Μπορεί να μην έχει τη λάμψη της Τηλεόρασης ή τη δυναμική του Διαδικτύου, ωστόσο το Ραδιόφωνο εξακολουθεί είναι ένα αγαπημένο Μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας που συντροφεύει και «ταξιδεύει» αμέτρητους ακροατές κάθε ηλικίας, φύλου, μόρφωσης και οικονομικής κατάστασης.

Κάτι που το επιβεβαιώνουν και οι έρευνες που πραγματοποιεί η Focus Bari για λογαριασμό της Α.Ε.Μ.Α.Ρ., σύμφωνα με τις οποίες, τα τελευταία χρόνια, ο μέσος ημερήσιος χρόνος ακρόασης είναι σταθερά πάνω από τα 210 λεπτά.

Αντίστοιχα, όπως προέκυψε από online έρευνα της Focus Bari που υλοποιήθηκε ειδικά για το 1st Radio Conference, το 85% των συμμετεχόντων δήλωσε «αρκετά έως πολύ ικανοποιημένο» από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας, με το ποσοστό να αγγίζει το 90% στις ηλικίες 15-24.

Επίσης, το 94% παραδέχτηκε ότι «με χαλαρώνει», το 91% τόνισε ότι «μου φτιάχνει τη διάθεση», το 90% ανέφερε ότι «με διασκεδάζει» και το 83% ότι «μου δημιουργεί θετικά συναισθήματα», ενώ το 81% πρόσθεσε ότι «με “ταξιδεύει”» και το 75% ότι «με συντροφεύει οπουδήποτε». Συμπερασματικά, το 69% του δείγματος κατέληξε, λοιπόν, ότι «το Ραδιόφωνο είναι ένα αγαπημένο Μέσο».

Προκλήσεις στα ερτζιανά
Είναι προφανές ότι το Ραδιόφωνο είναι ένα αγαπημένο Μέσο. Άρα, με δεδομένο ότι οι Έλληνες αποδεικνύονται αιώνια πιστοί στο Ραδιόφωνο, ποια είναι τελικά, πέραν, βεβαίως, της δυσχερούς οικονομικής πραγματικότητας, η κυριότερη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εγχώριοι σταθμοί;

Ο Γιώργος Παπατριανταφύλλου, Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων και Σύμβουλος Επικοινωνίας στον Kiss FM 92,9, επισημαίνει «την αλλαγή στις κοινωνικές δομές» και σπεύδει να τεκμηριώσει την άποψή του: «Αλλάζει ο τρόπος που σκεφτόμαστε. Οι άνθρωποι συμμετέχουν περισσότερο στην επικοινωνία, δημιουργούν το μέλλον με μία άλλη λογική απ’ ό,τι μέχρι σήμερα. Η συνεργασία, η συλλογικότητα, η αξιοπιστία, το ήθος και η καινοτομία, είναι οι αξίες που διαμορφώνουν το αύριο. Η πρόκληση είναι στην αλλαγή». Ως εκ τούτου, συμπεραίνει ότι «τίποτα δεν πρέπει να γίνεται φέτος όπως γινόταν πέρυσι. Νέες ιδέες, νέες δράσεις και σίγουρα συντονισμός με τους ανθρώπους».

 Top 20: Ακροαματικότητα* ραδιοφωνικών σταθμών στον Νομό Αττικής

 Σταθμός  13/6-25/9/2011  07/3-12/6/2011     29/11-6/3/2011  6/9-28/11/2010
 Σκάι 100,3  11,9%  12,9%  12,8%  13,0%
 Μελωδία FM 99,2  8,5%  7,5%  5,7%  5,6%
 Real FM 97,8  8,1%  6,5%  6,6%  5,8%
 Ρυθμός 94,9  7,9%  8,4%  8,2%  7,6%
 Kiss FM 92,9  7,5%  6,7%  7,0%  6,7%
 Λάμψη 92,3  7,4%  6,7%  6,8%  6,9%
 Δίεση 101,3  7,4%  6,9%  6,3%  6,4%
 95,2 Athens Dee Jay  7,3%  7,4%  7,4%  6,9%
 NovaΣπορ FM 94,6  7,1%  7,4% 8,0%  8,0%
 Red 96,3  6,8%  6,6%  6,6%  5,9%
 Derti 98,6  6,6%  7,2%  6,6%  6,6%
 Rock 96,9  5,8%  5,1%  5,4%  4,9%
 Sfera 102,2  5,8%  5,9%  5,8%  5,5%
 V FM 883  5,6%  5,4%  5,3%  5,0%
 Δρόμος 89,8 FM  5,5%  5,7%  5,3%  5,0%
 Love Radio 97,5  5,2%  5,2%  5,7%  5,2%
 Galaxy 92,0  5,2%  5,4%  5,0%  5,3%
 ΕΡΑ Σπορ 101,8  5,1%  5,2%  5,9%  6,5%
 Best 92,6  4,9%  4,6%  4,5%  4,6%
 Kosmos 93,6   4,9%  5,0%  5,2%  5,3%
 *Αφορά στο μέσο ημερήσιο ποσοστό ακροατών

