Oι σημαντικές δυνατότητες που προσφέρει πλέον η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία (augmented reality, 3D Camcarpets, LED Boards, mobile apps, stadium digitalization κ.ά.) αλλάζουν εκ βάθρων την δυναμική της χορηγίας στο ποδόσφαιρο, προσφέροντας μοναδικές ευκαιρίες για brands και marketers, ακόμα και στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Έναν χώρο που προσφέρει εργασία σε 40.000 ανθρώπους και τζιράρει ετησίως άμεσα ή έμμεσα 12,1 δισ. ευρώ, με την Superleague, τη διοργανώτρια του ελληνικού πρωταθλήματος να έχει ετήσιο κύκλο εργασιών 550 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, η αξιοποίηση των data συνιστά την μεγαλύτερη πρόκληση για τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους, τα στελέχη του sports marketing και τους marketers. Αυτά ήταν δύο εκ των βασικών συμπερασμάτων που προέκυψαν από το 1o Business Conference που διοργάνωσε στην Θεσσαλονίκη η ΠΑΕ ΠΑΟΚ, με τίτλο «Return on Investment in Football», στο πλήρως ανακαινισμένο Macedonia Palace. Ήταν η πρώτη φορά που ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος στην Ελλάδα διοργάνωσε τέτοιου βεληνεκούς εκδήλωση για το sports marketing, στην οποία μάλιστα παρευρέθηκαν περισσότερα από 400 στελέχη από την επιχειρηματική κοινότητα της Βορείου Ελλάδος, εκπρόσωποι θεσμικών φορέων του ποδοσφαίρου (ΕΠΟ, Superleague, Γενική Γραμματεία Αθλητισμού κ.α.), Διευθύνοντες Σύμβουλοι, Γενικοί Διευθυντές, Διευθυντές Marketing σημαντικών διαφημιζόμενων, ανώτατα και ανώτερα στελέχη του sports marketing, στελέχη επικοινωνίας, δημοσιογράφοι.

Το παρόν έδωσε και ο Πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Ιβάν Σαββίδης, ο οποίος άνοιξε τις εργασίες του συνεδρίου με μια ενδιαφέρουσα ομιλία, στην οποία τόνισε την σημασία της χορηγίας στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, αλλά και τον ρόλο που θα διαδραματίσει ο ΠΑΟΚ σε αυτή την εξέλιξη, στον ελληνικό χώρο. Το ισχυρό ατού του συνεδρίου ήταν οι κορυφαίοι ξένοι keynote speakers, όπως ο Jens Koenig, Senior Vice President Stadiums & Arenas Operations της Lagadere Sports Germany, o Rayde Luis Baez, Managing Director του WWP Group Sportsmarketing, o Christoph Hornung, CEO & Founder του KICKRS.Net, o Κίμων Στέφος, Head of Global Marketing Partnerships της Euroleague Basketball, αλλά και εκπρόσωποι χορηγιών και marketing κορυφαίων ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών συλλόγων, όπως ο Κoen van Haastert της PSV Eindhoven, o Jaap Kalma της AC Milan και o Mark Davies της Swansea City.

«ΤΑ DATA ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΣΑΣ»
Tις προκλήσεις της αθλητικής χορηγίας στο σημερινό σύνθετο περιβάλλον του αθλητισμού παρουσίασε ο Rayde Luis Baez, Μanaging Director της WWP Group Sportsmarketing, επισημαίνοντας την ανάγκη να ξεπεραστούν από όλους οι παλιές μέθοδοι, αφού πλέον τα brands βλέπουν εντελώς διαφορετικά την αθλητική χορηγία, ενώ και οι αθλητικοί σύλλογοι πουλάνε πλέον ολοκληρωμένη επιχειρηματική πρόταση, όχι μια απλή, ad hoc χορηγία.

«Χρειάζεται πολύ προσοχή, διότι καμιά φορά οι αριθμοί δεν αρκούν για να δείξουν την αποτελεσματικότητα μιας αθλητικής χορηγίας, χρειάζονται και άλλες παράμετροι, ασφαλώς και ποιοτικές», τόνισε μεταξύ άλλων. «Οι σύλλογοι πρέπει πλέον να γνωρίζουν εξονυχιστικά τον φίλαθλό τους και κάθε τι που τον αφορά. Και φυσικά να γνωρίζουν τα πάντα για την αγορά τους, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που αυτή παρουσιάζει. Η διάρκεια είναι το πιο δύσκολο πράγμα σε μια χορηγία, πρέπει να τίθενται μετρήσιμοι στόχοι και ρεαλιστικοί. Τα data είναι ο σύμμαχός σας. Συλλέξτε τα, αναλύστε τα σωστά και αξιοποιήστε τα» κατέληξε.

«ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΟΝ ΟΠΑΔΟ ΣΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΤΟΥ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ»
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν και η ομιλία του Κίμωνα Στέφου, Head of Global Marketing Partnerships της Euroleage, ο οποίος ανέλυσε το πώς έχει αλλάξει η διαφήμιση και η χορηγία στον αθλητισμό με την εμφάνιση των social media. «Τα σπορ είναι μέρος της κουλτούρας μας. Τα τελευταία 20-30 χρόνια τα σπoρ βρίσκονται στην κορυφή του entertainment business. To Facebook ξέρει τους φίλους μας, το Google γνωρίζει πλέον τι ψάχνουμε, το Youtube ξέρει τι βίντεο βλέπουμε, το Αmazon τι αγοράζουμε. Η διαφήμιση έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό στα social media.

Στις ΗΠΑ η διαφήμιση γίνεται περισσότερο στα social media παρά στην τηλεόραση. Θα φτάσουμε στο σημείο να πουλάμε τα τελευταία πέντε λεπτά ενός αγώνα γιατί οι θεατές δεν θα βλέπουν όλο το υπόλοιπο ματς». Και κατέληξε: «Δημιουργήστε μεστό και ουσιαστικό περιεχόμενο και μοιράστε το στα μέσα που βλέπουν οι νέοι. Γνωρίστε καλά τον οπαδό σας και δημιουργήστε εμπειρίες για τον ίδιο. Το κλειδί είναι το engagement» επισήμανε μεταξύ άλλων.

«ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΥΠΕΡΑΞΙΕΣ»
Το ενδιαφέρον των συνέδρων απέσπασε ο Henri van de Aat της AIM Sport Marketing, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα της προβολής χορηγών μίας ομάδας σε πινακίδες γύρω από τον αγωνιστικό χώρο στη διάρκεια ενός αγώνα: «Κάθε σύλλογος γίνεται καλός όταν ο καθένας μέσα σ’ αυτόν αποδίδει στο μέγιστο βαθμό. Συνεισφέρει στο τελικό αποτέλεσμα. Πολλές φορές χρεώνουμε τα πάντα στους παίκτες. Τους ζητάμε το μέγιστο και το καλύτερο δεν είναι αρκετό. Δίνουμε όμως το καλύτερο στους χορηγούς μας;», σημείωσε και έφερε παραδείγματα λαθών στην προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων σε πινακίδες περιμετρικά των αγωνιστικών χώρων, ενώ κατέθεσε και προτάσεις για το πως αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα τον ρόλο της τεχνολογίας.

Επίσης, αναφέρθηκε και στην σημασία του περιεχομένου της διαφήμισης και πώς αυτό μπορεί να αλλοιωθεί. Χρησιμοποίησε το αντι-παράδειγμα μίας διαφημιστικής πινακίδας που έγραφε «don’t drink and drive» και ο φωτογραφικός φακός σε μία φάση αγώνα είχε καταγράψει μόνο το «drink and drive». Τέλος, παρουσίασε παραδείγματα νέα ψηφιακής τεχνολογίας, όπου ένας ποδοσφαιρικός αγώνας μπορεί να προβάλλεται ταυτόχρονα, με διαφορετικά διαφημιστικά μηνύματα στα ηλεκτρονικά stand του γηπέδου, ανάλογα με τη χώρα τηλεοπτικής προβολής.

ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΧΟΡΗΓΙΚΩΝ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία έδωσε ο Jaap kalma, Former Chief Commercial Officer της AC Milan. Σύμφωνα με αυτά, τα κονδύλια που διακινούνται στο sponsorship την τελευταία 20ετία έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά. Από τα 37,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2007, φτάσαμε στα 65,7 δισεκατομμύρια το 2017, ενώ για το 2018 αναμένεται να αυξηθούν κατά 5 δισεκατομμύρια ευρώ ακόμη.

Μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Ρεάλ Μαδρίτης έχουν αυξήσει τα έσοδα τους 7 φορές την τελευταία 20ετία, επιτυγχάνοντας αύξηση εσόδων 10% κατ’ έτος διαρκώς. Στάθηκε δε ιδιαίτερα στη σημασία της αξιοποίησης των φιλάθλων. Όπως είπε, αναφερόμενος στην Μίλαν, μόνο το 5% των οπαδών της βρίσκονται στην Ιταλία. Και σημείωσε την ανάγκη μέσω της τεχνολογίας να παράγεται συνεχώς προϊόν για όλο αυτό το κοινό, υπογραμμίζοντας το παράδειγμα της ιταλικής ομάδας που δημιούργησε το δικό της Media House.

«ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΑΤΗ»
Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες ομιλίες ήταν του Jens Koenig, Senior Vice President Stadiums and Arenas, της Lagardere Sports, ο οποίος μίλησε για την οικονομική διαχείριση των αθλητικών σταδίων. Στάθηκε περισσότερο στη Γερμανία, η οποία λόγω του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2006 απέκτησε πολλά νέα γήπεδα. Όπως είπε, τα τελευταία δέκα χρόνια υπάρχει αύξηση 40% από έσοδα χορηγιών στη Γερμανία λόγω των νέων γηπέδων.

Τέλος, ανέλυσε ποια είναι η λογική στη δημιουργία γηπέδων που θέλει τους θεατές να απολαμβάνουν όλα όσα απολαμβάνουν παρακολουθώντας τον αγώνα από τον καναπέ του σπιτιού τους. Ανέλυσε το πακέτο των παροχών που πρέπει να προσφέρει ένα νέο γήπεδο (πάρκινγκ, δυνατότητα να κλείσει κανείς εισιτήριο και συγκεκριμένη θέση μέσω κινητού, όπως και να παραγγείλει φαγητό και ροφήματα και να του τα φέρουν εκεί), φέρνοντας παραδείγματα από στάδια του NBA.

Αναλύοντας τον τρόπο δουλειάς της εταιρείας του στην κατασκευή γηπέδου, επισήμανε ότι τα στελέχη της επιδιώκουν να δουλεύουν με την ιδιοκτησία του γηπέδου, να βρίσκουν τη σκοπιμότητα του πλάνου (αν θα δημιουργηθεί ένα στάδιο μόνο για ποδόσφαιρο ή θα χρησιμοποιείται για συναυλίες, κάτι που θα καθορίσει και το τερέν που θα τοποθετηθεί) να το σχεδιάσουν και να βρουν τους οικονομικούς όρους πάνω στους οποίους θα προχωρήσει η υλοποίηση του project.

Όπως είπε, θα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσφέρει μέγιστη διαφημιστική αξιοποίηση, πριν το έργο προχωρήσει στην υλοποίησή του. Ιδιαίτερα σημαντικό στάδιο στην όλη διαδικασία είναι στη συνέχεια, η διοίκηση του γηπέδου. Κλείνοντας την ομιλία του, έδωσε παραδείγματα εμπορικής και διαφημιστικής αξιοποίησης ενός σταδίου, όπως συμβαίνει στο στάδιο της Groupama Arena στη Βουδαπέστη και της Commerzbank Arena στην Φραγκφούρτης, το project των οποίων είχε αναλάβει η Lagardere.

«ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΤΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ»
Iβάν Σαββίδης, Πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ
«Ο αθλητισμός δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τους χορηγούς, αλλά και οι ίδιοι χρειάζονται τον αθλητισμό. Πολλές φορές οι χορηγίες δεν μπορεί να υπολογίζονται καθαρά με οικονομικά κριτήρια. Το ποδόσφαιρο είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, είναι εξαιρετικά δημοφιλές, αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο, αλλά δεν πρέπει να υπερκτιμήσουμε τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει την κοινωνία. Οι μεγαλύτεροι σύλλογοι του κόσμου έχουν μετατραπεί σε επιχειρήσεις. Κάθε χρόνο τα έσοδα είναι πολύ μεγάλα. Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο κίνητρο για τον κάθε σύλλογο και οδηγεί σε νέους δρόμους εξέλιξης και ανάπτυξης τόσο τους χορηγούς, όσο και τους συλλόγους. Από την άλλη πλευρά, τα κριτήρια προς τους παράγοντες είναι πολύ αυστηρά. Στις σημερινές συνθήκες το ποδόσφαιρο πρέπει να μπει σε νέους δρόμους εξέλιξης και ανάπτυξης, να γίνει ανταγωνιστικό σε διεθνές επίπεδο (…) Σήμερα παρακολουθούμε την διαδικασία της εξυγίανσης στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Έχει ξεκινήσει ένα ενδιαφέρον πρωτάθλημα, με καινούργιους διαιτητές, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους φιλάθλους. Ο ΠΑΟΚ ήταν από αυτούς που έβαλαν τα θεμέλια για να γίνουν αυτές οι κινήσεις (…) Εμείς αργά ή γρήγορα θα κάνουμε τον σύλλογό μας ανεξάρτητο. Ελπίζω οι απόψεις και ιδέες που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο να μας βοηθήσουν στην διαδικασία που έχουμε ξεκινήσει για την οργάνωση και ανάπτυξη του συλλόγου μας».

«ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΤΟ ROI ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ»
Λάζαρος Μπαχτσεβάνος, Διευθυντής Marketing της ΠΑΕ ΠΑΟΚ
«Η πραγματοποίηση αυτού του συνεδρίου ήταν μια πρωτοβουλία που πήραμε μετά από πολύ σκέψη στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ, να διοργανώσουμε δηλαδή ένα συνέδριο για τις επενδύσεις στον χώρο του ποδοσφαίρου, με θέμα “Return on investment in Football Business”. Πρόκειται για το μεγάλο ερώτημα το οποίο πλανάται χρόνια τώρα πάνω από τις Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο, με πλούσια θεματολογία και προσκεκλημένους από την αθλητική βιομηχανία, την αγορά, καθώς επίσης και από τον ακαδημαϊκό χώρο. Μας δόθηκε μία πολύ μεγάλη και καλή ευκαιρία να δούμε τις εμπειρίες τους και να αποκτήσουμε όλοι μας μία γνώση παραπάνω πάνω σε αυτό το αντικείμενο. Ήταν ένα συνέδριο το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και το μόνο σίγουρο είναι πως θα έχει συνέχεια»

BEST PRACTICES ΑΠΟ ΔΙΑΦΗΜΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ
– O Stephane Pichavant, Regional Manager Export Europe Africa & CIS της TAG Heuer αναφέρθηκε στο TAGHeuerisFootball, το πρόγραμμα δραστηριότητας της εταιρείας στο ποδόσφαιρο.
– O Jorn Klinge, CEO της Amayse AS εξήγησε πως η τεχνολογία μπορεί να βελτιώσει ποιοτικά την προβολή διαφημιστικών σποτ στην διάρκεια αθλητικών μεταδόσεων.
– O Aaron Goudley συντάκτης του fcbusiness Magazine είχε συνομιλία με τον Mark Davies, Head of Global Partnerships της Swansea City AFC, για το success story της αγγλικής ομάδας. Πλέον, έχει Αμερικανούς ιδιοκτήτες, 1,3 followers στο Facebook, 833.000 στο twitter, 199.000 στο instagram και εκμεταλλεύεται άριστα τη δυναμική που της προσδίδει η παρουσία της στην Premier League, καθώς βρίσκει πρόσβαση σε 650 εκατομμύρια σπίτια και κοινό περίπου 3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
– Ο Christoph Hornung, CEO και ιδρυτής του KICKRS.Net και ο Roman Hammeri, οικονομικός διευθυντής της εταιρείας αναφέρθηκαν στο crowdfunding στο ποδόσφαιρο, εστιάζοντας σε συγκεκριμένα παραδείγματα όπως στην χρηματοδότηση του γηπέδου της Λοκομοτίβ Λειψίας.
– Ο CEO της Macron, Gianluca Panavello ανέλυσε το πως αναπτύχθηκε και ποια πολιτική ακολουθεί η γνωστή εταιρεία αθλητικής ένδυσης. Η πρώτη ομάδα που έντυσε ήταν η Μπολόνια και πλέον έχει 50 σημαντικές ομάδες από διάφορα σπορ ανά τον κόσμο, ανάμεσα στις οποίες και ο ΠΑΟΚ.
– Ο Koen van Haastert, Sponsors Manager της PSV Eindhoven ανέλυσε το χορηγικό μοντέλο της φημισμένης ολλανδικής ομάδας. Άξιο αναφοράς το γεγονός ότι μετά από 34 χρόνια συνεχούς συνεργασίας με την Philips στην χορηγία φανέλας, φέτος σύναψε τριετή συμφωνία, με 6 εκατ. ευρώ ετησίως, με την εταιρεία energiedirect.