Όλο και περισσότερο έδαφος κερδίζει η ανακύκλωση τόσο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, όσο και λόγω του αυξανόμενου awareness του κοινού σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Στο πλαίσιο αυτό, ενισχύονται σημαντικά οι νέες συνεργασίες και οι πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία, αναβαθμίζοντας το ζήτημα αυτό τόσο στην ατζέντα, όσο και στην κουλτούρα των εταιρειών.
Η στροφή των καταναλωτών και των εταιρειών προς τη βιωσιμότητα, τη μέριμνα για τον πλανήτη και την προστασία του περιβάλλοντος κατέστησε επιβεβλημένη πρακτική διεθνώς την ανακύκλωση υλικών και την επαναχρησιμοποίησή τους ως ανακυκλωμένων, καθώς και την επένδυση στην κυκλική οικονομία. Παράλληλα, η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG και οι στρατηγικές των εταιρειών, οι οποίες βασίζονται στους 17 στόχους ESG των Ηνωμένων Εθνών, ώθησε στην περαιτέρω ανάπτυξη και ισχυροποίηση των εταιρειών οι οποίες προσφέρουν λύσεις ανακύκλωσης, επενδύοντας και εκείνες, με τη σειρά τους, σε νέες υπηρεσίες, συνεργασίες και πρωτοβουλίες με θετικό πρόσημο.
Ειδικά, η παγκόσμια αγορά ανακύκλωσης πλαστικού, η οποία εν μέσω της υγειονομικής κρίσης του Covid-19, το 2020, υπολογίστηκε ότι ανήλθε σε 33 δισ. δολάρια, αναμένεται να αγγίξει τα 47,3 δισ. δολάρια έως το 2026, σημειώνοντας ρυθμό ανάπτυξης 6,1%, αναφέρει πρόσφατη έρευνα του Report Linker. Μάλιστα, το υλικό PET αναμένεται να σημειώσει ανάπτυξη 6,9%, αγγίζοντας τα 15,5 δισ. δολάρια σε όλον τον κόσμο μέσα στη συγκεκριμένη περίοδο αναφοράς. Επιπλέον, η συνεχής αύξηση του awareness των καταναλωτών σχετικά με τα οφέλη της ανακύκλωσης εκτιμάται ότι αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο για τις εταιρείες και αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό αναπτυξιακό μοχλό της χρονικής περιόδου έως το 2028. Και αυτό διότι, η παγκόσμια αγορά υπηρεσιών ανακύκλωσης απορριμμάτων, το 2020, αποτιμήθηκε, σύμφωνα με την Grand View Research, στα 54,39 δισ. δολάρια και αναμένεται να αυξηθεί με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 5,2% έως το 2028.
Οι Έλληνες «αγκαλιάζουν» την ανακύκλωση
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανακύκλωση αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέσα στα επόμενα 5 με 10 χρόνια, σύμφωνα με τη McKinsey, κυρίως εξαιτίας των αυξημένων πιέσεων από τις Αρχές και τους καταναλωτές. Κυβερνήσεις, αλλά και μεγάλα brands συνεχίζουν να συζητούν και να θέτουν στόχους για τη μείωση των αποβλήτων και τη βελτίωση της κυκλικότητας στο value chain του πλαστικού. Ποια είναι, ωστόσο, η κατάσταση στην Ελλάδα και ποια η στάση των Ελλήνων απέναντι στην ανακύκλωση;
Όπως αναφέρει πρόσφατη δημοσκόπηση του ECR Hellas σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε δείγμα 1.125 καταναλωτών, οι Έλληνες απάντησαν σε ποσοστό 82% πως είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν ένα επιπλέον ποσό 0,05 έως 0,10 ευρώ, για πλαστικά μπουκάλια ή αλουμίνιο, στο πλαίσιο του εγγυοδοτικού συστήματος ανακύκλωσης (Deposit Returning System – DRS), το οποίο σχεδιάζεται να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα βάσει του νέου νόμου 4736/2020 και σχετικών κοινοτικών οδηγιών στα πρότυπα ανάλογων συστημάτων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Παράλληλα, 75% δηλώνουν πως ανακυκλώνουν, δηλαδή ότι χρησιμοποιούν κέντρα ανακύκλωσης, αγοράζουν προϊόντα σε επαναχρησιμοποιούμενους περιέκτες ή προσπαθούν να αγοράζουν μόνο προϊόντα που μπορούν να ανακυκλωθούν, ενώ 62% ότι δεν θα αγόραζαν προϊόντα με υπερβολική συσκευασία, μεταξύ 2 προϊόντων θα επέλεγαν το λιγότερο επιβλαβές στο περιβάλλον και θα αντικαθιστούσαν προϊόντα για οικολογικούς λόγους. «Κάθε σύγχρονη εταιρεία πρέπει πλέον να έχει στον “πυρήνα” κάθε απόφασής της την προάσπιση του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση μηδενικού αποτυπώματος στον πλανήτη μας. Παρ’ όλα ταύτα, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε, ώστε το ζήτημα αυτό να καταλάβει την πρώτη θέση στην ατζέντα των επιχειρήσεων», σημείωσε ο Μάριος Ιντζελέρ, Διευθύνων Σύμβουλος της Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ.