 Πηγή: Focus, για λογαριασμό της Α.Ε.Μ.Α.Ρ.  Ανάλυση Στοιχείων: Marketing Week

Αντίστοιχα, ο Γιώργος Μπίνιος, Γενικός και Οικονομικός Διευθυντής του Λάμψη 92,3, εντοπίζει ως σημαντικότερη πρόκληση την ανάγκη «να συνεχίσει το Ραδιόφωνο να κεντρίζει το ενδιαφέρον των ακροατών του σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον αυξανόμενου ανταγωνισμού και έντονης αβεβαιότητας». Ο δε Στέφανος Κόλλιας, Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας στο Mindradio.gr, εστιάζοντας στο διαδικτυακό Ραδιόφωνο, κάνει λόγο για «αναπτυσσόμενη τεχνολογία, μιας και πολλοί αντιμετωπίζουν το διαδικτυακό Ραδιόφωνο ως FM και πιστεύουν ότι έχει τους ίδιους περιορισμούς».

Θεωρεί, ωστόσο, ότι «είναι στα χέρια των διαδικτυακών σταθμών να έχουν επίγνωση της αναπτυσσόμενης τεχνολογίας και να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες που τους δίνει και να μην μένουν πίσω».


Ο μύθος και η διαφημιστική απορρόφηση
Στο ερώτημα «ποιος είναι, εν έτει 2011, ο μεγαλύτερος μύθος σχετικά με το ελληνικό Ραδιόφωνο», ο Γ. Μπίνιος απαντά: «ίσως ότι κρατάει ακόμη το μερίδιο που του αναλογεί, ενώ έχει υποστεί μεγαλύτερη πτώση τζίρου από τις προηγούμενες χρονιές». Δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα, δεν είναι έκπληξη η πτώση. Μπορεί, όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες, να ανακάμψει το Ραδιόφωνο; Μπορεί να βελτιώσει την επίδοσή του; Και αν ναι, πώς; Χρειάζεται μήπως να αναζητήσει πρόσθετες πηγές εσόδων, όπως, για παράδειγμα, μπορεί να αποδειχθεί το Διαδίκτυο;

Ο Γενικός και Οικονομικός Διευθυντής του Λάμψη 92,3 θεωρεί ότι «το Διαδίκτυο θα μπορούσε να βοηθήσει, αλλά σε ένα υγιέστερο οικονομικό περιβάλλον. Όταν η αγορά είναι σε ύφεση, είναι φυσικό να μην ευδοκιμούν ιδιαίτερα οι άλλες πηγές εσόδων».

Από την πλευρά του, ο Γ. Παπατριανταφύλλου εκτιμά ότι «κάθε ραδιοφωνικός σταθμός πρέπει να είναι απόλυτα συγκεκριμένος στο τι επιδιώκει. Ο σχεδιασμός του επιβάλλεται να είναι ξεκάθαρος. Κάτι που προϋποθέτει όραμα, αποστολή, στρατηγική… Στην εποχή μας δεν είναι δυνατόν να επιχειρείται οτιδήποτε χωρίς μία απόλυτα συγκεκριμένη λογική. Όσο πιο συγκεκριμένος είναι ο τρόπος επίτευξης των στόχων, τόσο πιο ορατές είναι οι βελτιώσεις που απαιτούνται».

