Για 5η χρονιά, η Διεύθυνση Οικονομικών Κλαδικών Μελετών της ICAP Group πραγματοποίησε έρευνα για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, στο πλαίσιο της ετήσιας έκδοσης Leading Employers in Greece. Η έρευνα, πραγματοποιήθηκε σε διάστημα ενός μήνα (17 Μαΐου με 9 Ιουνίου 2016) και σε δείγμα 85 επιχειρήσεων από διάφορους κλάδους (βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες), που δραστηριοποιούνται σε όλη την ελληνική επικράτεια. Σκοπός της έρευνας ήταν η μελέτη του βαθμού εφαρμογής δράσεων ΕΚΕ, η σκιαγράφηση των ωφελειών που επιφέρουν στις ίδιες τις εταιρείες, η αποτύπωση των τρόπων επικοινωνίας και προβολής τους, καθώς και η διερεύνηση των παραγόντων που δρουν αποτρεπτικά στην περαιτέρω υλοποίηση δράσεων ΕΚΕ στο εγχώριο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνία στην κορυφή του ενδιαφέροντος
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα μεγαλύτερα κονδύλια ΕΚΕ το 2016 δαπανώνται σε δράσεις που σχετίζονται με το Ανθρώπινο Δυναμικό (34%), γεγονός που δείχνει ότι οι εργοδότες προσπαθούν να διατηρήσουν ικανοποιημένους τους εργαζομένους, βελτιώνοντας το εργασιακό περιβάλλον με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητά τους. Ακολουθούν οι δράσεις που αφορούν στην Κοινωνία (33%), στο Περιβάλλον (22%) και στην Αγορά (11%). Ειδικότερα στις δράσεις για την Κοινωνία, η πλειοψηφία των εταιρειών του δείγματος (75%) δήλωσε ότι πραγματοποιεί δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή και είδος σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό, με το ποσοστό να  είναι αυξημένο κατά 17% σε σχέση με πέρυσι.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την σημαντικότητα της  ΕΚΕ και την κατατάσσουν ψηλά στις επιχειρηματικές τους δράσεις, ενώ η συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο (91%), η προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρωπίνου δυναμικού (84%) και η ενίσχυση και προστασία της εταιρικής εικόνας (82%), αξιολογήθηκαν ως τα σημαντικότερα οφέλη που επιφέρουν οι δράσεις ΕΚΕ. Ωστόσο, η πλειοψηφία των εταιρειών (53%) θεωρεί ότι ο βαθμός εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθεί να κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα.

Ίσες ευκαιρίες και εκπαίδευση
Στον τομέα του Ανθρώπινου Δυναμικού το 87% των επιχειρήσεων του δείγματος δήλωσε ότι παρέχει ίσες ευκαιρίες προς όλους τους εργαζομένους σε βαθμό «πολύ» ή «πάρα πολύ», ποσοστό αυξημένο κατά δυο μονάδες σε σχέση με πέρυσι. Επίσης, το 81% προσφέρει δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης δεξιοτήτων στον ίδιο βαθμό. Το ποσοστό συμμετοχής της συγκεκριμένης δράσης εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αντικατοπτρίζοντας την προσπάθεια ελέγχου του κόστους και περιορισμού των δαπανών από την πλευρά των επιχειρήσεων. Ακολουθεί η παροχή πρόσθετης ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, όπου πάνω από τις μισές εταιρείες (55%) δήλωσαν ότι εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη δράση στο μέγιστο βαθμό.

Υποστήριξη της Κοινωνίας
Στον τομέα των δράσεων ΕΚΕ που αφορούν στην Κοινωνία, η μεγάλη πλειοψηφία των εταιρειών του δείγματος (75%) δήλωσε ότι πραγματοποιεί δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή και σε είδος σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό. Το συγκεκριμένο ποσοστό είναι ιδιαίτερα αυξημένο σε σχέση με πέρυσι (+17%), γεγονός που καταδεικνύει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις εστιάζουν περισσότερο τις δράσεις τους στον συγκεκριμένο τομέα. Σε αρκετά σημαντικό βαθμό φαίνεται να υποστηρίζονται τόσο δράσεις σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες (61%) όσο και καλλιτεχνικές, αθλητικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις (56%).

Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
Οι εταιρείες εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες ως προς το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Οι δράσεις ΕΚΕ που αφορούν στο Περιβάλλον φαίνεται να υιοθετούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Περισσότερες από 3 στις 4 εταιρείες του δείγματος (82%) εφαρμόζουν εσωτερικά προγράμματα ανακύκλωσης σε μεγάλο βαθμό. Ακολουθεί η ένταξη στην επιχείρηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με εθνικά και διεθνή πρότυπα (π.χ. ISO 14001, EMAS κλπ.) με ποσοστό 77% και η εφαρμογή προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και διαχείρισης αποβλήτων (68%).