«Πράσινες» πρωτοβουλίες, καίριες συνεργασίες
Στο πλαίσιο αυτό και στις οργανωμένες πλέον προσπάθειες των εταιρειών για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους και υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών, η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ συνεργάστηκε με την British American Tobacco Hellas για την υλοποίηση προγράμματος ανακύκλωσης συσκευών, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος, τις συσκευές θερμαινόμενου καπνού, τις συσκευές ηλεκτρονικών τσιγάρων, καθώς και τις κάψουλες των υγρών αναπλήρωσης. Συγκεκριμένα, με μήνυμα «Return, Recycle, Replace», ειδικοί κάδοι τοποθετήθηκαν στα καταστήματα Nobacco, όπου πραγματοποιείται η συγκέντρωση παλαιών συσκευών θερμαινόμενου καπνού ή ηλεκτρονικών τσιγάρων, καθώς και άδειες κάψουλες υγρών αναπλήρωσης Vype ePen 3.
Εξάλλου, η ανακύκλωση είναι μια πρακτική που «κερδίζει» έδαφος σε όλο και περισσότερες επιχειρήσεις, με τον Μάριο Ιντζελέρ να παρατηρεί ότι «στον τομέα της ανακύκλωσης ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, συμμετέχουν πάνω από 9.500 εταιρείες, Δήμοι και οργανισμοί. Στόχος μας είναι να μην υπάρχει καμία συσκευή ή εξοπλισμός προς ανακύκλωση που να μην τυγχάνει της ορθής διαχείρισης είτε μέσω επαναχρησιμοποίησης ή ανακύκλωσης μέσω των κατάλληλων τεχνικών υποδομών».
Όσον αφορά στην Polygreen, ολοκλήρωσε το πρόγραμμα We Sea More II, το οποίο υλοποίησε σε συνεργασία με τη Nestlé Ελλάς, με στόχο την ανίχνευση, καταγραφή και συλλογή των απορριμμάτων στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Στα αποτελέσματα του προγράμματος υπάγεται και η συλλογή περισσότερων από 2,7 τόνων αποβλήτων από την αθηναϊκή ριβιέρα, μέσα σε 5 ημέρες, με τη συνδρομή πολιτών και επισκεπτών των παραλιών Μικρό Καβούρι και Β΄ Πλαζ Βούλας.
Καθοριστική η συμβολή πολιτείας και συνεργατών
Σημαντικός παράγοντας στην επίτευξη σημαντικών βημάτων στον τομέα της ανακύκλωσης διαδραματίζουν τόσο η Πολιτεία, όσο και οι συνεργάτες των εταιρειών. «Η ανακύκλωση είναι αναγκαιότητα, αλλά και απαίτηση βάσει οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα έχουν γίνει σημαντικά βήματα σε επίπεδο Πολιτείας για τη δημιουργία πλαισίου λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων», σχολιάζει ο Μάριος Ιντζελέρ. Σε επίπεδο συνεργατών δε, σχολιάζει ότι, στην Ελλάδα, υπάρχουν υπερσύγχρονες μονάδες επεξεργασίας, οι οποίες ακολουθούν τα υψηλότερα ευρωπαϊκά πρότυπα, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για να απομακρυνθούν οι βλαβερές ουσίες που περιέχουν, χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον. «Παρ’ όλα ταύτα έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε. Απαιτείται μια πιο ουσιαστική ενεργοποίηση τόσο σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο και στη συμμετοχή των πολιτών», υπογραμμίζει.