Ραδιόφωνο α λα Διαδικτυακά
Όπως κάθε άλλο Μέσο, έτσι και το Ραδιόφωνο οφείλει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και να εξελίσσεται. Πρέπει, με άλλα λόγια, να αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες και τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Και αυτό ακριβώς επιδιώκουν πολλοί σταθμοί, οι οποίοι έχουν αποκτήσει το δικό τους website και έσπευσαν να αποικήσουν τα Social Media. Μάλιστα, σταθμοί όπως το E-Radio.gr με 91.600 Likes, ο Love Radio 97,5 με 82.000, ο NovaΣπορ FM 94,6 με 74.500 και ο Kiss 929 με 61.000, είναι στις πρώτες θέσεις της λίστας με τα πιο δημοφιλή ελληνικά brands στο Facebook.

Μπορεί, λοιπόν, το Ραδιόφωνο να είναι ένα κατεξοχήν επικοινωνιακό Μέσο, όμως το Διαδίκτυο του δίνει την ευκαιρία να έρθει ακόμα πιο κοντά με τους ακροατές του και να αναπτύξει επικοινωνία ακόμα πιο άμεση και πιο συχνή μαζί τους. Πώς επηρεάζει, όμως, αυτή η εξέλιξη τη φιλοσοφία ή και τη στρατηγική των σταθμών;

Ο Γ. Μπίνιος δηλώνει ότι «ο Λάμψη 92,3 έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές το Διαδίκτυο και τα Social Media για προωθητικές ενέργειες και επικοινωνία με τους ακροατές τους», ενώ ο Γ. Παπατριανταφύλλου χαρακτηρίζει το Διαδίκτυο «καταπληκτικό συνεργάτη που δίνει λύσεις. Συνδυάζεται με το Ραδιόφωνο και παράγει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Μέσα από κάθε εξέλιξη πρέπει να προκύπτουν συνεργασίες. Οι τεχνολογικές εξελίξεις έρχονται να δώσουν λύσεις και να βελτιώσουν πολλούς τομείς. Στον Kiss FM 92,9 χρησιμοποιούμε όλα τα “εργαλεία” της τεχνολογίας και προσπαθούμε να ανοίγουμε νέους δρόμους στην επικοινωνία μας».

Στη «συχνότητα» της επόμενη μέρας
Το Ραδιόφωνο πλησιάζει τα 100 χρόνια ζωής στη χώρα μας. Ήταν εκεί, δίπλα μας, πριν από την Τηλεόραση και το Διαδίκτυο… Τόσο σε στιγμές δύσκολες, όσο και σε στιγμές ανέμελες… Διότι είναι μία αγαπημένη συνήθεια και έτσι θα παραμείνει. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που κάνει τον Γ. Παπατριανταφύλλου να αισιοδοξεί για την επόμενη μέρα του Ραδιοφώνου στη χώρα μας:

«Η αγάπη του κόσμου προς το Μέσο με γεμίζει με αισιοδοξία. Διότι αυτή η αγάπη μετατρέπεται από εμάς σε ενέργεια και δημιουργία».

Το Ραδιόφωνο είναι εδώ. «Θα συνεχίσει να υπάρχει ως Μέσο», λέει ο Γ. Μπίνιος. Απλώς, θα γίνει ακόμα πιο ψηφιακό, μιας και, όπως προβλέπει ο Σ. Κόλλιας, «το 2012 το διαδικτυακό Ραδιόφωνο θα βρίσκεται παντού».


Αξιολογώντας τις ραδιοφωνικές διαφημίσεις
Ποια είναι η άποψη των ακροατών για τις ραδιοφωνικές διαφημίσεις; Μήπως τις θεωρούν άραγε «ράδιο-φονικές»; Η έρευνα της Focus Bari που παρουσιάστηκε στο 1st Radio Conference του Marketing Week ήταν αρκετά ενθαρρυντική: Το 57% των ερωτηθέντων χαρακτήρισε τα ραδιοφωνικά σποτ «έξυπνα», το 55% έκρινε ότι είναι «δημιουργικά» και το 54% ότι είναι «διασκεδαστικά».

Επιπλέον, το 57% δήλωσε ότι αφενός μεν «έχουν σλόγκαν που θυμάμαι για καιρό», αφετέρου δε «με κάνουν να γελάω», ενώ το 56% ισχυρίστηκε ότι «ταιριάζουν με το ύφος του Μέσου», το 52% σημείωσε ότι «τραβούν την προσοχή μου» και το 26% αποκάλυψε ότι «μου δημιουργούν διάθεση να αγοράσω το προϊόν».

