Ας δούμε όμως τις τελευταίες κινήσεις. Την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η νέα κυριακάτικη εφημερίδα του Μιχάλη Ανδρουλιδάκη, με τον τίτλο «Εξέλιξη», η οποία πούλησε πανελλαδικά 17.000 φύλλα, αριθμός μάλλον μη ικανοποιητικός για πρεμιέρα και με δεδομένο ότι σε ανάλογες περιπτώσεις το πρώτο φύλλο δείχνει το «ταβάνι», ενώ συνήθως η μέση κυκλοφορία σταθεροποιείται περίπου στη μισή κυκλοφορία της πρώτης ημέρας. Μάλιστα, η εφημερίδα «Εξέλιξη» κυκλοφόρησε με οικονομικό ένθετο -με τον τίτλο «Επενδυτής»-, αλλά και με περιοδικό, το γνωστό «Symbol». Παράλληλα, μπήκε και στο παιχνίδι των προσφορών, προσφέροντας βιβλία, ακόμα και κουπόνια για λάδι. Σύντομα εξάλλου, μέσα στον Οκτώβριο, στα περίπτερα αναμένεται να κυκλοφορήσει η νέα σαββατιάτικη πολιτική και οικονομική εφημερίδα του ομίλου Real με ιδιοκτήτες τον Νίκο Χατζηνικολάου και τον Ανδρέα Κουρή.

Η εφημερίδα θα ονομάζεται «Αγορά» και διευθυντής της θα είναι ο Γιάννης Παπαδόπουλος. Την ίδια στιγμή, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην τελική ευθεία έχει μπει και μια ακόμη σαββατιάτικη οικονομική εφημερίδα, αυτή του εκδότη των Παραπολιτικών, Γιάννη Κουρτάκη, η οποία θα στηρίζεται σε ομάδα στελεχών και δημοσιογράφων του παλιού «Επενδυτή». Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, Διευθυντής του φύλλου θα είναι ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, με αρθρογράφους τον Σταύρο Λυγερό και το Νίκο Φελέκη.

Στο παζλ των νέων προσπαθειών θα πρέπει να προστεθούν και οι πληροφορίες για έκδοση εφημερίδων τόσο από τον Γιώργο Τράγκα, όσο και από το Νίκο Ευαγγελάτο, ο οποίος φαίνεται να έχει εξασφαλίσει την οικονομική στήριξη γνωστού επιχειρηματία. Αν δε, προσθέσουμε και ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για έκδοση και άλλων εφημερίδων από άλλους γνωστούς δημοσιογράφους και επιχειρηματίες, τότε διαμορφώνεται ένα σκηνικό που παραπέμπει σε παραλογισμό. Είναι όμως έτσι;

Πτώση κυκλοφοριών 9% στο πρώτο 7μηνο του 2014
Οι νέες εφημερίδες που αναμένεται να εισέλθουν στον στίβο του Τύπου, θα διεκδικήσουν μερίδιο από μια αγορά που φθίνει τόσο σε επίπεδο κυκλοφοριών, όσο και διαφημιστικών εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η πτώση των κυκλοφοριών έφτασε στο πρώτο 7μηνο του 2014 το 9%, ενώ οι ζημίες το 2013 για τις 3 μεγαλύτερες εκδοτικές επιχειρήσεις Τύπου ήταν 35,5 εκατ. ευρώ, με τζίρο μόλις 130 εκατ. ευρώ. Το 2013 η διαφημιστική δαπάνη που κατευθύνθηκε στις εφημερίδες ήταν αυξημένη κατά 1,12% σε σχέση με το 2012, ενώ για το διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος 2014, η δαπάνη αυτή εμφανίζεται μειωμένη κατά 4,32% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2013.

Οι κυκλοφορίες των εφημερίδων συνεχίζουν να φθίνουν και το 2014, με μέσο όρο πτώσης 9% όπως ήδη αναφέρθηκε. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των πρακτορείων Άργος και Ευρώπη, τον περασμένο Ιούνιο ο ρυθμός πτώσης τους ήταν 12% και τον Ιούλιο αυξήθηκε στο 17%, σε σχέση με τον Ιούλιο του 2013. Στο επτάμηνο του 2014 η μέση πανελλαδική κυκλοφορία των εφημερίδων ήταν 931.525 φύλλα από 1.019.870 το αντίστοιχο διάστημα του 2013, με απώλεια 88.345 φύλλων. Το διάστημα αυτό, οι κυριακάτικες είχαν μέσο όρο κυκλοφορίας 458.813 φύλλα με πτώση 16% (-87.481) τον Ιούλιο και 584.840 φύλλα (-52.842) από την αρχή του έτους. Οι απογευματινές πούλησαν τον Ιούλιο 93.848 φύλλα (227) και 99.350 φύλλα (3.115) το επτάμηνο, με την προσθήκη της «KontraNews» στα ημερήσια φύλλα και την καταγραφή της κυκλοφορίας της «Δημοκρατίας», που δεν γινόταν πέρυσι.