Focus σε επικοινωνιακή στρατηγική, stakeholders και εταιρική φήμη
Οι εταιρείες ανακύκλωσης, όλο και περισσότερο πλέον, θεωρούν σημαντική την επικοινωνία των δράσεών τους προς το κοινό και τους συνεργάτες τους, προκειμένου να εμπνεύσουν σε αυτούς την ανάγκη να στραφούν σε πιο βιώσιμες πρακτικές και να εστιάσουν στο περιβάλλον και στη διατήρησή του. Για παράδειγμα, η Polyeco, δίνοντας έμφαση στην επικοινωνία προς τους καταναλωτές, τους συνεργάτες και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα κοινά, επέλεξε την Ogilvy για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος επικοινωνίας, δημοσίων σχέσεων και ενίσχυσης της εταιρικής φήμης, τόσο στην ελληνική, όσο και στη διεθνή αγορά. Η συνεργασία των 2 πλευρών ξεκίνησε στις αρχές του έτους και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη χάραξη επικοινωνιακής στρατηγικής, την παροχή υπηρεσιών δημοσίων σχέσεων και stakeholders relations και την επιμέλεια και υλοποίηση δράσεων της Polyeco στην Ελλάδα και στις χώρες, όπου δραστηριοποιείται.
Επίσης, πρόσφατα, η ΑΦΗΣ ΑΕ, με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση του κοινού για την αύξηση των ποσοστών συλλογής και ανακύκλωσης ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό, με πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος με σκοπό τη συνεργασία και τη σύναψη διετούς σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών διαφήμισης, επικοινωνιακού σχεδιασμού και προβολής, καθώς και υλοποίηση νέας διαφημιστικής καμπάνιας, που θα περιλαμβάνει προτάσεις επικοινωνίας και δημιουργικού ATL και BTL.
Όσον αφορά στον βέλτιστο τρόπο προσέγγισης και ενημέρωσης του κοινού, καθώς και προβολής των δράσεων μιας εταιρείας, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο της ανακύκλωσης, ο Μάριος Ιντζελέρ παρατηρεί ότι απαιτείται μεθοδική και διαρκής εκπαίδευση των πολιτών για τα οφέλη της ανακύκλωσης. «Η προσπάθεια ξεκινά μέσα από εκπαιδευτικές παρουσιάσεις σε σχολεία, ενημερωτικές ημερίδες σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση του ευρέος κοινού επιτυγχάνεται μέσω ενός πλάνου 360°, αξιοποιώντας όλα τα κανάλια επικοινωνίας με έμφαση στην τηλεοπτική παρουσία, digital και social media», σχολιάζει.
Η επαναχρησιμοποίηση smartphones στην «πρώτη» γραμμή
Από την πλευρά της, η Green Panda, η ελληνική recommerce start-up στη σχεδίαση προγραμμάτων trade-in για την επαναχρησιμοποίηση smartphones, συνεχίζει την υλοποίηση νέων συνεργασιών, προάγοντας την κυκλική οικονομία. Ειδικότερα, το τελευταίο χρονικό διάστημα, επέκτεινε τη συνεργασία της με την ΑΒ Βασιλόπουλος, προσθέτοντας 8 επιπλέον ATM σε καταστήματα της αλυσίδας, πέραν των 19 που ήδη υπήρχαν, με σκοπό να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στη μείωση των ηλεκτρονικών απορριμμάτων (e-waste). Παράλληλα, η start-up εγκαινίασε τη στρατηγική συνεργασία της με την Πλαίσιο, μέσω του προγράμματος απόσυρσης – απόκτησης smartphone «Γεια. Με γεια». Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να δίνει το παλιό του smartphone για απόσυρση, κερδίζοντας όφελος έως 700 ευρώ για την αγορά νέου. Προκειμένου να ωφεληθούν από την υπηρεσία, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν αξιολόγηση της συσκευής τους από συνεργάτες του τμήματος τεχνικής υποστήριξης της Πλαίσιο και να ενημερωθούν για την αξία της.
Η συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην κυκλική οικονομία αποτελεί τον στόχο και στην επικείμενη συνεργασία της Green Panda με τη Wind Ελλάς, η οποία εναρμονίζεται με τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της Wind «25 στόχοι για το 2025». Μέσω των Green Panda ΑΤΜ’s οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να πωλήσουν το smartphone τους και να λάβουν ένα ποσό για να το αξιοποιήσουν σε μια καινούργια συσκευή, ενώ η Wind θα τους προσφέρει τη δυνατότητα να λάβουν έξτρα έκπτωση με μια νέα σύνδεση κινητής ή σταθερής. Η συνεργασία θα ξεκινήσει μέσα στο 2022, σε επιλεγμένα καταστήματα και θα επεκταθεί σε όλο το δίκτυο καταστημάτων της Wind.
