Ο Γιάννης Ευσταθιάδης το κατάφερε. Ο άνθρωπος με τα πολλά ταλέντα, από εκείνους τους λίγους που ξεχωρίζουν σε κάθε τι με το οποίο καταπιάνονται, συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια παρουσίας στο διαφημιστικό στερέωμα. Μια έκδοση του gr design, αντάξια της μοναδικής στόφας του μεγάλου δημιουργού, μέσα από το βλέμμα «συνοδοιπόρων» του, αποσπάσματα της δουλειάς του, αλλά και μια συνέντευξή του εφ’ όλης της ύλης, χαρτογραφεί με απαράμιλλη αισθητική, όπως της πρέπει, μια διαδρομή με αμέτρητα τοπία λέξεων, γεύσεων και ήχων.
Αυτή είναι η δουλειά του κειμενογράφου. Να μην το βάζει κάτω (το μολύβι)». Τάδε έφη Γιάννης Ευσταθιάδης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στη Σοφία Μαυραντζά για την ειδική έκδοση του gr design, προς τιμήν των 50 χρόνων προσφοράς του στη διαφημιστική βιομηχανία.
Μόνο που ο ίδιος κατόρθωσε να κάνει κάτι παραπάνω: να επανεφεύρει τον τρόπο που τα brands επικοινωνούν με το κοινό, δημιουργώντας σλόγκαν που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν από μόνα τους ένα πλήρες manual για επίδοξους copywriters.
To επετειακό τεύχος σταχυολογεί μνημειώδεις δημιουργίες του, «πορτρέτα» του από συνεργάτες και φίλους, αλλά και μια μεστή συνέντευξη του «γητευτή των λέξεων», αναδεικνύοντας το εύρος και το βάθος του αποτυπώματός του σε ολόκληρο το οικοσύστημα της επικοινωνίας.
Ο «ΑΝΩΝΥΜΟΣ» ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ
Τον έχουν «διαβάσει» όλοι. Ακόμη και αυτοί που δεν έχουν διαβάσει κάποιο από τα πεζά, τα ποιήματα, ή τα δοκίμιά του. Ακόμη κι εκείνοι που δεν τον γνωρίζουν ως συγγραφέα μουσικών δοκιμίων ή ως κριτικό γεύσεων. Όπως υπενθυμίζει ο Νίκος Δήμου, μεγάλο μέρος του έργου του Γιάννη Ευσταθιάδη είναι ανώνυμο, έχει κατορθώσει ωστόσο, όχι μόνο να επιβιώσει στον χρόνο, αλλά και να διεισδύσει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, με φράσεις όπως το «Μόνος ή Μάνος» και φυσικά το «Επιμένων Ελληνικά».
Καταγγέλοντας τον «αφορισμό» της ενασχόλησης με τη διαφήμιση η οποία συχνά θεωρήθηκε «ρετσινιά» για έλληνες συγγραφείς, ο Ν. Δήμου εξαίρει την πολλαπλότητα των ιδιοτήτων του Γ. Ευσταθιάδη, του «διαφημιστή-δημιουργού», όπως τον χαρακτηρίζει, παραπέμποντας στα πλείστα εμβληματικά καλλιτεχνήματα που έμειναν στην ιστορία και τα οποία δημιουργήθηκαν κατόπιν παραγγελίας.
ΟΙ «ΤΥΧΕΡΟΙ» ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΙ
«Το χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων ιδεών είναι η απλότητα». Ο Θόδωρος Κοτιώνης, αναφερόμενος στον «αγαπημένο του Γιάννη», θυμάται την εκτίμηση που έτρεφε στο πρόσωπό του ο «δύσκολος» David Ogilvy, ο οποίος είχε γράψει προς όλους τους δημιουργικούς της Ogilvy: «Some of the most brilliant commercials I have ever seen, come from our affiliate agency in Athens». Μια ακόμη «θεόσταλτη» συνάντηση, αυτή με τον Κώστα Πολίτη. «Ζευγάρι» για 41 χρόνια, οι δυο τους «πάντρεψαν» την ευγένεια με την αμεσότητα και την αστείρευτη παραγωγή ιδεών με την ταχύτητα στην εκτέλεση, επιβεβαιώνοντας ότι κάποια πράγματα πάνε μαζί, «όπως το κρασί με την καλή παρέα».
«ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟΝΤΕΣ»
Ανάμεσα στα κείμενα φίλων και συνεργατών που γράφτηκαν ειδικά για τη συγκεκριμένη έκδοση, υπάρχουν και κάποια που γράφτηκαν το 2004, εν όψει ενός αφιερώματος που είχε προγραμματιστεί αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Σε δύο από αυτά, μιλούν δύο πρόσωπα που βρέθηκαν πολύ κοντά του, αλλά έχουν φύγει πια από τη ζωή: Στο πρώτο, ο Κώστας Χοχλακίδης, εκφράζει την τύχη και την υπερηφάνεια του για το γεγονός ότι ο Γ. Ευσταθιάδης ξεκίνησε τη διαφημιστική του ιστορία στη Γνώμη, αλλά και τον θαυμασμό του «για το ήθος, τη σεμνότητα και τον αδαμάντινο χαρακτήρα του». Στο δεύτερο κείμενο, ο Γιώργος Ράλλης αναφέρεται στην ευγένεια, την καλοσύνη και την αξιοπρέπεια του Γ. Ευσταθιάδη, χαρακτηρίζοντάς τον «πρότυπο», τονίζοντας ότι δεν αναπαύθηκε στις δάφνες του, ούτε απέκτησε αλαζονεία.
«ΕΝΑ ΣΟΦΟ, ΚΑΛΟΚΑΡΔΟ ΠΑΙΔΙ»
Αυτό παραμένει ο Γιάννης Ευσταθιάδης για την Ελένη Μαβίλη, η οποία θυμάται τις πρώτες του μέρες στην ΑΔΕΛ και την εντύπωση που προκαλούσε η καλλιέργειά του, αλλά και οι χαμηλοί τόνοι σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότητά του. Αυτό το «παιδί», είναι ο «πατέρας της διαφήμισης στην Ελλάδα» για τον Δημήτρη Κοντομηνά, ισορροπώντας ανάμεσα στην επιχειρηματικότητα και το συναίσθημα. «Ποτέ ίσως άλλοτε μια διαφήμιση δεν εμπεριείχε τόση ποίηση και ένα ποίημα τόση ζωή», αναφέρει ο Δ. Κοντομηνάς.
Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Ριζόπουλος, γράφοντας τον επίλογο της έκδοσης, απαριθμεί όσα τον «εκνευρίζουν» στον Γιάννη Ευσταθιάδη, όπως η γαστρονομική του «οξυδέρκεια», η ευαισθησία των χρονογραφημάτων του, αλλά και η ιστορική του πορεία στη διαφήμιση, αναγνωρίζοντας στη φυσιογνωμία του έναν άνθρωπο της Αναγέννησης.
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Την κυκλοφορία της έκδοσης συνόδευσε ειδική εκδήλωση στο ασφυκτικά γεμάτο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, το Σάββατο 25 Μαΐου, παρουσία του τιμώμενου προσώπου, Γιάννη Ευσταθιάδη. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο γνωστός για το συγγραφικό και μεταφραστικό του έργο και εγκάρδιος φίλος του Γιάννη Ευσταθιάδη, Αχιλλέας Κυριακίδης, αλλά και ο μακροβιότερος συνεργάτης του συνιδρυτή της Bold (πλέον Ogilvy), Κώστας Πολίτης.
SLOGAN ΠΟΥ ΑΦΗΣΑΝ ΕΠΟΧΗ
– Ο επιμένων Ελληνικά! (Ελληνικά Προϊόντα)
– Ποτέ των ποτών! (Αλκοόλ και οδήγηση)
– Μην το πιείτε, λουστείτε! (Σαμπουάν μπύρας Clairol)
– Κοντά στο Nu και η Crema (Nucrema)
– Το Pan στην επικοινωνία! (Panafon)
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
To ξεκίνημα
«Σπούδαζα στη Νομική (την αγαπημένη σχολή εκείνων που δεν ξέρουν τι να κάνουν) και ενώ ήμουν άφραγκος φοιτητής, μπήκα με μέσον σε διαφημιστική εταιρεία για ένα καλοκαίρι και έμεινα στη διαφήμιση ισοβίως (δεν εννοώ ποινή!)»
Ένας πελάτης-δάσκαλος
«Δεν θα αναφέρω την Πειραϊκή-Πατραϊκή, την Ιζόλα ή το Νουνού που μου έδωσαν την ευκαιρία να κάνω αμέτρητες καμπάνιες – επιτυχημένες οι περισσότερες. Θα μείνω σε έναν∙ με βοήθησε να μάθω περισσότερα, να ελέγχω τις ιδέες μου σωστά, να οργανώνομαι καλύτερα. Μιλώ για την Procter&Gamble. H πολύχρονη συνεργασία μας ήταν για μένα μέγιστο μάθημα.»
Η ίδρυση της Bold
«Η ιδέα της Bold ανήκει στον Αντώνη Ραψομανίκη 100%. Αλλά και ο Θοδωρής και εγώ ανταποκριθήκαμε αμέσως, χωρίς δεύτερη σκέψη. Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1977. Με πέντε άτομα προσωπικό (μαζί με μας) και μόνο έναν πελάτη: τη SQUIBB – πραγματικό παυσίπονο τότε στις δυσκολίες μας. Για πολλούς μήνες θυμάμαι δεν είχαμε καθόλου μισθό αλλά τα έσοδα της αρμονικής συμβίωσης ήταν μεγάλα.»