Οι λοιπές εβδομαδιαίες εφημερίδες πούλησαν 70.313 φύλλα (-22.049) τον Ιούλιο και 78.465 (-25.541) στο επτάμηνο. Αντίστοιχα, οι πρωινές πολιτικές εφημερίδες πούλησαν κατά μέσο όρο 6.896 (789) και 7.734 (639), χωρίς να καταγράφεται η κυκλοφορία της «Καθημερινής», η οποία δεν επιτρέπει την δημοσίευση των στοιχείων της από τα πρακτορεία. Τέλος, οι ημερήσιες οικονομικές πούλησαν κατά μέσο όρο 2.525 φύλλα (-545) τον Ιούλιο και 3.621 (-242) το 7μηνο, ενώ οι εβδομαδιαίες οικονομικές 7.063 φύλλα (-1.685) και 7.272 (-1.436), αντίστοιχα.

Τι δείχνει η διαφημιστική δαπάνη
Tα στοιχεία της Media Services για το 8μηνο του 2014 είναι ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί στο χώρο των εφημερίδων. Κι αυτό διότι η κατηγορία αυτή είναι η μοναδική που εμφανίζει αρνητικό πρόσημο δαπάνης (-4,32%), όταν όλα τα άλλα μέσα καταγράφουν αύξηση: Στο +33,78% το ραδιόφωνο, στο +17,44% η τηλεόραση και στο +4,20% τα περιοδικά. Στα επιμέρους segments των εφημερίδων, το 2013 ήταν μάλλον θετικό, αφού εκτός από τις οικονομικές εφημερίδες, όλες οι άλλες κατηγορίες σημείωσαν αύξηση δαπάνης, με την μεγαλύτερη να αφορά στις επαρχιακές (+609,5%) και στις απογευματινές (+123,3%). Ωστόσο, η αύξηση αυτή αφορά τεκμαρτά ποσά.

Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρή, δεδομένου ότι –σχεδόν- καμία πλέον εφημερίδα δεν πουλάει διαφήμιση βάσει τιμοκαταλόγου. Από την άλλη, ακόμα και η όποια σταθεροποίηση, δεν αρκούσε για να μειώσει –πόσο μάλλον να καλύψει- τις πολύ μεγάλες απώλειες των προηγούμενων χρόνων, που ξεκίνησαν από το 2008. Το πρώτο 8μηνο του 2014 ωστόσο, η εικόνα μοιάζει πιο κοντά στην πραγματικότητα, αφού τα θετικά πρόσημα μειώνονται αισθητά, ενώ το πρόσημο για τις κυριακάτικες εφημερίδες –που θεωρούνται και δείκτης της συνολικής πορείας του κλάδου των εφημερίδων – είναι αρνητικό, στο -0,5%. Γιατί λοιπόν τόση «ζέση» για την έκδοση νέων εφημερίδων:

Κριτήριο οι εκλογές και οι ζημιές των παραδοσιακών ΜΜΕ
«Με αμιγώς επιχειρηματικά κριτήρια, πολύ δε περισσότερο με λογική marketing, οι νέες εκδοτικές προσπάθειες στο χώρο των εφημερίδων δύσκολα στηρίζονται» αναφέρει στο Marketing Week, εμπορικός διευθυντής μεγάλου εκδοτικού συγκροτήματος. «Ωστόσο ουσιαστικά βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, κάτι που σημαίνει ότι το κράτος θα αυξήσει τα διαφημιστικά του κονδύλια, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, έστω και στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε. Από την άλλη, μια εφημερίδα που χτίζεται μέσα στην κρίση, χτίζεται με τα κριτήρια που αυτή επιβάλλει. Κάτι που σημαίνει ότι κρατά τα κόστη της χαμηλά σε κάθε επίπεδο». Και συνεχίζει:
«Το μεγάλο πρόβλημα το έχουν οι παραδοσιακές εφημερίδες που κουβαλούν χρέη παλαιότερων χρόνων, όταν η αγορά γνωρίζουμε όλοι ότι λειτουργούσε ανορθόδοξα. Οι δεσμεύσεις που αυτές κουβαλούν π.χ. από τις τράπεζες λόγω των δανείων που τους οφείλουν, δεν ευνοούν την ανεξαρτησία και την αξιοπιστία τους σε κάθε επίπεδο.