Διασφάλιση ποιότητας
Οι δράσεις ΕΚΕ που αφορούν στην αγορά φαίνεται να υιοθετούνται σε ικανοποιητικό βαθμό από τις επιχειρήσεις του δείγματος και δεν παρατηρούνται μεγάλες διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις έρευνες προηγούμενων ετών. Η εφαρμογή συστήματος διαχείρισης-διασφάλισης ποιότητας των προϊόντων (π.χ. ISO 9000 κλπ.) ακολουθείται σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό από την πλειοψηφία του δείγματος (94%). Προγράμματα ΕΚΕ που αναφέρονται στους καταναλωτές (π.χ. διαδικασίες μέτρησης και διαχείρισης παραπόνων κλπ.) εφαρμόζει σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο βαθμό το 65% των εταιρειών. Αντίθετα, η χρήση κριτηρίων ΕΚΕ στην επιλογή προμηθευτών ή συνεργατών εξακολουθεί να εφαρμόζεται περιορισμένα (το 49% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι εφαρμόζει τη συγκεκριμένη δράση από «καθόλου» έως «μέτρια»).

Τα σημαντικότερα οφέλη για τις επιχειρήσεις
Οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται να αντιλαμβάνονται την σημασία της ΕΚΕ για την κοινωνία αλλά και για τις ίδιες. Η μεγάλη πλειοψηφία (91%) όπως και πέρυσι, αξιολόγησε με το μεγαλύτερο βαθμό σημαντικότητας τη «συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο» ως το κυριότερο όφελος που έχουν από τις πρακτικές ΕΚΕ. Η προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρωπίνου δυναμικού αξιολογήθηκε ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντική από το 84%, ενώ ακολούθησαν η ενίσχυση και προστασία της εταιρικής εικόνας (φήμη, brands κλπ.), τα υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης και σταθερότητας των πελατών και η βελτίωση της απόδοσης / παραγωγικότητας των εργαζομένων, με ποσοστά 82%, 80% και 62% αντίστοιχα.

Μηχανισμοί επικοινωνίας δράσεων ΕΚΕ
Ο δημοφιλέστερος και πιο συχνά εμφανιζόμενος μηχανισμός επικοινωνίας των δραστηριοτήτων που αφορούν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στο εσωτερικό της εταιρείας είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο/υπομνήματα (82%). Ακολουθεί η κοινοποίηση μέσω Intranet (58%) και οι  τακτικές συναντήσεις προσωπικού (55%). Όσον αφορά στους τρόπους προβολής των δράσεων ΕΚΕ προς τα εξωτερικά κοινά, δημοφιλέστερος τρόπος είναι το διαδίκτυο (76%), ειδικές εκδηλώσεις (61%) και ο ετήσιος απολογισμός ΕΚΕ (40%).

Βαθμός Εφαρμογής ΕΚΕ στην Ελλάδα
Οι μεγάλες εταιρείες της εγχώριας οικονομίας αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και φαίνεται ότι την κατατάσσουν αρκετά ψηλά στις επιχειρηματικές τους δράσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι, η ΕΚΕ θεωρείται «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντική στο 93% των επιχειρήσεων του δείγματος, ποσοστό αυξημένο κατά 6% σε σχέση την περσινή έρευνα. Την ίδια στιγμή ωστόσο, οι μεγάλες εταιρείες θεωρούν ότι η ΕΚΕ δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη σε ικανοποιητικό βαθμό από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους.

Ειδικότερα, σε ερώτηση για το βαθμό υιοθέτησης των δράσεων ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο ποσοστό (52%) θεωρεί ότι ο βαθμός διείσδυσης / εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ στην παρούσα φάση κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα και μόλις το 6% θεωρεί ότι η ΕΚΕ εφαρμόζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εγχώριες επιχειρήσεις. Τα ποσοστά στην συγκεκριμένη ερώτηση παραμένουν στα ίδια επίπεδα την τελευταία πενταετία, γεγονός που καταδεικνύει τα μεγάλα περιθώρια που υπάρχουν για την ανάπτυξη της ΕΚΕ στην Ελλάδα.

Ανασταλτικοί Παράγοντες
Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία και το οικονομικό κόστος κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις στην αξιολόγηση των εταιρειών όσον αφορά στους κυριότερους ανασταλτικούς παράγοντες υλοποίησης ΕΚΕ, με 21% και 19% αντίστοιχα. Ακολουθεί η έλλειψη κινήτρων με 16% και η ελλιπής ενημέρωση των πολιτών για την έννοια της ΕΚΕ με 15%. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται απλά ως πρόσθετο κόστος, αλλά ως επένδυση με συγκεκριμένους στόχους, μετρήσιμα αποτελέσματα και οφέλη, που αφορούν τόσο στην ίδια την επιχείρηση όσο και στο κοινωνικό σύνολο. Ως εκ τούτου, κρίσιμα σημεία θεωρούνται η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η εκπαίδευση των στελεχών και η υιοθέτηση πρωτοβουλιών και στρατηγικών από την πλευρά της πολιτείας που θα ενθαρρύνουν περισσότερες επιχειρήσεις προς την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών ΕΚΕ.