Γι’ αυτό άλλωστε και δεν μου κάνει εντύπωση που το Facebook έσπευσε να απαξιώσει την έρευνα, λέγοντας κάτι του τύπου «αυτά που λένε οι άνθρωποι στις ερωτήσεις όταν αναφέρονται στη συμπεριφορά τους είναι αναξιόπιστα». Να το ξεκαθαρίσουμε όμως. Το Facebook έχει δίκιο. Είναι όντως αναξιόπιστα. Αλλά όπως και να το κάνουμε, τα νούμερα δεν είναι καλά.

Αν τα ευρήματα όντως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, το 62% των ερωτηθέντων αμερικανών λέει ότι δεν επηρεάζεται καθόλου από το social commerce, το 30% ότι επηρεάζεται κάπως και το 5% ότι επηρεάζεται πολύ. Τα νούμερα δεν είναι καλά ούτε αν επιμεριστούν σε πληθυσμιακές ομάδες και ειδικά σε σχέση με αυτές στις οποίες θεωρητικώς ποντάρουν τα social networks (millennials και Gen-X’ers): 48% των πρώτων και 57% των δεύτερων δηλώνουν ότι τα εταιρικά μηνύματα στα δίκτυά τους, τους αφήνουν αδιάφορους, ενώ τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τους μεγαλύτερους, όπου τα ποσοστά φτάνουν το 75%.

Προσωπικά δε δυσκολεύομαι να το πιστέψω: στο μέτρο που στη συνείδηση πολλών (απ’ ό,τι φαίνεται, των περισσότερων) τα social networks έχουν ήδη καταγραφεί σαν «χώρος κοινωνικής συνεύρεσης», η παρουσία των εταιρειών (η οποία, παρενθετικά, συχνά δεν είναι παρά μια θλιβερή απόπειρα να φανούν «μέσα στα κόλπα»), μόνο σαν ενόχληση μπορεί να εκληφθεί. Ξέρω αρκετούς που από καιρού εις καιρόν κάνουν 10-20 απανωτά «δε θέλω να ξαναδώ αυτή τη διαφήμιση», σε μια απέλπιδα προσπάθεια να κόψουν από το feed τους τα πολύ άσχετα μηνύματα, ενώ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάποιος κάνει ένα screenshot που δείχνει τι θεωρεί «σχετικό» ο αλγόριθμος του Facebook, προκαλώντας τη γενική θυμηδία. Το καλύτερο που είχα δει -και δυστυχώς δεν κράτησα- ήταν για τη σελίδα μιας ελληνικής ορθόδοξης μητρόπολης, πιθανότατα επειδή συχνά «χτυπάω» μηνύματα σχετικά με τον βουδισμό.

Από την άλλη, και όπως έγραψα στην αρχή, ίσως το Facebook να κάνει καλά που δεν ανησυχεί: μεταξύ των λόγων για τους οποίους χρησιμοποιούν τα SNS, μόλις 17% των ερωτηθέντων απάντησε «για να χτίσω τη δική μου φήμη ή brand». Αν αυτό δεν είναι η αδιάψευστη απόδειξη ότι ο κόσμος όντως λέει ψέματα όταν μιλάει για τον εαυτό του και τη συμπεριφορά του online, δεν μπορώ να φανταστώ ποια είναι.