνία, έδωσε με στοιχεία την αξία της επένδυσης στις αρχές της επιχειρηματικής ηθικής. Η εμπιστοσύνη που δημιουργείται για τις επιχειρήσεις προέρχεται από την διαφάνεια στην λειτουργία τους σε συνδυασμό με το διάλογο με τους δημόσιους φορείς και την συμμετοχικότητα στα κοινωνικά δρώμενα.

Η μη εκδήλωση κοινωνικού ενδιαφέροντος έχει μεγάλο ρίσκο για την επιχείρηση. Σε έρευνες που έγιναν από τη Your Public Value, τονίστηκε ότι το 90% των 250 μεγαλύτερων επιχειρήσεων παγκοσμίως, θεωρούν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ένας παράγοντας της επιχειρηματικότητας. Επίσης, από αυτές τις επιχειρήσεις, το 48% ισχυρίζεται ότι η κλιματική αλλαγή εμπερικλείει χρηματοοικονομικό κίνδυνο.

Ως παράδειγμα, ανέφερε καμπάνια της Oxfam έναντι του retailer Aldi, ενώ επίσης έθεσε το θέμα προσανατολισμού κοινωνικής υπευθυνότητας και για τις νεοφυείς επιχειρήσεις (start ups). Επεσήμανε επίσης το τεράστιο ενδιαφέρον που υπάρχει σήμερα από τους νέους, καθώς το 64% αυτών που ενδιαφέρονται για εργασία και επιχειρηματικότητα σύμφωνα με την έρευνα, εξετάζουν τη στάση των επιχειρήσεων απέναντι σε κοινωνικά θέματα. Ενδεικτικά, 23.000 φοιτητές στη Γαλλία δήλωσαν ότι θα αρνηθούν κάθε εργασία, της οποίας τα αποτελέσματα έχουν αρνητικές επιδράσεις σε περιβάλλον και κοινωνία.

Τέλος, η Virginie Coulloudon τόνισε ότι η αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να προσφέρει μετρήσιμες προοπτικές. Σύμφωνα με την ίδια, τα έσοδα από την αειφόρο ανάπτυξη μπορούν να αγγίξουν τα 12 τρισ. δολάρια πριν το 2030, προερχόμενα κατά 2,3 τρισ δολάρια από τρόφιμα και γεωργικές καλλιέργειες, 1,8 τρισ. από την υγεία και την ευζωία, 3,7 τρισ. δολάρια από αστικές δραστηριότητες και 4,3 από τους κλάδους ενέργειας και υλικών. «Έλεγξε την αλλαγή ή η αλλαγή θα σε ελέγξει», ήταν το καταληκτικό μήνυμα της Virginie Coulloudon προς τους συνέδρους.

Η ΗΘΙΚΗ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Η Ελένη Γεράση, ως IT GRC Specialist στη εισήγησή της έκανε μία ιστορική και φιλοσοφική αναδρομή στις έννοιες της ηθικής σε συνδυασμό με τον συμπεριφορισμό και τα μοντέλα λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Έδωσε τις διαστάσεις της λήψης των λογικών αποφάσεων όπως η οικονομική, η τεχνική, η νομική, η κοινωνική, η διαδικαστική διάσταση αλλά και οι πολιτικές διαστάσεις, με τις επιπτώσεις τους.

Παράλληλα διαμορφώνονται όπως είπε 3 πυλώνες μοντέλων λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων, που αφορούν στις στρατηγικές αποφάσεις, τις νομικές (νομιμότητα) αποφάσεις και τον ηθικό πυλώνα. Ο συνδυασμός αυτών των πυλώνων μπορεί να δώσει τις βέλτιστες αποφάσεις τόσο σε επίπεδο παραγωγικότητας και κερδοφορίας, όσο και σε επίπεδο κοινωνικής προσφοράς και επιχειρηματικής ηθικής.