Ενεργοποίηση και σε αγορές του εξωτερικού
Καθώς η μέριμνα για το περιβάλλον και η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας δεν αποτελούν ζητούμενο μόνο στη χώρα μας, η Polygreen, δια στόματος του Ιδρυτή της, Αθανάσιου Πολυχρονόπουλου, παρουσίασε, λίγους μήνες νωρίτερα, την ολοκλήρωση της δημιουργίας του ομίλου εταιρειών της και το σχέδιο ανάπτυξής της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η Polygreen, με παρουσία σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική, φιλοδοξεί να συμβάλλει στη μετάβαση της χώρας μας στην κυκλική οικονομία, δημιουργώντας, παράλληλα, έναν νέο πυλώνα ανάπτυξης ο οποίος θα ενισχύσει την περαιτέρω δραστηριοποίησή της στα Βαλκάνια. Στόχος της δε είναι να το επιτύχει μέσα από την υιοθέτηση νέων παραγωγικών μοντέλων που βασίζονται στην κυκλικότητα, στην ορθή διαχείριση των πόρων και στην προστασία της βιοποικιλότητας. Στο πλαίσιο αυτό, από κοινού με την εταιρεία Bee’ah, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της βιωσιμότητας στη Μέση Ανατολή, παρουσίασαν την κοινοπραξία Evogreen για την παροχή λύσεων διαχείρισης του χερσαίου και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με σκοπό την προώθηση της αειφορίας και της κυκλικής οικονομίας. Η νέα εταιρεία θα επεμβαίνει και θα αντιμετωπίζει περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης, με στόχο τη διατήρηση της καθαρότητας των ωκεανών.
Once you go green…
Επιπλέον, η Polygreen προχώρησε σε μια ακόμη σημαντική πρωτοβουλία, δημιουργώντας το πρώτο «κίνημα» κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, με τίτλο «Just Go Zero». To πρόγραμμα, το οποίο σχεδιάζει και υλοποιεί λύσεις ανακύκλωσης, απευθύνεται σε επιχειρήσεις, οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημόσιους φορείς και καταναλωτές και έχει ως αποστολή την αλλαγή κουλτούρας μέσα από στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, τον περασμένο Νοέμβριο, διοργάνωσε γιορτή κυκλικής οικονομίας στην Τήλο, με την οποία σηματοδότησε την έναρξη του έργου «Just Go Zero Tilos», το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 2022 και να μετατρέψει την Τήλο σε νησί μηδενικών αποβλήτων. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν εργαστήρια δημιουργικής ανακύκλωσης για την κατασκευή χριστουγεννιάτικων στολιδιών από ανακυκλώσιμα υλικά, την αξιοποίηση παλιών υφασμάτων και την αποφυγή της σπατάλης τροφίμων, τα οποία σχεδιάστηκαν για να εκπαιδεύσουν τους κατοίκους του νησιού στις πρακτικές του έργου. Παράλληλα, ξεκίνησε, με τα Everest, το πρόγραμμα κυκλικής οικονομίας «Just Go Zero Coffee», το οποίο περιλαμβάνει την πλήρη ανακύκλωση και αξιοποίηση των υπολειμμάτων του καφέ. Στο πλαίσιο του προγράμματος, η Polygreen συλλέγει τα υπολείμματα καφέ από τα καταστήματα Everest και τα μεταφέρει στις μονάδες επεξεργασίας της στα Μέγαρα Αττικής, όπου κομποστοποιούνται και μετατρέπονται σε βελτιωτικό εδάφους για τους παραγωγούς της περιοχής. Παράλληλα, μέρος της ποσότητας μετατρέπεται σε πρώτη ύλη από την οποία παράγονται χρηστικά αντικείμενα για τα καταστήματα Everest από την εταιρεία Phee.
Viewpoint
«Πρόκληση και ευκαιρία η αλλαγή κουλτούρας ανακύκλωσης»
«Η βασική πρόκληση και ευκαιρία συνάμα παραμένει η αλλαγή της κουλτούρας ανακύκλωσης στη χώρα μας. Από ευχή και περιστασιακή πράξη, να γίνει αναγκαιότητα και τρόπος ζωής. Δυστυχώς, ως πολίτες, ακόμα βάζουμε την ευκολία μας πάνω από το καλό του περιβάλλοντος. Ενδεχομένως να μην έχουμε συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής που προκαλούμε. Στόχος της Ανακύκλωσης Συσκευών ΑΕ είναι να κάνουμε τη συλλογή όσο πιο εύκολη γίνεται, διευρύνοντας συνεχώς το δίκτυο μας. Παράλληλα, να ενημερώνουμε το ευρύ κοινό για τα οφέλη της ανακύκλωσης και να το κινητοποιούμε, ώστε οι παλαιές συσκευές να μην καταλήγουν στα σκουπίδια ή στην άκρη του πεζοδρομίου με ολέθριες για το περιβάλλον συνέπειες».