«Αιρετική τυπογραφία»

«Μάθε τους κανόνες της τυπογραφίας πριν τους παραβείς» έλεγαν στον Jonathan Barnbrook οι δάσκαλοί του, όπως αναφέρει ο ίδιος στην εισαγωγή του βιβλίου. «Μάθετέ μου τους κανόνες» ζητούσε ο ίδιος. «Σας παρακαλώ, θέλω να μάθω τους κανόνες» και ξανά, «Θέλω πολύ να μάθω αυτούς τους διαβολεμένους κανόνες, καθίστε να μου τους διδάξετε!». Τους ήξεραν και οι δάσκαλοι, όμως;

Και τι λέει ο συγγραφέας; «Προτείνουμε μια επανάσταση στην τυπογραφία. Ο Σατανάς και οι Έκπτωτοι Άγγελοί του απαρνιούνται τις ιερές Εντολές. Η τυπογραφία των Αποστόλων είναι βαρετή, άκαμπτη, χωρίς διακυμάνσεις, πολύ καθωσπρέπει και χρησιμοποιεί υπερβολικά ανέκφραστα sans-serif στοιχεία». Και παρακάτω:

«Ας μείνει λοιπόν στο παρελθόν η εποχή των Εντολών… Βοηθήστε μας να ξεκινήσουμε έναν Αρμαγεδώνα ενάντια στις Δέκα Εντολές [της τυπογραφίας] και να γίνει της Κολάσεως!».

«Στο διάβολο με τους κανόνες!»
Αυτοί οι κανόνες που -εδώ που τα λέμε, δεν καταδυναστεύουν μόνο την τυπογραφία, αλλά τα πάντα- πώς μπορούν να ανατραπούν; Ο συγγραφέας (η ιδιότητά του είναι σχεδιαστής) μας εξηγεί τις «Δέκα Εντολές» της τυπογραφίας και τους πειρασμούς να τις υπερβούμε.

Για να τις υπερβούμε όμως, μία είναι η οδός – όπως σε όλα, άλλωστε: να πειραματιστούμε…

Έτσι, και το συγκεκριμένο βιβλίο, είναι δεόντως παραστατικό -ως όφειλε- σε παραδείγματα και οδηγίες. Αν ξεπεράσουμε τον (εύστοχο, αλλά προφανώς εμπορικής βάσης) χαρακτηρισμό «Αιρετική», η τυπογραφία του Paul Felton είναι φιλελεύθερη και με όλες τις αρετές παρουσίασης που θα περίμενε κανείς από ένα καλό σχεδιαστή, συν κάτι επιπλέον που ίσως και να μην το περιμέναμε: ένα θαυμάσια ευρηματικό γλωσσικό τρόπο διατύπωσης, που κάνει το βιβλίο απολαυστικό από την αρχή έως το τέλος (αν και -όταν δείτε το «διπλό» αυτό βιβλίο θα καταλάβετε- δύσκολο να προσδιορίσεις ποια είναι η αρχή και ποιο το τέλος…).

Ειδική μνεία για την ελληνική έκδοση, που ανάγει το συγκεκριμένο έργο σε εκδοτικό φετίχ. Είναι σπουδαίο να βλέπεις ταυτόχρονα τη στερεότητα της «κλασικής» τυπογραφικής και βιβλιοδετικής αντίληψης, αλλά και όλη τη φρεσκάδα μιας αυθάδικης -αν είναι έτσι- ανατρεπτικής ματιάς.

Ένα βιβλίο που διαβάζεται (ναι, διαβάζεται) μονορούφι και δεν το συνιστούμε μόνο στους σχεδιαστές και στους γραφίστες, αλλά σε κάθε ανήσυχο αναγνώστη.
«Εν τέλει, θα καταλάβεις ότι η τυπογραφία είναι μια άμεση οπτική αναπαράσταση του τόνου της φωνής, με τον οποίο εκφράζουμε το πνεύμα των καιρών μας».

Τίτλος πρωτοτύπου:  The Ten Commandments of Typography | Type Heresy: Breaking the Ten Commandments of Typography. Μετάφραση-Προσαρμογή: Ιωάννα Παπαδοπούλου.

Έκδοση: Dart Books, Σελίδες: 38 + 42, Διαστάσεις: 13,5 x 21,5 (δεμένο), Τιμή: €14,95 [www.dartbooks.gr]