BUSINESS ETHICS ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Στο δεύτερο μέρος του συνεδρίου εξετάστηκαν πρακτικές εφαρμογές της έννοιας της επιχειρηματικής ηθικής και των σχετικών διλημμάτων που αντιμετωπίζουν τα στελέχη, καθώς και εφαρμογές sustainable strategy. Η Κατερίνα Παρασκευοπούλου, Phd in Ethics & Politics, HR Executive Coffee Island, τόνισε ότι η Coffee Island δίνει ιδιαίτερα έμφαση στη βιωσιμότητα με ηθική συμπεριφορά, δείχνοντας με απλές αναφορές και παραδείγματα τον τρόπο με τον οποίο μία εταιρεία από την Πάτρα κατάφερε να συγκρατήσει το brain drain της περιοχής και να λειτουργήσει με κώδικες δεοντολογίας και ηθικής, τόσο ως προς τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων όσο και απέναντι στον ανταγωνισμό αλλά και τους προμηθευτές. Ταυτόχρονα ανέδειξε τη στάση της εταιρείας την περίοδο των capital controls: «Επιλέγουμε τη βέλτιστη ηθική και όχι μόνο τη νομιμότητα, γιατί θέλουμε να έχουμε όλοι κέρδη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο συγγραφέας και Sustainability Expert, Joss Tantram, αναφέρθηκε στις διαστάσεις της διατηρησιμότητας (sustainability) της ανάπτυξης με επιχειρηματική αξία. Έδωσε μία εικόνα από τις διεθνείς τάσεις καθώς και από τις επιδράσεις (βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες) σε ότι αφορά σε έσοδα, κόστη και κινδύνους για τις επιχειρήσεις. Από τη δική της πλευρά, η Δρ. Εύα Γκενάκου, Sustainability Director της Multiplex, παρουσίασε ένα εξαιρετικά επιδραστικό φιλμ σχετικά με το human trafficking (μία ιστορία από τη Μ. Βρετανία), τονίζοντας τις αρνητικές επιπτώσεις, ηθικές και οικονομικές, που μπορεί να έχει η «σύγχρονη σκλαβιά». Oι επιδράσεις στην επιχειρηματικότητα και οι διαστάσεις που μπορεί να πάρει το φαινόμενο για την κοινωνία είναι τεράστιες και γι’ αυτό χρειάζεται συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση για την αντιμετώπιση.

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
Στο πάνελ του συνεδρίου συμμετείχαν οι Δημήτρης Αγραφιώτης (Corporate & Government Affairs Manager, Mondelez Europe Services-Greek Branch), Αλεξάνδρα Βασιλακοπούλου (Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας, ΔΕΛΤΑ), Ρούλη Χριστοπούλου (Επικεφαλής του Τμήματος Βιώσιμης Ανάπτυξης και του Ιδρύματος Vodafone), Ιωάννης Σήφης (Αρχιπλοίαρχος, Διευθυντής Επιχειρήσεων στόλου Athenian Sea Carriers) και Αγγελική Τσετσέρη (HR Policies, Project Office & Quality Control, Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς).

Ο συντονιστής της συζήτησης, Αντώνης Γκορτζής, αναφέρθηκε στην επιχειρηματική αξία που δίνει η επιχειρηματική ηθική. Η Ρούλη Χριστοπούλου αναφέρθηκε στην υπευθυνότητα και ηθική των επιχειρήσεων που αποτελούν καταλύτες της οικονομικής ανάπτυξης αλλά και στη σημασία της περιβαλλοντικής αποδοτικότητας. Η Αγγελική Τσετσέρη αναφέρθηκε στο στρατηγικό πλάνο της Τράπεζας Πειραιώς για την βιώσιμη ανάπτυξη, το οποίο βασίζεται σε 4 άξονες. Τόνισε την αξία της εταιρικής διακυβέρνησης που διέπει την διοίκηση, τα στελέχη και τους εργαζομένους και οδηγεί σε σχέσεις εμπιστοσύνης.

Η Αλεξάνδρα Βασιλακοπούλου αναφέρθηκε στο μοντέλο του EBEN.GR που υλοποιεί η ΔΕΤΑ, δίνοντας έμφαση στην εταιρική διακυβέρνηση, στον εσωτερικό έλεγχο και στην υιοθέτηση κώδικα επιχειρηματικής δεοντολογίας. Επίσης ανέφερε ότι η εταιρεία στηρίζει την κτηνοτροφία στην Ελλάδα, μέσα από δράσεις εκπαίδευσης και καθοδήγησης. Ο Ιωάννης Σήφης δήλωσε ότι μέγιστη αξία για την εταιρεία είναι «κανένα ατύχημα, ούτε σταγόνα στη θάλασσα» και βέβαια οι όσο δυνατόν λιγότερες εκπομπές ρύπων. Οι πολιτικές της εταιρείας βασίζονται στη διαύγεια των αποφάσεων και στο σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, ακολουθώντας την διεθνή νομοθεσία.

H Sharon Jackson, δημιουργός της European Sustainability Academy (ESA) με έδρα την Κρήτη, έδωσε πρακτικά παραδείγματα προστασίας και ανάδειξης των αρχών της επιχειρηματικής ηθικής με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και της ήπιας περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και οικολογικής ανάπτυξης. 

FOCUS POINTS
– Το κόστος της διαφθοράς αντιστοιχεί στο 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ (1,5-2 τρισ. δολάρια).
– Το επιχειρηματικό ήθος πρέπει να υπερβαίνει τις καθαρά νομικές υποχρεώσεις.
– Ενίσχυση φήμης και ανθεκτικότητα στην κρίση, είναι κάποια από τα οφέλη της επιχειρηματικής ηθικής για τον εταιρικό οργανισμό.
– Τα έσοδα από την αειφόρο ανάπτυξη μπορούν να αγγίξουν τα 12 τρισ. δολάρια πριν το 2030.
 – Ο συνδυασμός στρατηγικής, νομιμότητας και ηθικής, προσφέρει τις βέλτιστες αποφάσεις σε επίπεδο παραγωγικότητας, κερδοφορίας, κοινωνικής προσφοράς και επιχειρηματικής ηθικής.