View points
Στέφανος Κόλλιας (Mindradio.gr):
Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους είναι ότι δεν ακούγεται πλέον καλή μουσική στο ελληνικό Ραδιόφωνο. Σίγουρα επικρατεί η λογική της playlist σε πολλούς FM σταθμούς, αλλά για αυτό ακριβώς υπάρχουν και τα διαδικτυακά. Είναι η εναλλακτική πρόταση, όπου σου δίνεται η ευκαιρία να ακούσεις καινούργια τραγούδια που δυστυχώς δεν έχουν την προσοχή που θα έπρεπε να έχουν, επειδή δεν έχουν μια δυνατή δισκογραφική να τους στηρίζει. Αλλά, αν ψάξει κάποιος ακόμη και στα FM, σίγουρα θα βρει παραγωγούς και σταθμούς που δεν ακολουθούν αυτήν την πολιτική των playlists.

Γιώργος Μπίνιος (Λάμψη 92,3): Το Διαδίκτυο θα πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά, ώστε να επιτευχθεί μεγιστοποίηση του αποτελέσματος.

Γιώργος Παπατριανταφύλλου (Kiss FM 92,9): Χάρη στο Διαδίκτυο μπορούμε να «δούμε» καλύτερα τους ανθρώπους που μας επιλέγουν. Να τους ακούσουμε,να συζητήσουμε, να αναπτύξουμε καλύτερες σχέσεις.

Απόψεις διαφημιστών και διαφημιζόμενων που ακούστηκαν στο 1st Radio Conference
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες απόψεις ειπώθηκαν από διαφημιστές και διαφημιζόμενους κατά τη διάρκεια του 1st Radio Conference, που διοργάνωσε πριν μερικούς μήνες το Marketing Week. Ο Πολύκαρπος Ζαλώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της διαφημιστικής εταιρείας Pollen, η οποία χειρίζεται τον λογαριασμό των Jumbo, ενός από τους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους στο Ραδιοφώνου, τόνισε ότι «για τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους το Ραδιόφωνο είναι βοηθητικό Μέσο, απλά συμπληρώνει την Τηλεόραση. Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια από τους ανθρώπους του ραδιοφώνου για να γίνει πρωτεύων Μέσο».

Συνεχίζοντας ανέφερε ότι «το όνειρο του διαφημιστή είναι να κάνει μια καλή καταχώριση ή ένα καλό τηλεοπτικό σποτ, τα οποία θα αναδείξουν τη δουλειά του. Στις διαφημιστικές εταιρείες το Ραδιόφωνο το αγαπάει περισσότερο ο νέος κειμενογράφος, ο οποίος βλέπει το Μέσο αυτό ως τον μόνο τρόπο για να φανεί ο ίδιος περισσότερο. Οι νέοι άνθρωποι που αγαπούν το κείμενο είναι οι σύμμαχοι των ραδιοφώνων».

Τέλος, προέτρεψε τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να θεσπίσουν διαφημιστικά πακέτα για νεοεισερχόμενους διαφημιζόμενους, τα οποία για ένα διάστημα να είναι δωρεάν. «Ούτως ή άλλως αυτούς δεν τους έχετε στο πελατολόγιό σας. Δώστε τους την ευκαιρία να δουν την αποτελεσματικότητα του Μέσου και στη συνέχεια μπορεί να τους κερδίσετε», κατέληξε.

Εξίσου ενδιαφέρουσες ήταν και οι απόψεις της Έλενας Μαθιού, η οποία εκείνη την περίοδο ασκούσε καθήκοντα Διευθύντριας Μάρκετινγκ στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Η Ε. Μαθιού επισήμανε ότι, σε μια εποχή με περιορισμένα διαφημιστικά κονδύλια, το R.O.I. συνιστά βασικό κριτήριο επιλογής Μέσου:
«Είμαστε όλοι οι διαφημιζόμενοι σε μια εποχή λίγο “μπακαλίστικη”. Πόσα θα δώσουμε, πόσα θα πάρουμε…», είπε χαρακτηριστικά.

Από την άλλη πλευρά, εκθείασε τις σημαντικές επικοινωνιακές ευκαιρίες που προσφέρει το Ραδιόφωνο, το οποίο «προσαρμόζεται εύκολα στα δεδομένα, είναι ευέλικτο και αποτελεί ευθύνη όλων μας να δούμε πώς μπορούμε να το προάγουμε». Ολοκληρώνοντας, προέτρεψε το Ραδιόφωνο να δει τον εαυτό του ως πολυμέσο, κάτι που θα ανοίξει νέες προοπτικές εμπορικής αξιοποίησής του.