Την ίδια στιγμή οι ίδιες, με τις μειώσεις μισθών που έκαναν και τις περικοπές εκτυπωτικού κόστους στράφηκαν στη δημιουργία περιεχομένου καθαρά με εμπορικά κριτήρια και όχι δημοσιογραφικά. Το αποτέλεσμα είναι το ρεπορτάζ να έχει πλέον «πεθάνει», κάτι που οι αναγνώστες τιμωρούν». Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος, που έρχεται σε δεύτερο πλάνο. «Οι νέες εφημερίδες που ξεκινούν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ακολουθούν αντιμνημονιακή γραμμή και δη αριστερή, κάτι που σημαίνει ότι στο ενδεχόμενο πολιτικής αλλαγής, θα βρίσκονται ιδεολογικά κοντά στη νέα κυβερνητική πλειοψηφία, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι αριστερής γραμμής. Αν αυτό συνδυαστεί με την απώλεια ισχύος των παραδοσιακών συγκροτημάτων, καταλαβαίνει κανείς ότι τους προσεχείς μήνες θα υπάρξει αναδιανομή μεριδίων, με απώλειες για τις παραδοσιακές εφημερίδες και κέρδη για τις νέες» καταλήγει.

Συγκεντρωτική διαφηµιστική δαπάνη 8µηνου 2014 (Ιανουάριος – Αύγουστος)
ΜΕΣΟ ΑΥΓ. 2013 ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΥΓ. 2014 ΠΟΣΟΣΤΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ
Τηλεόραση 17.048.635 34,29% 18.270.780 35,64% 7,17%
Περιοδικά 15.029.451 30,23% 16.065.522 31,34% 6,89%
Εφηµερίδες 14.489.876 29,14% 13.799.561 26,92% -4,76%
Ραδιόφωνο 3.152.709 6,34% 3.130.166 6,11% -0,72%
Σύνολο 49.720.672 100,00% 51.266.030 100,00% 3,11%
ΜΕΣΟ ΙΑΝ. – ΑΥΓ. 2013 ΠΟΣΟΣΤΑ ΙΑΝ. – ΑΥΓ. 2014 ΠΟΣΟΣΤΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ
Τηλεόραση 354.236.553 48,09% 416.010.024 51,22% 17,44%
Περιοδικά 182.097.760 24,72% 189.738.896 23,36% 4,20%
Εφηµερίδες 161.694.403 21,95% 154.707.400 19,05% -4,32%
Ραδιόφωνο 38.636.207 5,24% 51.688.907 6,36% 33,78%
Σύνολο 736.664.923 100,00% 812.145.227 100,00% 10,25%

 

Διαφηµιστική δαπάνη εφηµερίδων ανα segment: 2013 vs 2012
Εφηµερίδες 2013 2012 Μεταβολή (%)
Πρωϊνές 4.448.569 2.369.805 +87,7
Απογευµατινές 12.838.116 5.749.151 +123,3
Κυριακάτικες 15.526.520 11.662.340 +33,1
Οικονοµικές 632.087 655.675 -3,5
Επαρχιακές 3.186 449 +609,5
Εκδόσεις – Σύνολο 64.527.325 47.546.273 +35,7

 

Διαφηµιστική δαπάνη εφηµερίδων ανα segment: 8µηνο 2014 vs 8µηνο 2013
Εφηµερίδες 8µηνο 2014 8µηνο 2013 Μεταβολή (%)
Πρωϊνές 3.363.369 3.341.437 +0,6
Απογευµατινές 8.678.333 7.597.849 +14,2
Κυριακάτικες 9.263.079 9.315.086 -0,5
Οικονοµικές 302.303 348.381 +13,2
Επαρχιακές 2.870 3.186 -9,9
Εκδόσεις – Σύνολο 39.937.366 40.771.273 -2