Ένα γλυκό πρωινό του 1982…
«Το τηλέφωνο του Αντώνη Ραψομανίκη χτύπησε, και η γραμματεύς του, αρκετά ανυποψίαστη, ως φαίνεται, του είπε: Σας ζητά κάποιος κύριος Ogilvy…»
Η μεγαλύτερη ικανοποίηση
«Να ακούσεις στο τραπέζι μιας ταβέρνας να συζητείται ένα διαφημιστικό σου θέμα, να δεις στην έξοδο ενός σχολείου να τραγουδιέται ένα τζινγκλάκι σου από τα παιδιά, να γίνεται ένα σύνθημα κομμάτι της καθημερινότητας. Ονειρεύτηκε ποτέ ένας ποιητής να ακούσει στίχους του μέσα σε λεωφορείο;»
Η νέα εποχή
«Ο μελλοντικός άνθρωπος θα επικοινωνεί με περιορισμένο λεξιλόγιο. Ίσως, στο μέλλον, καμιά εκατοστή αρχετυπικές λέξεις να είναι επαρκείς – δυστυχώς –
για “τα προς το επικοινωνείν”.»
iNFO
Στο αφιέρωμα 80 σελίδων στον «batman» της διαφήμισης του gr design, εκτός από τις προσωπικότητες που αναφέρονται στο παρόν κείμενο, παρελαύνουν με εγκώμια για λάβαρα ονόματα όπως οι Ηλίας Μαμαλάκης, Πάρις Μέξης, Πέτρος Βενέτης, Εριέττα Μαυρουδή, Άννα Μπαλτατζή και Γιώργος Διαμαντόπουλος, μεταξύ πολλών άλλων.
Το gr design είναι το μοναδικό ελληνικό περιοδικό για την εκπαίδευση στο design. Εμπνευστής και δημιουργός του είναι ο γραφίστας Πάνος Κωνσταντόπουλος. Το τελευταίο έτος τα τεύχη του είναι αφιερωματικά και το επόμενο θα επικεντρώνεται στο Anima Syros, το International Animation Festival, που θα λάβει χώρα στη Σύρο τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
«ΕΧΩ ΠΙΑ ΤΗΝ… ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΥ ΖΩΗΣ!»
Με αφορμή το αφιέρωμα του MarketingWeek, ο Γιάννης Ευσταθιάδης δήλωσε σχετικά:
«Συμπλήρωσα 50+ χρόνια στη διαφήμιση και 40+ στη Bold – τώρα πια Ogilvy – αλλά αισθάνομαι ότι το ταξίδι αυτό δεν έχει τελειώσει. Και η εκδήλωση στο Μπενάκη – για την οποία στην αρχή ήμουν αντίθετος – συμπύκνωσε μέσα σε δύο ώρες όλη την επαγγελματική – και όχι μόνο – ζωή μου.
Ναι, το αφιέρωμα του Gr design είναι καταπληκτικό, ναι, οι ομιλητές τα είπαν έξοχα αν και υπερβολικά, ωστόσο το σημαίνον για μένα ήταν αυτό το γεμάτο αμφιθέατρο – μου θύμισε τα φοιτητικά μου χρόνια στη Νομική. Με συγκίνηση είδα, συνάντησα, μίλησα με αγαπημένους συναδέλφους, με αγαπημένους πελάτες, με αγαπημένους κατιόντες – όπως αποκαλώ τους μαθητές μου, με ανθρώπους της επικοινωνίας, με παλιούς συνεργάτες της εταιρείας που είχα να τους δω χρόνια, με σκηνοθέτες, παραγωγούς, συνθέτες, με αγαπημένους φίλους ακόμα και με δύο συμμαθήτριές μου από το δημοτικό!
Είδα όλη τη ζωή μου σε δύο ώρες να προβάλλεται σαν ασπρόμαυρη στην αρχή και εν συνεχεία έγχρωμη, ταινία. Και όπως βρισκόμασταν στο Μουσείο Μπενάκη αισθάνθηκα πως επρόκειτο για μια retrospective έκθεση των πεπραγμένων μου. Κοντολογίς, αισθάνομαι ευτυχισμένος και γι’ αυτά που πέρασαν και γι’ αυτά που θα’ ρθουν. Και νιώθω πάντα δυνατός γιατί με το 50+ νιώθω πως έχω πια την… απόλυτη πλειοψηφία της επαγγελματικής μου ζωής!».
Γιάννης Ευσταθιάδης